Tο μοναδικό case-study της Premia Properties ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΠΑΚΟΣ DIRECTION BUSINESS NETWORK Γιάννης Πετούλης Διευθύνων Σύμβουλος, Europ Assistance Greece Στόχος μου είναι να κατακτήσουμε την κορυφή ΟΙ ΠΡΩΤΑΓΩΝΙΣΤΕΣ ΤΟΥ 2022 Οι επιχειρήσεις που θα μας απασχολήσουν (και) τηφετινή χρονιά Προτεραιότητα η επένδυση στην έρευνα και την καινοτομία T Ο Π Ε Ρ Ι Ο Δ Ι Κ Ο Τ Ω Ν B U S I N E S S L E A D E R S • Φ Ε Β Ρ Ο Υ Α Ρ Ι Ο Σ 2 0 2 2 • # 2 1 ΧΡΙΣΤΟΣ ΔΗΜΑΣ ΤΕCHNOHULL Γ. Πετράτος και Β. Γεωργάτος για την εταιρεία που κατακτά τον κόσμο
ΕΚΔΟΤΗΣ-ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΒΑΓΓΕΛΗΣ ΠΑΠΑΛΙΟΣ ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΛΙΝΑ ΤΣΑΓΚΑΡΑΚΗ-ΞΕΝΟΥ ΑΡΧΙΣΥΝΤΑΚΤΗΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΤΣΟΥΚΑΛΑΣ ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΥΛΗΣ ΛΙΛΗ ΚΑΡΑΚΩΣΤΑ ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ ΠΕΤΡΟΣ ΑΝΤΩΝΑΚΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ ΙΩΑΝΝΟΥ ΧΡΗΣΤΟΣ ΛΟΓΑΡΑΣ ΕΥΑ ΠΕΤΡΟΒΑ ΑΘ. Χ. ΠΑΠΑΝΔΡΟΠΟΥΛΟΣ ΣΠΥΡΟΣ ΤΖΑΝΗΣ ΣΟΝΙΑ ΧΑΪΜΑΝΤΑ ΒUSINESS DEVELOPMENT MANAGER KΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΠΑΠΑΛΙΟΣ ΒUSINESS UNIT MANAGER ΜΕΜΑ ΚΑΤΩΠΟΔΗ ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΕΤΑΙΡΙΚΗΣ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΑ ΓΕΩΡΓΙΑΔΗ ΥΠΟΔΟΧΗ ΔΙΑΦΗΜΙΣΗΣ ΜΑΡΙΑ ΤΣΩΝΟΥ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΥΛΗΣ ΓΙΩΤΑ ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΒΑΣΙΛΗΣ ΘΥΜΙΑΝΟΣ ART DIRECTOR ΘΕΟΔΩΡΑ ΚΟΥΛΗ ΕΙΚΟΝΟΓΡΑΦΗΣΗ - ΣΚΙΤΣΑ ΦΩΤΗΣ ΦΩΤΙΟΥ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ ΕΞΩΦΥΛΛΟΥ IMAGE PRO / ΣΩΚΡΑΤΗΣ ΕΥΣΤΑΘΟΠΟΥΛΟΣ ΜΕΤΑΦΡΑΣΕΙΣ ELITE LANGUAGE SERVICES ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΛΟΓΙΣΤΗΡΙΟΥ ΠΗΝΕΛΟΠΗ ΧΑΤΖΗΔΗΜΗΤΡΙΟΥ Ετήσια συνδρομή: 200 ευρώ (περιλαμβάνεται ΦΠΑ 6%) ISSN έντυπης έκδοσης 2585-3929 ISSN ηλεκτρονικής έκδοσης 2732-8074 PRESS POST ΚΩΔΙΚΟΣ: 210153 Μικράς Ασίας 43 152 33 | Χαλάνδρι T: 210.77.12.400 | F: 210 77.85.097 e-mail: info@direction.gr www.direction.gr editorial ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2022 H ΗΓΕΣΊΑ στην πρώτη σελίδα Μπορεί η χώρα να αντεπεξέλθει στις διεθνείς προκλήσεις της αύξησης του παγκόσμιου χρέους και των ανατιμήσεων των πρώτων υλών; Ελλάδα 2.0 ή Ελλάδα 0-2; Οι πρόσφατες χειμερινές οικονομικές προβλέψεις της Κομισιόν μας έκαναν σίγουρα να αναθαρρήσουμε. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προβλέπει για τη χώρα μας ισχυρή ανάπτυξη 8,5% για το 2021, 4,9% για το 2022 και 3,5% για το 2023. Σύμφωνα με την έκθεσή της, το πραγματικό ΑΕΠ στην Ελλάδα αυξήθηκε κατά 2,7% το τρίτο τρίμηνο του 2021, αντανακλώντας τις ισχυρές εξαγωγικές επιδόσεις και τη σημαντική συμβολή της ιδιωτικής κατανάλωσης. Η αξιοσημείωτη ανάκαμψη των τουριστικών εισροών το καλοκαίρι βοήθησε την οικονομία να ανακτήσει σημαντικό μέρος των προηγούμενων απωλειών λόγω της πανδημίας Covid-19, ενώ ο βιομηχανικός τομέας ανέκαμψε ισχυρά. Επίσης, η ανάπτυξη το 2022 προβλέπεται να τονωθεί από επενδύσεις, υποστηριζόμενες από το Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας. Καθώς οι καταναλωτικές δαπάνες επιστρέφουν στα προ πανδημίας επίπεδα, η ιδιωτική κατανάλωση αναμένεται επίσης να στηρίξει την ανάπτυξη. Επιπλέον, το εξωτερικό περιβάλλον προβλέπεται να παραμείνει υποστηρικτικό. Ειδικότερα, ο