όλων των μελών της οικογένειας και η συμμετοχή τους στη διαδικασία, τότε τα στάδια υλοποίησης μιας σωστής διαδικασίας διαδοχής είναι: 1Η αξιολόγηση και η βελτίωση της υγείας της οικογένειας και της επιχείρησης. 2Η επιλογή και η κατάλληλη προετοιμασία του υποψήφιου διαδόχου και των άλλων παιδιών. 3 Η δημιουργία της σύγχρονης επιχείρησης, με τη δημιουργία κανόνων που θα διέπουν: α) τις σχέσεις της οικογένειας με την επιχείρηση και β) τη διοίκηση και την καθημερινή διαχείριση της επιχείρησης. Φυσικά, αυτά τα τρία πολύ βασικά στάδια αναλύονται σε επιμέρους ενέργειες, ενώ η μεθοδολογία υποβοήθησης μιας οικογενειακής επιχείρησης για την υλοποίηση μιας σωστής διαδικασίας διαδοχής προσαρμόζεται ανάλογα με τις ανάγκες κάθε οικογενειακής επιχείρησης. Γι’ αυτόν το λόγο πρέπει να γίνει κατανοητό από ιδρυτές και υποψήφιους διαδόχους ότι η σωστή διαδικασία διαδοχής είναι μια μακροχρόνια διαδικασία και όχι ένα απλό γεγονός. Η τεχνολογία πόσο έχει εισχωρήσει στις οικογενειακές επιχειρήσεις; Πιστεύετε πως είναι ένα όπλο στα χέρια των διαδόχων που θέλουν να πάνε την επιχείρηση ένα βήμα πιο πέρα; Σήμερα, οι υποψήφιοι διάδοχοι είναι συνήθως απόφοιτοι πανεπιστημίου, οι περισσότεροι έχουν και μεταπτυχιακό (συνήθωςΜΒΑ), μιλούν άπταιστα τουλάχιστον μία ξένη γλώσσα και είναι εξαίρετοι χρήστες του διαδικτύου και των μέσων κοινωνικής δικτύωσης. Άρα, έχουν όλα τα προσόντα για να μετασχηματίσουν τις οικογενειακές τους επιχειρήσεις και να προωθήσουν τα προϊόντα και τις υπηρεσίες τους στην παγκόσμια αγορά. Πιστεύω λοιπόν ότι η σημερινή γενιά είναι η μεγάλη ευκαιρία των οικογενειακών επιχειρήσεων για εξασφάλιση της συνέχειας και δημιουργίας μιας καινούργιας αρχής. Έχετε συχνά αναφερθεί στο θέμα της διαδοχής στη ναυτιλιακή βιομηχανία. Τι κάνει αυτόν τον κλάδο τόσο ξεχωριστό όσον αφορά τη διαδοχή; Οι αξίες που διέπουν τις οικογένειες που ασχολούνται με τη ναυτιλία. Η παράδοση σωστής διαδοχής που έχει η ναυτιλία, προέρχεται ακριβώς από τη συγκεκριμένη κουλτούρα των οικογενειών αυτών. Είναι η στέρεα βάση διατήρησης και ανάπτυξης της ναυτιλίας μας, και αυτό αποδεικνύεται καθημερινά. Από τη θέση του γενικού διευθυντή του Ινστιτούτου Συνδέσμου Βιομηχανιών Ελλάδος, πιστεύετε πως η διαδοχή αποτελεί συνήθη τακτική στις ελληνικές βιομηχανίες; Βεβαίως, και το βλέπουμε σε πλήθος μεταποιητικών επιχειρήσεων, όπου τα ηνία της ηγεσίας έχει ήδη αναλάβει είτε η δεύτερη είτε η τρίτη γενιά. Σήμερα υπάρχουν πραγματικά άξιοι διάδοχοι άξιων ιδρυτών, που ηγούνται σε σημαντικές βιομηχανικές επιχειρήσεις, που όχι μόνον τις διοικούν με επιτυχία διατηρώντας την ίδια την οικογενειακή επιχείρηση, αλλά κατάφεραν με τις γνώσεις τους και με την ορθή αντίληψη για το περιβάλλον δραστηριοποίησής