Η διαδοχή σε μια οικογενειακή επιχείρηση είναι μια μακρόχρονη διαδικασία, που απαιτεί υπομονή και επιμονή, αναφέρει ο Δρ. Χρήστος Γεωργίου στο νέο του βιβλίο, τονίζοντας πως οι οικογενειακές επιχειρήσεις στη χώρα μας καλά κρατούν. Από τη Λιλή Καρακώστα Μορφωμένοι, με λαμπρές σπουδές, γνώση ξένων γλωσσών και ανοιχτόμυαλοι είναι οι διάδοχοι των σημερινών οικογενειακών επιχειρήσεων στην Ελλάδα στην πλειονότητά τους, όπως αναφέρει ο Δρ Χρήστος Γεωργίου, συγγραφέας του βιβλίου Προετοιμάζοντας τη διαδοχή. Ωστόσο, παρόλο που εκείνοι διαθέτουν πολύτιμα όπλα, προκειμένου να πάνε τις οικογενειακές επιχειρήσεις ένα βήμα πιο πέρα, συχνά οι γονείς τους αγνοούν τα σωστά βήματα για τη ορθή διαδικασία διαδοχής. Κύριε Γεωργίου, έξι χρόνια μετά την κυκλοφορία του πρώτου σας βιβλίου με τίτλο «Η διαδικασία διαδοχής στις οικογενειακές επιχειρήσεις», κυκλοφόρησε και το δεύτερο με τίτλο «Προετοιμάζοντας τη διαδοχή». Στο μεταξύ, ο πλανήτης βίωσε μια πρωτοφανή κρίση, μια πανδημία που άφησε το στίγμα της στο παγκόσμιο επιχειρείν. Πόσο πιστεύετε πως ο κορονοϊός άλλαξε τις οικογενειακές επιχειρήσεις; Η πανδημία έχει αλλάξει συνολικά το επιχειρηματικό τοπίο. Ειδικά όμως για τις οικογενειακές επιχειρήσεις θεωρώ ότι τις ανάγκασε να προσαρμοσθούν, και μάλιστα ταχύτατα, στα νέα δεδομένα. Άλλωστε, η προσαρμογή τους ήταν και είναι ο μοναδικός τρόπος για την επιβίωσή τους. Στο πλαίσιο αυτής της «στρατηγικής αλλαγής» λόγω της πανδημίας, θεωρώ ότι οι οικογενειακές επιχειρήσεις θα πρέπει να λάβουν τις ακόλουθες αποφάσεις, αν θέλουν να συνεχίσουν απρόσκοπτα τη λειτουργία τους και, φυσικά, να αξιοποιήσουν τις πολλές και ποικίλες ευκαιρίες που προσφέρονται απλόχερα από το νέο επιχειρηματικό περιβάλλον: 1Μείωση των οικονομικών υποχρεώσεων της οικογενειακής επιχείρησης. Συνήθως, οι οικογενειακές επιχειρήσεις «πάσχουν» από ρευστότητα. Η μείωση των οικονομικών υποχρεώσεων μπορεί να γίνει με τους ακόλουθους τρόπους: uΜείωση, αναβολήή/και πλήρης κατάργηση της διανομής μερισμάτων κατά τη διάρκεια της κρίσης. uΕπαναδιαπραγμάτευση του δανεισμού της επιχείρησης με τις τράπεζες και uΜείωση του λειτουργικού κόστους της επιχείρησης, με εστίαση στην παραγωγικότητα και γενικότερη αποδοτικότητα του υφιστάμενου προσωπικού. 2Προσεκτική/επαγγελματική αξιολόγηση του πιστωτικού κινδύνου. Είναι βέβαιο ότι σε μια κρίση όπως αυτή της πανδημίας, κάποιοι πελάτες δεν θα μπορούν να πληρώσουν, με αποτέλεσμα τη μείωση της ρευστότητας της εταιρείας. Τι μπορούμε να κάνουμε σ’ αυτή την περίπτωση; uΠροπληρωμή της αξίας των προϊόντων ή είσπραξη μετρητών με την παράδοση. uΠληρωμή με συγκεκριμένους αλλά «σφικτούς» όρους και uΑσφάλιση του πιστωτικού κινδύνου. 3 Διερεύνηση νέων πηγών φθηνότερου και με ευνοϊκότερους όρους δανεισμού από τον υφιστάμενο. 4Αναδιοργάνωση, πώληση ή πτώχευση/εκκαθάριση. Δυστυχώς, σε περιόδους πολύ μεγάλων κρίσεων, είμαστε αναγκασμένοι να λάβουμε πολύ δύσκολες (κυρίως από συναισθηματική άποψη) αποφάσεις. Σε τέτοιες περιπτώσεις, οι ιδρυτές και τα μέλη της οικογένειας θα πρέπει να συνειδητοποιήσουν ότι: α) δεν φταίνε αυτοί και β) η απουσία ρευστότητας δεν είναι το τέλος της επιχειρηματικής τους καριέρας. Δρ Χρήστος Γεωργίου Ο θεσμός της οικογενειακής επιχείρησης δεν περνά κρίση Βεβαίως, η λήψη των σχετικών αποφάσεων τις περισσότερες φορές είναι συναισθηματικά φορτισμένη. Γι’ αυτό και η βασική μας συμβουλή επιβίωσης δεν είναι άλλη από το να κυριαρχήσει η