τουρισμός αναμένεται να συνεχίσει να ανακτά τις προηγούμενες απώλειές του, έως ότου επανέλθει πλήρως στα προ πανδημίας επίπεδα μέχρι το τέλος του ορίζοντα πρόβλεψης. Συνολικά, το πραγματικό ΑΕΠ προβλέπεται να αυξηθεί κατά 4,9% το 2022 και να μειωθεί στο 3,5% το 2023. Βέβαια, όσο αισιόδοξοι και αν είμαστε ή δηλώνουμε και όση πίστη και αν έχουμε στο σχέδιο Ελλάδα 2.0, υπάρχουν στιγμές που -για να χρησιμοποιήσουμε ποδοσφαιρικούς όρους- νιώθουμε πως χάνουμε ήδη 2-0. «Από τα αποδυτήρια» κιόλας… Η Ελλάδα μπαίνει σε μία (ακόμη) κρίσιμη περίοδο και καλείται, αξιοποιώντας τους πόρους από το ΤαμείοΑνάκαμψης, να αφήσει πίσω περισσότερα από 10 χρόνια ύφεσης και την τελευταία διετία της υγειονομικής κρίσης. Αυτό όμως συμβαίνει ενώ η παγκόσμια οικονομία είναι πιο χρεωμένη από ποτέ. Το παγκόσμιο χρέος έχει φτάσει από 83 τρισεκατομμύρια δολάρια το 2000 σε περίπου 295 τρισ. δολάρια το 2021 - με ρυθμό ανόδου σχεδόν διπλάσιο από το ρυθμό αύξησης του παγκόσμιου ΑΕΠ. Το χρέος αυξήθηκε από το 230% του ΑΕΠ το 2000 στο 320% πριν από την πανδημία, προτού η Covid-19 το ωθήσει στο ακόμη υψηλότερο ποσοστό του 355% πέρυσι. Στην Ελλάδα, το δημόσιο χρέος ξεπέρασε το 205% του ΑΕΠ το 2020. Οι προβλεπόμενοι υψηλοί ρυθμοί ανάπτυξης για το 2021 και 2022 αναμένεται να το αποκλιμακώσουν σημαντικά, αλλά σίγουρα το πρόβλημα παραμένει και η άσκηση είναι δύσκολη. Την ίδια ώρα, συνεχίζονται οι αυξήσεις στις διεθνείς τιμές πρώτων υλών, οδηγώντας σε άνοδο τιμές πολλών προϊόντων πρώτης ανάγκης, ενώμεγάλη ανησυχία υπάρχει και για την τιμή του πετρελαίου. Οι πιέσεις συνεχώς αυξάνονται και φυσικά η Ελλάδα δεν μπορεί να μείνει ανεπηρέαστη. Αντιθέτως, έχει αρχίσει ήδη να βιώνει τις δυσκολίες που δημιουργούνται. Αν δε στα παραπάνω προσθέσουμε και τις παθογένειες χρόνων στην ελληνική οικονομία και τις υποδομές της χώρας, αλλά και το γεγονός πως η πανδημία -δυστυχώς- είναι ακόμη εδώ, παρούσα στη ζωή μας, ίσως να πρέπει να καταλήξουμε πως το σκορ είναι ακόμη πιο «βαρύ». Θα μπορέσουμε άραγε τουλάχιστον να ισοφαρίσουμε ή να κάνουμε και την ανατροπή; Βαγγέλης Παπαλιός
06news: Εξελίξεις από την Ελλάδα και το εξωτερικό 17business focus: H Wind ξαναδίνει ζωή σε ένα ιστορικό κτίριο της Ελλάδας 26business focus: Ο όμιλος ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ επενδύει σε βιώσιμες και ενεργειακές υποδομές 46Business focus: Ο Γιώργος Γκαραγκάνης της Plushost.gr για την αναγκαιότητα της ταχύτητας στο e-commerce 54business tourism: Ποια ξενοδοχεία ανοίγουν στην Αθήνα μέσα στο 2022 58business tech: Τα Data Centers ήρθαν στην Ελλάδα για να μείνουν 62trends: Οι τάσεις που αλλάζουν εργασία και κοινωνία 64business insider: Όλα όσα συμβαίνουν στην ελληνική αλλά και τη διεθνή αγορά 66άποψη: Ο Αθανάσιος Χ. Παπανδρόπουλος για την επόμενη ημέρα στα Ναυπηγεία Σκαραμαγκά Ο «θηλυκός Steve Jobs» της Theranos κατηγορείται για απάτη ΕΛΊΖΑΜΠΕΘ ΧΟΛΜΣ 60 business focus: Οι πρωταγωνιστές του 2022 28 startup focus: Η «ακτινογραφία» του ελληνικού οικοσυστήματος 10 interview: Ο Χρίστος Δήμας για την αναγκαιότητα επένδυσης στην έρευνα και την καινοτομία 22 business unusual: Ο δρ Κωνσταντίνος Κωνσταντινίδης για το συνδυασμό του Leadership με την επιστήμη 08 infographic: Η εξαγορά της Wind Ελλάς από τη United Group, το γίγαντα της ΝΑ Ευρώπης 50 start up focus: Ο δρ Πέτρος Πανδής για την ταχέως αναπτυσσόμενη start-up