Συντάσσεστε με την άποψη πως η ηγεσία διά του παραδείγματος (lead by example), που πάντα αποτελεί κανόνα στο στράτευμα, γίνεται όλο και πιο σημαντική στη σημερινή περίοδο, τόσο στην επιχειρηματική όσο και την πολιτική σκακιέρα; Συμφωνείτε πως έχει καταστεί πιο σημαντικό από ποτέ οι ηγέτες να είναι οι πρώτοι που βαδίζουν στο δρόμο που πρέπει να ακολουθηθεί; Ανατρέχοντας στη σχετική βιβλιογραφία, διαπιστώνουμε την ύπαρξη αρκετών μοντέλων διοίκησης, στα οποία περιγράφονται οι αντίστοιχοι τύποι ηγέτη. Το πλαίσιο διοίκησης που ασκεί, υπαγορεύεται συχνά από τα βασικά χαρακτηριστικά της προσωπικότητας του ηγέτη, αλλά και από τον τρόπο που τα χαρακτηριστικά αυτά προσαρμόζονται στο μοντέλο ηγεσίας που έχει υιοθετήσει. Κυρίαρχη έκφανση, στο σύνολο σχεδόν των μοντέλων διοίκησης, αποτελεί η ηγεσία διά του παραδείγματος. Δεν είναι δυνατόν να προσδοκείς θετικό αποτέλεσμα, αν δεν θέσεις τον εαυτό σου ως πρότυπο: «Walk the talk» -η χαρακτηριστική ρήση στον επιχειρηματικό κόσμο του εξωτερικού- δηλαδή, όχι λόγια, αλλά πράξεις. Εάν θέλεις, ο οργανισμός που διοικείς, η επιχείρηση που διοικείς, η μονάδα που διοικείς να είναι αποτελεσματική, πρέπει εσύ, ως ηγέτης, να θέσεις τον εαυτό σου ως παράδειγμα. Να αποτελείς το πρότυπο και το σημείο αναφοράς όλων εκείνων που σε βλέπουν και καθοδηγούνται σχετικά με τον τρόπο που απαιτείται να συμπεριφερθούν και να πράξουν. Είναι πολύ πιο αποδοτικό, πολύ πιο αποτελεσματικό. Θεωρώ ότι η ηγεσία διά του παραδείγματος είναι σημαντικό να ακολουθείται τόσο στο χώρο της επιχειρηματικής, όσο και της πολιτικής σκακιέρας. Αναμφίβολα, χρειάζονται φωτισμένοι ηγέτες και άνθρωποι που θα βγουν μπροστά, ώστε να αποτελέσουν προπομπό και παράδειγμα. Ηηγεσία διά του παραδείγματος αποτελεί κομβικό στοιχείο της διοίκησης στις Ένοπλες Δυνάμεις. Η πίστη στην αποστολή και η αφοσίωση στον επικεφαλής επιτυγχάνεται μέσα από μια διεργασία εμπιστοσύνης, ομοψυχίας, σύμπνοιας, ταυτόσημων στόχων, κοινής πορείας και, το κυριότερο, κοινής βίωσης των εμπειριών. Οηγέτης δίνει το «παρών» για να συντονίζει, να κατευθύνει, να διευθύνει, να ελέγχει και να θέτει τον εαυτό του ως πρότυπο. Οι Ένοπλες Δυνάμεις αποτελούν σε παγκόσμιο επίπεδο και διαχρονικά οργανισμούς που δεν αλλάζουν εύκολα τις δομές και τις διαδικασίες τους. Εσείς ως επικεφαλής επιχειρήσατε να εισαγάγετε νέα στοιχεία και δραστηριότητες; Ποιες προκλήσεις αντιμετωπίσατε σε αυτή την προσπάθεια; Οι Ένοπλες Δυνάμεις, σε έρευνα που πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, έχουν καταδειχθεί ως ένας Οργανισμός ο οποίος δύσκολα επιδέχεται αλλαγές. Το γεγονός αυτό οφείλεται αφενός στημακρόχρονη ιστορία τους και αφετέρου στις οργανωσιακές δομές, τις διαδικασίες και την αυστηρή ιεραρχία, χαρακτηριστικά απολύτως αλληλοεξαρτώμενα και συνεπώς, δύσκολα διαφοροποιήσιμα. Σε οποιαδήποτε επιχειρούμενη αλλαγή απαιτείται προσοχή. Η λειτουργία των Ενόπλων Δυνάμεων σε κάθε επίπεδο έχει διαμορφωθεί με βάση ένα αυστηρό πλαίσιο έρευνας, δοκιμών, αξιολόγησης των διδαγμάτων και υιοθέτησης βελτιωτικών