κοινή λογική για τη λήψη των ορθών αποφάσεων, προς όφελος όλων ανεξαιρέτως των μελών της οικογένειας. Σύμφωνα με διεθνείς μελέτες, 3 στις 10 οικογενειακές επιχειρήσεις επιβιώνουν και περνούν στη δεύτερη γενιά, ενώ μόνο 1 στις 10 μεταβιβάζεται στην τρίτη γενιά. Θεωρείτε πως στην Ελλάδα του 2021, ο θεσμός της οικογενειακής επιχείρησης περνά κρίση; Και αν ναι, ποιοι παράγοντες οδηγούν τους διαδόχους σε διαφορετικά επαγγελματικά μονοπάτια; Θεωρώ ότι ο θεσμός της οικογενειακής επιχείρησης δεν περνά κρίση.Με δεδομένο το σταθερά υψηλό ποσοστό ανεργίας στη χώρα μας τα τελευταία δέκα χρόνια και ειδικά στην ηλικιακή ομάδα των υποψηφίων διαδόχων, 25 έως 35 ετών, είναι ίσως ακόμη και πολυτέλεια από την επόμενη γενιά η αναζήτηση άλλων «επαγγελματικών μονοπατιών» εκτός οικογενειακής επιχείρησης. Γι’ αυτό πιστεύωότι σημαντικό μέρος υποψηφίων διαδόχων θα επιλέξουν -αλλά με σύνεση και καθαρή σκέψη- την οικογενειακή τους επιχείρηση για την επαγγελματική τους καριέρα. Με δεδομένο το βασικό πλεονέκτημα των οικογενειακών επιχειρήσεων, που είναι η ευελιξία και η ταχύτητα στη λήψη των αποφάσεων, θεωρώ ότι οι υποψήφιοι διάδοχοι έχουν τη δυνατότητα να αποδείξουν τι αξίζουν και να οδηγήσουν την οικογενειακή τους επιχείρηση σε παγκόσμια μονοπάτια ανάπτυξης και σύναψης συνεργασιών. Βεβαίως, αυτό που υποστηρίζουμε και στα δυο βιβλία μας είναι ότι η οικογενειακή επιχείρηση αποτελείται από μυαλά, τα οποία θα την υπηρετήσουν με αφοσίωση και αυταπάρνηση. Άρα, ακόμη και στην κρίση θα πρέπει οι υποψήφιοι διάδοχοι να αποφασίσουν ότι πράγματι η οικογενειακή επιχείρηση είναι η σωστή επαγγελματική επιλογή γι’ αυτούς. Για να διευκολυνθεί η απόφαση των υποψηφίων διαδόχων, αυτοί θα πρέπει απαραίτητα να απαντήσουν, αλλά με απόλυτη ειλικρίνεια, στις ακόλουθες πέντε ερωτήσεις: u Ακούω την «εσωτερική» μου φωνή; u Ποια είναι τα πραγματικά ενδιαφέροντα και οι ικανότητές μου; u Τι σημαίνει πραγματικά να εργάζομαι με την οικογένειά μου; u Έχω εξετάσει πλήρως τα κίνητρά μου για την επιλογή μου να εργασθώ ή να μην εργασθώ για την οικογενειακή επιχείρηση; u Τι αντίτιμο θα πληρώσω για την επιλογή μου να εργασθώ στην οικογενειακή επιχείρηση; Παλιότερα τα πράγματα ήταν απλά. Ο γιος κληρονομούσε το μαγαζί του πατέρα και έβαζε από νωρίς στη δουλειά και τα δικά του παιδιά. Ωστόσο, η Ελλάδα άλλαξε και η διαδοχή σε μια επιχείρηση συχνά δεν είναι πλέον το ζητούμενο ενός γονιού για το παιδί του. Πώς πιστεύετε πως θα πειστεί ένας νέος να ακολουθήσει τα χνάρια της οικογενειακής επιχείρησης σε μια εποχή με τόσες επαγγελματικές προκλήσεις; Επιτρέψτε μου να διαφωνήσω! Και στην Ελλάδα -βλέπετε, η Ελλάδα δεν έχει την «αποκλειστικότητα» του φαινομένου- ο γονιός είναι αυτός που επιμένει το παιδί του να έλθει και να εργασθεί στην οικογενειακή επιχείρηση. Άλλωστε «στρωμένο τραπέζι» δεν θα βρει; Γιατί «να μην κάτσει να φάει;» Ως εκ τούτου, το πρόβλημα το έχει ο ιδρυτής και όχι ο υποψήφιος διάδοχος. Επειδή ακριβώς το πρόβλημα είναι μεγάλο και δημιουργεί τεράστιες συγκρούσεις Με δεδομένο το βασικό πλεονέκτημα των οικογενειακών επιχειρήσεων, που είναι η ευελιξία και η ταχύτητα στη λήψη των αποφάσεων, θεωρώότι οι υποψήφιοι διάδοχοι έχουν τη δυνατότητα να αποδείξουν τι αξίζουν και να οδηγήσουν την οικογενειακή τους επιχείρηση σε παγκόσμια μονοπάτια ανάπτυξης και σύναψης συνεργασιών 62 ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2021 interview
RkJQdWJsaXNoZXIy ODAxNzc=