Docandu 52 interview: Η Φωτεινή Βούλγαρη για την εξωστρέφεια και την επιτυχημένη πορεία της Westnet Distribution 24 the List: Οι δισεκατομμυριούχοι που «σάρωσαν» το 2021 11 interview: Ο Γεώργιος Μπάκος για το επιτυχημένο turnaround της Premia Properties 42 interview: Ο Γεράσιμος Πετράτος και ο Βλάσσης Γεωργάτος για το δυνατό διεθνές όνομα της Technohull 48 18 cover story: Ο Γιάννης Πετούλης για τη συμπλήρωση 30 χρόνων της Europ Assistance Greece στην ελληνική αγορά και την επιτυχημένη πορεία της ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2022 C M Y CM MY CY CMY K H ΗΓΕΣΊΑ στην πρώτη σελίδα index
news InBrief Aντίο σε έναν από τους κορυφαίους Ο ιδρυτής του Ομίλου Metro και Optima, Παντελής Παντελιάδης, έφυγε από τη ζωή στα τέλη Ιανουαρίου.Με πάνωαπό μισό αιώνα παρουσίας στο λιανεμπόριο της χώρας, όπως θυμίζει ο όμιλος στην ανακοίνωσή του, ο Παντελής Παντελιάδης γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Ιερισσό της Χαλκιδικής. Παιδί μιας φτωχής και πολύτεκνης οικογένειας, δούλευε πάντα σκληρά, πρεσβεύοντας ότι «όλα γίνονται με αγάπη και πολλή δουλειά». Φοίτησε στο Γυμνάσιο της Αμερικανικής Γεωργικής Σχολής της Θεσσαλονίκης και σπούδασε Διοίκηση Επιχειρήσεων στη Βιέννη και στο Αμβούργο μαζί με τη σύντροφο της ζωής του, Ουρανία, με την οποία δημιούργησαν μαζί το 1974 την Όπτιμα και το 1976 τη Metro, εισάγοντας ουσιαστικά για πρώτηφορά το θεσμό των Cash & Carry στην Ελλάδα. Όπως αναφέρει σε πρόσφατο άρθρο γι’ αυτόν ο γιος του, Αριστοτέλης Παντελιάδης, ήταν «ο μοναδικός ίσως άνθρωπος στην Ελλάδα που κατάφερε να ισορροπήσει με τέχνη ανάμεσα στις δύο πλευρές, με τον πιο απλό και συνάμα δύσκολο τρόπο: ήταν ταυτόχρονα και βιομήχανος και εισαγωγέας και λιανέμπορος». Μέχρι πριν από δύο χρόνια συνέχιζε να εργάζεται καθημερινά και, όπως πάλι σημειώνει ο γιος του και προσυπογράφουμε, «ήταν ένας από τους τελευταίους εκπροσώπους μιας διαφορετικής γενιάς επιχειρηματιών, η οποία με τη δράση της βοήθησε την Ελλάδα να ξεφύγει από τη μιζέρια». Το Shopflix.gr του ΒαγγέληΜαρινάκη Όταν τον Ιούνιο του 2021 η οικογένεια Μαρινάκη ανακοίνωσε πως προχωρά στη δημιουργία ενός νέου ομίλου εταιρειών που δραστηριοποιείται στον τομέα των υπηρεσιών προς τους καταναλωτές (consumer services) ξεκινώντας με την εξαγορά πλειοψηφικού ποσοστού στην εταιρεία ταχυμεταφορών Courier Center, σχεδόν αμέσως ξεκίνησαν να κυκλοφορούν πληροφορίες για σχέδια δημιουργίας ενός online marketplace στα πρότυπα του Public Marketplace ή του Skroutz. To εν λόγω project έχει αποκτήσει «σάρκα και οστά», θα φέρει την επωνυμία Shopflix.gr και αναμένεται να ξεκινήσει επίσημα μέσα στην άνοιξη. Η εταιρεία που το «τρέχει» ονομάζεται Wellcomm και στο κλείσιμο του 2021 είδε να εντάσσεται στον αναπτυξιακό νόμο επενδυτικό σχέδιό της που αναφέρεται στην «ίδρυση διαδικτυακής πύλης - marketplace, δυναμικότητας 150 συμβεβλημένων επιχειρήσεων», ύψους 4 εκατ. ευρώ. Το μετοχικό κεφάλαιο της Wellcomm ανέρχεται σε 500.000 ευρώ και μοναδικός της μέτοχος είναι η Forenor Limited, με έδρα την Κύπρο. Πρώτος σύμβουλος-διαχειριστής της εταιρείας έχει οριστεί ο Χρήστος Καλογεράκης, που δηλώνει CEO και Co-Founder της Welcomm. Υπενθυμίζεται πως ο κ. Καλογεράκης έχει ανακοινωθεί ως επικεφαλής του προαναφερθέντος νέου γκρουπ εταιρειών του Ομίλου Μαρινάκη ως διευθύνων σύμβουλός του. Πρόκειται για έμπειρο στέλεχος της αγοράς, ο