κινήσεων, προκειμένου η προσαρμογή στις μεταβαλλόμενες συνθήκες κάθε περιόδου να είναι αποτελεσματική. Ομετασχηματισμός απαιτείται να είναι αποτέλεσμα σοβαρής σκέψης, στη βάση του σκοπούμενου αποτελέσματος, εκείνου δηλαδή που θέλουμε να πετύχουμε και επιδιώκουμε. Βεβαίως, οφείλει να υποστηρίζει ένα απόλυτα σαφές και κατανοητό όραμα. Ηανεπαρκώς αιτιολογημένη αλλαγή προκαλεί δυσλειτουργίες στον οργανισμό, ανησυχεί τους ανθρώπους, τους κάνει διστακτικούς και φοβισμένους για το μέλλον, δημιουργεί αβεβαιότητα, καταναλώνει άσκοπα πόρους και αποτελεί τροχοπέδη στις εσωτερικές διαδικασίες. Συνεπώς, εκείνος πουφτάνει στην υψηλότερη θέση της ιεραρχίας οφείλει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικός στις αλλαγές που θα επιχειρήσει, αφενός έχοντας κατά νου ότι αυτές πρέπει να διατηρούν αυστηρά αιτιώδη σχέση με το επιδιωκόμενο αποτέλεσμα και αφετέρου, να λαμβάνει υπόψη του τα δομικά στοιχεία και τα εγγενή χαρακτηριστικά που θα αντιδράσουν σε αυτές. Πάντοτε υπάρχει αντίδραση σε κάθε αλλαγή, λόγω των φυσικών αντανακλαστικών του συστήματος, με συνηθέστερες τη δημιουργία αισθήματος ανασφάλειας και της εντύπωσης για ενδεχόμενη απώλεια εξουσίας ή δύναμης, εφόσον τροποποιηθούν οι ισχύουσες αρμοδιότητες. Θα ήθελα να επισημάνωέναν ακόμη παράγοντα που επιδρά στις επιχειρούμενες αλλαγές. Οι Ένοπλες Δυνάμεις έχουν να αντιμετωπίσουν δύο βασικές προκλήσεις: Πρώτη είναι η διαχείριση της καθημερινότητας, ένα πολύ δύσκολο εγχείρημα, ειδικά όταν η καθημερινότητα αφορά άμεσα στην άμυνα της χώρας, στην προστασία της εδαφικής ακεραιότητας και στην εξασφάλιση της εθνικής ανεξαρτησίας, τομείς που δεν επιδέχονται παραχωρήσεις ή συμβιβασμούς. Παράλληλα, απαιτείται να σχεδιάζουν για το μέλλον, γεγονός που συνεπάγεται την προετοιμασία αλλαγών. Δύσκολα σχεδιάζεις το μέλλον όταν διαχειρίζεσαι μια σκληρή καθημερινότητα. Επειδή όμως και τα δύο είναι απαραίτητα, υποστήριζα ανέκαθεν ότι η πραγματική πρόκληση είναι η διατήρηση της ισορροπίας μεταξύ τους. Ως επικεφαλής του Ελληνικού Στρατού, εισήγαγα νέα στοιχεία και δραστηριότητες, άλλαξα τον τρόπο εκπαίδευσης, άλλαξα τη λειτουργία και την καθημερινότητα, προσπαθώντας να ξεπεράσω γραφειοκρατίες, αντιλήψεις και αντιδράσεις απέναντι στο νέο. Προσπάθησα να επιφέρω αλλαγές σε τρία βασικά επίπεδα: στον τρόπο με τον οποίο σκεφτόμαστε, στις θεσμικές διαδικασίες μας, έτσι ώστε να επιταχυνθεί η διαδικασία λήψης απόφασης, και στον τρόπο με τον οποίο επιχειρούμε. Οι αντιδράσεις ήταν αρκετές, αλλά διαχειρίσιμες. Οι Ένοπλες Δυνάμεις χαρακτηρίζονται, επίσης, από την αυστηρά δομημένη λειτουργία, το συγκεκριμένο πλαίσιο εντός του οποίου κινούνται τα στελέχη και φυσικά την απόλυτη δέσμευση στην ιεραρχία. Μέσα σε αυτό το περιβάλλον πώς αναδεικνύονται Δεν είναι δυνατόν να προσδοκάς θετικό αποτέλεσμα, αν δεν θέσεις τον εαυτό σου ως πρότυπο: “Walk the talk” -η χαρακτηριστική ρήση στον επιχειρηματικό κόσμο του εξωτερικού- δηλαδή, όχι λόγια, αλλά πράξεις 15 ΜΑΡΤΙΟΣ - ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2021
RkJQdWJsaXNoZXIy ODAxNzc=