τους, να αναπτύξουν τις επιχειρήσεις τους ακόμη και μέσα στην πανδημία. Ποιο είναι τελικά το μήνυμα που θα θέλατε να δώσετε σε ιδρυτές και υποψήφιους διαδόχους οικογενειακών επιχειρήσεων στη χώρα μας; Ότι η σωστή διαδοχή δεν είναι ένα γεγονός αλλά μια μακροχρόνια διαδικασία. Γι’ αυτόν το λόγο οι επιτυχημένες διαδοχές υλοποιούνται από οικογένειες που ξεκινούν εγκαίρως την αντιμετώπιση του προβλήματος. Άλλωστε, το μυστικό στον επιτυχημένο σχεδιασμό διαδοχής, αν υπάρχει τέτοιο, είναι η αφιέρωση ενός επαρκούς χρονικού διαστήματος για να υλοποιηθεί με τον σωστό τρόπο, έτσι ώστε τα σχέδια που θα συμφωνηθούν να μπορέσουν να λειτουργήσουν. Τελικά, όλοι σε κάθε οικογενειακή επιχείρηση πρέπει να καταλάβουν ότι η διαδοχή είναι μια ομαδική εργασία που απαιτεί υπομονή και επιμονή. εντός της οικογενειακής επιχείρησης, οι δικές μας συμβουλές προς τους ιδρυτές για να λύσουν το μεγάλο πρόβλημα, είναι οι ακόλουθες: Αγαπητοί ιδρυτές: u Προσπαθήστε να αντιληφθείτε και να αποδεχθείτε τις διαφορές μεταξύ των γενεών. u Φροντίστε οι υποψήφιοι διάδοχοι να εργασθούν κάπου αλλού για τουλάχιστον μία πενταετία. u Συνεργασθείτε οπωσδήποτε με κάποιον έμπειρο διαμεσολαβητή - εξειδικευμένο σύμβουλο. u Δημιουργήστε κανόνες και u Τα παιδιά σας πρέπει να είναι (αυστηρά) υπόλογα για ό,τι κάνουν… αλλά όχι με παράλογα πρότυπα. Στο πρώτο σας βιβλίο, υποστηρίζατε: «Μεταβίβασε τις αξίες σου και όχι μόνο την περιουσία σου». Πόσο επηρεάζει την καλή διαδοχή η μεταβίβαση ηθικής και αξιών από γενιά σε γενιά; Θα σας έλεγα αβίαστα ότι η μεταβίβαση των αξιών από την πρεσβύτερη στη νεότερη γενιά είναι ο ακρογωνιαίος λίθος για μια σωστή διαδοχή. Δίχως ηθικό και αξιακό υπόβαθρο, οι πιθανότητες επιτυχημένης διαδοχής μειώνονται κάθετα. Μην ξεχνάτε ότι η μεταβίβαση/διανομή της περιουσίας είναι τεχνικό θέμα, όταν ο κάτοχός της αποφασίσει να τη μοιράσει. Αντίθετα, η μεταβίβαση των αξιών είναι έργο ζωής για τον ιδρυτή, ιδιαίτερα δύσκολο, το οποίο μάλιστα πρέπει να ξεκινά την ημέρα γέννησης των παιδιών του. Μιλήστε μας λίγο για τα στάδια μιας επιτυχημένης διαδικασίας διαδοχής. Τι ακριβώς θα πρέπει να κάνει ο ιδιοκτήτης μιας οικογενειακής επιχείρησης προκειμένου να προετοιμάσει το έδαφος για το διάδοχό του; Η έναρξη της διαδικασίας της διαδοχής είναι πρώτη και σημαντική απόφαση, πρέπει να ληφθεί από το σύνολο των μελών της οικογένειας και πρέπει να είναι συλλογική. Αφού εξασφαλισθεί η συναίνεση Το μυστικό στον επιτυχημένο σχεδιασμό διαδοχής είναι η αφιέρωση ενός επαρκούς χρονικού διαστήματος για να υλοποιηθεί με τον σωστό τρόπο, έτσι ώστε τα σχέδια που θα συμφωνηθούν να μπορέσουν να λειτουργήσουν 63 ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2021
RkJQdWJsaXNoZXIy ODAxNzc=