οποίος τον Οκτώβριο του 2020αποχώρησε από τον όμιλο Olympia έπειτα από έξι χρόνια επιτυχημένης πορείας στο τιμόνι της Public και στη συνέχεια της PublicMediaMarkt (PMM), έχοντας στο βιογραφικό του την επιτυχημένη ανάπτυξη και λειτουργία του Public Marketplace. Tέλος, θα πρέπει να σημειωθεί πως όπως έχει ανακοινωθεί, το νέο Group εταιρειών, που ξεκίνησε με την εξαγορά της Courier Center, έχει δημιουργηθεί με υποστήριξη από επενδυτικά κεφάλαια της οικογένειας Μαρινάκη, συνεργατών και άλλων επενδυτών. Στο εγχείρημα συμμετέχει επενδυτικά και ο Σωκράτης Κομινάκης, άμεσος συνεργάτης της οικογένειαςΜαρινάκη σε πληθώρα επιχειρηματικών κινήσεων. Αλλαγήφρουράς στην Ένωση Ελλήνων Εφοπλιστών Η -νέα πρόεδρος- Μελίνα Τραυλού πρώτευσε με ευρεία διαφορά στις πρόσφατε ς εκλογές της Ένωσης Ελλήνων Εφοπλιστών. Δεύτερη σε σταυρούς ήρθε η Μαρία Αγγελικούση, τρίτος ο Φραγκίσκος Κανελλάκης, τέταρτος ο Νικόλας Βενιάμης, ενώ την πεντάδα κλείνει ο Βασίλης Παπαγιαννόπουλος. Πριν από τις εκλογές και μετάαπό τέσσερις θητείεςως πρόεδρος της Ένωσης Ελλήνων Εφοπλιστών, ο Θεόδωρος Βενιάμης αποχώρησε και αποχαιρέτησε τους συναδέλφους του με ένα μήνυμα ενότητας. Με την πολύτιμη πείρα των 35 ετών στο διοικητικό συμβούλιο αλλά και τημακρόχρονη θητεία από τη θέση του προέδρου, με επιστολή του απευθύνθηκε σε όλα τα μέλη της Ένωσης, ευχαριστώντας τους για την εμπιστοσύνη που έδειξαν στο πρόσωπό του αλλά και για την ανταπόκρισή τους στο κάλεσμά του να εγγράψουν περισσότερα πλοία ως μέλη στην ΕΕΕ, καθιστώντας την ακόμα πιο ισχυρή. «Θέλω από καρδιάς να απευθυνθώ σε όλους και στον καθέναν ξεχωριστά, νιώθοντας την εσωτερική ανάγκη να σας εκφράσω την ευγνωμοσύνη μου για το γεγονός ότι σε όλα αυτά τα κρίσιμα χρόνια, τα γεμάτα πρωτοφανείς προκλήσεις για τη ναυτιλία και την πατρίδα μας, μου εμπιστευθήκατε το πηδάλιο της Ένωσης και συμπορευθήκαμε ενωμένοι», αναφέρει χαρακτηριστικά στην επιστολή. Οκύριος Βενιάμης δεν παρέλειψε να αναφερθεί στην ίδρυση της ΣΥΝ-ΕΝΩΣΙΣ, που όπως τόνισε, προσέφερε στον κλάδο ηθική ανάταση, καθώς και στις προκλήσεις που αντιμετώπισε η Ένωση σε ταραχώδεις καιρούς. Τέλος, δήλωσε περήφανος που παραδίδει στην επόμενη διοίκηση «μια Ένωση μεγάλη, οικονομικά εύρωστη, εξωστρεφή και υπολογίσιμη, με σεβαστή φωνή εντός και εκτός Ελλάδας, όπως αρμόζει και αξίζει στη ναυτιλία των Ελλήνων». Νέα δεδομένα στα smartphones Όλο και περισσότερο έδαφος κερδίζουν brands smart phone, που πριν από μερικά χρόνια δεν συμπεριλαμβάνονταν μεταξύ των κορυφαίων της αγοράς. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Canalys για την αγορά της Κεντρικής Ανατολικής Ευρώπης για το 2021, η Xiaomi κατατάσσεται ως ο κορυφαίος προμηθευτής smartphones, σημειώνοντας ανάπτυξη ύψους 30%, σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος. Ταυτόχρονα, το 31% των διανομών smartphones που σημειώθηκαν εντός του 2021 αφορούσαν συσκευή της Xiaomi. Όσον αφορά τη χώρα μας και σχετικά με το τέταρτο τρίμηνο του 2021, η Χiaomi κατατάσσεται πρώτη μεταξύ των προμηθευτών smartphones στην ελληνική αγορά. Επίσης, για το διάστημα αυτό, η εταιρεία σημείωσε ανάπτυξη 15%, συγκριτικά με την αντίστοιχη περίοδο του 2020, εντός της ελληνικής αγοράς. Τέλος, το 36% των smartphones που διανεμήθηκαν στην Ελλάδα την περίοδο αυτή, αφορούσε συσκευή της Χiaomi. Επίσης, η realme επιβεβαιώνεται ως η ταχύτερα αναπτυσσόμενη μάρκα smartphone στην Ευρώπη για το 2021 και κατατάσσεται ανάμεσα στην πρώτη πεντάδα σε 13 ευρωπαϊκές χώρες, σύμφωνα με τις τελευταίες εκτιμήσεις της Canalys (sellin) για την αποστολή smartphone, τον Φεβρουάριο του 2022. Στην Ελλάδα, η realme για το τέταρτο τρίμηνο του 2021 κατάφερε να φτάσει στο Top 3, με ετήσια ανάπτυξη 285% και 13%μερίδιο αγοράς. Χρήστος Καλογεράκης Βαγγέλης Μαρινάκης 6 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2022
Up & down Ο Xάρης Καρώνης, CEO & Co Founder της VivaWallet, έκλεισε το deal της χρονιάς (και όχι μόνο) και δημιούργησε τον πρώτο αποδεδειγμένα «μονόκερο» της ελληνικής αγοράς, καθώς σύμφωνα με το due diligence και την αποτίμηση που τελικά έκανε η εξαγοράστρια του 48,5%, JPMorgan, η συνολική αξία της εταιρείας έφτασε τα 2,05 δισ. δολάρια. O Βασίλης Σταύρου, μετά από 28 χρόνια στην AB Bασιλόπουλος και όντας επικεφαλής της από το 2018, αποφάσισε να αποχωρήσει από την εταιρεία που πραγματικά ένιωθε πως ήταν το «σπίτι του»… Ο Ευάγγελος Μυτιληναίος είδε το 2021 τον όμιλό του να πετυχαίνει νέα ιστορικά υψηλά επίπεδα κύκλου εργασιών και κερδοφορίας, ενώ έχει ακόμη υψηλότερους στόχους... Δύο νέα σημαντικά ξενοδοχειακά brands έρχονται στην Ελλάδα, στην Costa Navarino. Συγκεκριμένα, στα μέσα Ιανουαρίου, η Marriott International Inc και η ΤΕΜΕΣ Α.Ε. ανακοίνωσαν την είσοδο των W Hotels Worldwide στην Ελλάδα, με τη λειτουργία του πρώτου W στην Costa Navarino. Το νέο ξενοδοχείο W Costa Navarino αναμένεται να ανοίξει το καλοκαίρι του 2022 και θα αποτελέσει τη νεότερη προσθήκη στην αλυσίδα των W Escapes στην Ευρώπη, μετά την Ισπανία, την Ελβετία και την Πορτογαλία. Το W Costa Navarino θα βρίσκεται στο Navarino Waterfront, τη νέα περιοχή ανάπτυξης της CostaNavarino στηΜεσσηνία, σε μια παραθαλάσσια έκταση 130 στρεμμάτων. Θα διαθέτει 246 μοντέρνα δωμάτια, σουίτες και βίλες, πολλές από τις οποίες με ιδιωτικές πισίνες και μοναδική θέα στον κόλπο τουΝαβαρίνου και το ΙόνιοΠέλαγος. Σημειώνεται πωςδίπλαστο νέο ξενοδοχείο αναπτύσσεται η Navarino Agora, μια ανοικτή αγορά με επιλεγμένα καταστήματα, street food, υπαίθριο σινεμά και συναρπαστικά happenings Λίγες ημέρες αργότερα, η Mandarin Oriental Hotel Group και η ΤΕΜΕΣ Α.Ε. ανακοίνωσαν και την άφιξη του πρώτου ξενοδοχείου MandarinOriental στην Ελλάδα, την άνοιξη του 2023, στην Costa Navarino. Το νέο ξενοδοχείο Mandarin Oriental, Costa Navarino θα βρίσκεται στην περιοχή Navarino Bay, μια από τις ολοκληρωμένες περιοχές ανάπτυξης της Costa Navarino στη Μεσσηνία, σε ένα μαγευτικό φυσικό τοπίο 1.400 στρεμμάτων, με θέα στον ιστορικό κόλπο τουΝαβαρίνου. Το παραθαλάσσιο υπερπολυτελές resort θα περιλαμβάνει 99 δωμάτια, μεταξύ των οποίων 48 υπόσκαφες βίλες με ιδιωτική πισίνα, μεγάλες βεράντες με απρόσκοπτη θέα στη θάλασσα, καθώς και πέντε εστιατόρια και μπαρ. NewEntry W&ΜandarinOriental στην Costa Navarino #Νumbers Το ποσό-ρεκόρ των 4,85 δισ. ευρώέφθασε η ετήσια χρηματοδότηση τουΟμίλου ΕΤΕπ στην Ελλάδα το 2021, συμπεριλαμβανομένων 2,7 δισ. ευρώμέσω του νέου Πανευρωπαϊκού Ταμείου Εγγυήσεων για την απόκριση στην πανδημία της Covid-19. Πρόκειται για το μεγαλύτερο ποσό στα 59 έτη δραστηριότητάς του στη χώρα. 28 έργα στην Ελλάδα ωφελήθηκαν από την τεχνογνωσία της ειδικής Επενδυτικής Ομάδας του Ομίλου ΕΤΕπ για τη χώρα μας. 5 συναλλαγές χρηματοδότησης στήριξε το ΕΤαΕ με συμμετοχή στο μετοχικό τους κεφάλαιο. 5 δισ. ευρώ του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας είναι το ποσό που θα διαχειριστεί η ΕΤΕπ στηρίζοντας τομείς όπως η κλιματική δράση, η ενεργειακή μετάβαση και η ανάκαμψη από την πανδημία της Covid-19. 2,7% του ΑΕΠ αντιπροσωπεύει η χρηματοδότηση του Ομίλου ΕΤΕπ στην Ελλάδα και πρόκειται για τη μεγαλύτερη συμμετοχή σε οποιαδήποτε χώρα ανά τον κόσμο. 1,96 δισ. ευρώ ήταν η συμμετοχή του Ευρωπαϊκού Ταμείου Επενδύσεων που επίσης αποτελεί ρεκόρ για τη στήριξη επενδύσεων εταιρειών σε ολόκληρη τη χώρα. 2,9 δισ. ευρώ χρηματοδοτήσεων ενέκρινε πέρυσι η Ευρωπαϊκή Τράπεζα επενδύσεων για τη στήριξη νέων επενδύσεων σε όλη την Ελλάδα. W Costa Navarino Mandarin Oriental, Costa Navarino 7 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2022
Από την όμορφη Κάρπαθο και τη Ρόδο, όπου ζήσατε τα παιδικά σας χρόνια, καθηγητής Χειρουργικής στο Ohio State University στην Αμερική. Απόσταση πολλών μιλίων. Τι ήταν αυτό που τώρα θα χαρακτηρίζατε κινητήρια δύναμη αυτού του «ταξιδιού» ζωής; Από μικρό παιδί που θυμάμαι τον εαυτό μου στην Κάρπαθο και μετά στη Ρόδο, στο Γυμνάσιο, η επιθυμία μου ήταν να σπουδάσω και να γίνω γιατρός. Αυτός ήταν ο στόχος. Να πετύχω αυτό που ήθελα. Εν συνεχεία φοίτησα στην Ιατρική Σχολή Θεσσαλονίκης. Η πορεία μου ήταν στοχευμένη, ήθελα να πάω στην Αμερική, όπου ήταν και η οικογένειά μου, και τα κατάφερα να μπω σε εκπαιδευτικό πρόγραμμα κατόπιν δύσκολων εξετάσεων. Στην Αμερική έκανα και την ειδικότητά μου, που μου επέτρεψε να γίνω ικανός στη γενική χειρουργική, με εξειδίκευση πάνω στη λαπαροσκοπική και τα λέιζερ. Από την Κάρπαθο λοιπόν στην Αμερική και συγκεκρικένα στο Πανεπιστήμιο του Οχάιο, ήταν ένα ταξίδι συναρπαστικό για μένα, ένα «ταξίδι ζωής» προς το στόχο, γεμάτο εφόδια, που μου χρησίμευσαν έτσι ώστε να μπορέσω να προσφέρω το καλύτερο δυνατό στην επιστήμη μου και τους ανθρώπους. Ηπροσαρμογή δεν ήταν πάντα εύκολη. Ήταν δύσκολο να σπουδάσεις σε μεγάλα κέντρα με διάσημους καθηγητές και γιατρούς που έβλεπα τότε ως φοιτητής με δέος. Με την προσωπική προσπάθεια, με το διάβασμα και ειδικότερα με τον τρόπο που έχω να επικοινωνώ με τους ανθρώπους, τα κατάφερα να προσαρμοστώ και να εξελιχθώ σε ένα ιδιαίτερα ανταγωνιστικό περιβάλλον. Είναι γεγονός ότι στις ΗΠΑ σου δίνεται η ευκαιρία να προσαρμοστείς... και γρήγορα προσαρμόστηκα. Έπαιρνα ικανοποίηση όταν εκπαιδευόμουν, αλλά και όταν εκπαίδευα ειδικευόμενους. Έπρεπε να είμαι alert, να έχω μεταδοτικότητα. Έτσι έγινα καθηγητής στοΠανεπιστήμιο τουΟχάιο. Δημιουργήσατε, στελεχώσατε και διευθύνετε από το 1991 τον τομέα Λαπαροσκοπικής Χειρουργικής και Εφαρμογών Lazer στο Ιατρικό Αθηνών, έπειτα από πρόσκληση του Γ. Αποστολόπουλου. Τι σήμαινε για εσάς η επιστροφή στην Ελλάδα μετά απο 12 χρόνια καριέρας στις ΗΠΑ και η ανάληψη ενός τόσο σημαντικού ρόλου; Κάποια πράγματα έγιναν τυχαίως, όχι επειδή τα επιδίωξα. Ο πρόεδρος του Ιατρικού Κέντρου, ο κ. Αποστολόπουλος, επένδυσε τεράστια ποσά στον εξοπλισμό τεχνολογίας λέιζερ και μου έδωσε την ευκαιρία να εργαστώ στο αντικείμενό μου. Στην Ελλάδα, που μου έλειπε γιατί ήταν ο τόπος μου, ένιωθα και ήμουν πιο χρήσιμος. Ήταν πρόκληση να ξεκινήσω από το μηδέν, να στελεχώσω και να διευθύνω έναν τομέα ανερχόμενο και πολλά υποσχόμενο. Η σκυτάλη δόθηκε γρήγορα από τη λαπαροσκοπική στη ρομποτική. Η τεχνολογία έδινε εύφορο έδαφος για τις εξελίξεις στην Ελλάδα. Το 2006, πρωτοπορείτε με την εφαρμογή για πρώτη φορά στην Ελλάδα αλλά και στη ΝΑ Ευρώπη της Ρομποτικής Χειρουργικής, με το καινοτόμο σύστημα Da Vinci, πραγματοποιώντας πρωτοποριακές επεμβάσεις με παγκόσμιο αντίκτυπο. Τι σημαίνει για έναν επιστήμονα να πρωτοπορεί, να ηγείται και να «χαράσσει» το δρόμο; Ποιες είναι οι αντιξοότητες και ποιες οι προκλήσεις; Το ανταγωνιστικό πλεονέκτημα «χτίζεται» στο χώρο της επιστήμης και η ικανότητα του leadership είναι επίκτητη ή δημιουργείται ως αποτέλεσμα της σκληρής δουλειάς; Οι δυνατότητες από την εξέλιξη της τεχνολογίας και το γεγονός ότι στο Ιατρικό Κέντρο υπήρχε αυτή η προσφορά, μας έφερε στην πρώτη γραμμή, και εγώ προσωπικά κατάφερα να είμαι στην πρώτη γραμμή νέων τεχνικών και τεχνολογιών άμεσα. Η ρομποτική χειρουργική είναι η εξέλιξη της λαπαροσκοπικής. Η ρομποτική με την εικόνα 3D, τα καλύτερα εργαλεία, τον ηλεκτρονικό υπολογιστή, αυξάνει τις δυνατότητες του χειρουργού. Το ξεκίνημά μας ήταν εντυπωσιακό για τα δεδομένα της χώρας μας, ωστόσο υπήρχαν προκλήσεις που πάντα θα υπάρχουν. Συμμετείχα σε πρωτοπόρες επεμβάσεις με τη μέθοδο της ρομποτικής οι οποίες κατέστησαν το Ιατρικό Κέντρο σημείο αναφοράς από το 2006. Αυτή η πρωτοπορία έχει σημασία, γιατί βελτιώναμε συνεχώς τα αποτελέσματα στον ασθενή. Το ανταγωνιστικό πλεονέκτημα -αν μπορώ να το εκφράσωμε αυτόν τον τρόπο- ήταν Δρ ΚωνσταντίνοςΜ. Κωνσταντινίδης Καθηγητής Χειρουργικής «Όταν το Leadership ταυτίζεται με το ήθος και την επιστήμη, η επιτυχία είναι δεδομένη!» η επιμονή στο αποτέλεσμα. «Κάναμε το ανέφικτο... εφικτό!» με αρωγό τις νέες τεχνολογίες. Όσον αφορά το Leadership που αναφέρατε, όλα έχουν να κάνουν με την καλή εκπαίδευση. Πρέπει να έχεις μάθει πολύ καλά την επιστήμη που υπηρετείς, για να μπορείς να ακολουθείς τις εξελίξεις της. Σαφώς, πρέπει να σου δίνεται και η δυνατότητα να «ηγηθείς», να εφαρμόσεις τις εξελίξεις μέσω της τεχνολογίας. Αν ήμουν σε ένα νοσοκομείο που δεν μου παρείχε αυτά που μου παρέχει το Ιατρικό Κέντρο, δεν θα ήταν το ίδιο. Από την άλλη μεριά, αν εγώδεν επιζητούσα να έχω την εξέλιξη στα χέρια μου, θα έμενα στη χειρουργική και στη λαπαροσκοπική. Με την ομάδα μου “χτίσαμε” την εξέλιξη, μαθαίνουμε διαρκώς, ενημερωνόμαστε και δεν κάναμε πίσω ποτέ· ψάχναμε εργαλεία και τα βρίσκαμε. Αυτό που μας χαρακτηρίζει είναι ότι δεν κάνουμε ποτέ πίσω, έχουμε επιμονή για το αποτέλεσμα και συνέπεια στην επανεκπαίδευση. Συμμετέχουμε ενεργά στις εξελίξεις... θα έλεγα τις δημιουργούμε! Δεκαέξι χιλιάδες επεμβάσεις λαπαροσκοπικής χειρουργικής και πάνω από 3.000 επεμβάσεις ρομποτικής χειρουργικής. Η εμπειρία είναι σίγουρα προσωπική υπόθεση, ωστόσο το αποτέλεσμα αφορά και την ομαδική δουλειά. Πόσο εύκολη ή δύσκολη είναι η διαχείριση μιας δύσκολης κατάστασης και η παράλληλη καθοδήγηση της ομάδας την ώρα που κλείνει η πόρτα του χειρουργείου; Τι ικανότητες απαιτούνται; O αριθμός που αναφέρατε φτάνει ήδη τις 17.000 επεμβάσεις λαπαροσκοπικής χειρουργικής και τις 4.000 επεμβάσεις ρομποτικής χειρουργικής. Στην ειδικότητά μου μόνος δεν μπορεί κανείς να κάνει τίποτα. Απαιτούνται οργανωμένη ομάδα, υποδομή, υποστήριξη σε όλα τα επίπεδα. Σαφώς, η καθοδήγηση συμβαίνει, χρειάζεται οργάνωση της ομάδας, συντονισμός, επίβλεψη. Από ένα σημείο και μετά όμως, η καλή συνέργεια «τρέχει» από μόνη της. Ηεκπαίδευση των γιατρών ωστόσο είναι θέμα δικό μου. Έχουμε πα- «Με την ομάδα μου "χτίσαμε" την εξέλιξη, μαθαίνουμε διαρκώς, ενημερωνόμαστε δεν κάναμε πίσω ποτέ, ψάχναμε εργαλεία και τα βρίσκαμε. Αυτό που μας χαρακτηρίζει είναι ότι δεν κάνουμε ποτέ πίσω, έχουμε επιμονή για το αποτέλεσμα και συνέπεια στην επανεκπαίδευση. Συμμετέχουμε ενεργά στις εξελίξεις... θα έλεγα τις δημιουργούμε» Από την Κάρπαθο στην Αμερική, ο στόχος ζωής για τον καθηγητή Χειρουργικής, Δρα Κωνσταντίνο Μ. Κωνσταντινίδη, γίνεται πραγματικότητα και το όραμα μέσω της επιστήμης χαράζει πορεία· μια πορεία γεμάτη αλήθεια, αναζήτηση, πάθος για γνώση, επιμονή στο αποτέλεσμα, σκληρή δουλειά, τόλμη και, πάνω απ’ όλα, αγάπη για τον άνθρωπο. Συνέντευξη στην Εύα Πέτροβα 8 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2022 businessunusual
ρουσία σε όλα τα συνέδρια, σε ζωντανές παρουσιάσεις χειρουργείων. Εκτιθέμεθα καθημερινά. Οι γιατροί είναι σωστό να καθοδηγούνται. Όλοι έχουμε να κερδίσουμε από τη χαρά πουφέρνει το πετυχημένο αποτέλεσμα. Το μέλλον ανήκει στη Ρομποτική Χειρουργική. Η Ελλάδα με ένα κατά την άποψή μου ανταγωνιστικό σύστημα υγείας με «δυνατό» ανθρώπινο δυναμικό, έχει «εύφορο» έδαφος στον ιδιωτικό τομέα για υψηλού κόστους επεμβάσεις. Όσον αφορά τον δημόσιο τομέα, θα αποτελούσε «πρόκληση» για εσάς; Πόσο «εύφορο» είναι το έδαφος και πόσο προσβάσιμες στον κόσμο είναι οι καινοτόμοι πρακτικές της ρομποτικής; Το μέλλον της χειρουργικής έχει υποστηριχτεί πλήρως από τη ρομποτική τεχνολογία. Ωστόσο τα μηχανήματα δεν υποκαθιστούν τον άνθρωπο. Στον δημόσιο τομέα που αναφέρετε δεν έχουν ακόμα εφαρμοστεί οι νέες τεχνολογίες, αλλά το θεωρώ απαραίτητο. Οι νέες τεχνολογίες πρέπει να έχουν θέση στους ειδικεύομενους. Οι εξελίξεις είναι γρήγορες και με το 5G και αργότερα το 10Gημεταφορά εικόνας γίνεται σε πραγματικό χρόνο, κάτι που πάει τη ρομποτική ένα βήμα παραπέρα. Στον δημόσιο τομέα και ειδικά στα νοσοκομεία που έχουν ειδικευόμενους πρέπει να έχουν τεχνολογία. Όσον αφορά το κατά πόσο είναι προσβάσιμες από πλευράς κόστους οι επεμβάσεις ρομποτικής, θα αναφέρω το εξής. Από τους 100ασθενείς που θα είχαν ανάγκη τηΜΕΘμετά από ένα μεγάλο χειρουργείο, με τη ρομποτική θα πάνε μόνο οι 4 και για ένα μόνο βράδυ.Με τη ρομποτική ελαχιστοποιείται η ανάγκη νοσηλείας μετά το χειρουργείο, οπότε το κόστος σαφώς μειώνεται, καθώς μειώνεται και η παραμονή στο νοσοκομείο και τα φάρμακα. Το μόνο κόστος είναι τα μηχανήματα και τα εργαλεία. Το σημαντικότερο του κόστους είναι ότι ο ασθενής δεν υποφέρει μετά. Η παγκόσμια υγειονομική κρίση επηρέασε και αν ναι, σε ποιο βαθμό τον τομέα σας; Η τεχνολογία τι ρόλο θα παίξει στην ιατρική μετά το πέρας της πανδημίας; Δεν θα έλεγα ότι τον επηρέασε τον τομέα μας. Μέσα στη πανδημία υπάρχουν πάντα οι λεπτομέρειες που έχουν σημασία. Η επέμβάσεις ρομποτικής δεν έχουν πληγή, οπότε ούτε λοιμώξεις και καθίζηση του ανοσοποιητικού συστήματος, γιατί δεν τον τραυματίζουμε ιδιαίτερα τον ασθενή άρα μπορεί να αντέξει οποιαδήποτε άλλη ταλαιπωρία. Ακόμα και οι γιατροί δεν εκτιθέμεθα στα υγρά του σώματος, στο αίμα... δουλεύουμε σε αναίμακτες συνθήκες. Στο Ιατρικό Κέντρο ειδικά έχουμε συνθήκες ελέγχου και αποστείρωσης των πάντων. Μετά το πέρας της πανδημίας αλλά και γενικότερα, όπως διαπιστώνουμε και από τα συμβούλιά μας, το μέλλον της χειρουργικής είναι η ρομποτική. Η τεχνολογία θα παίζει καταλυτικό ρόλο στην επιστήμη ως μέρος της καθημερινής της εφαρμογής. Το να «χτίσει» ένας επιστήμονας αυτό που λένε «όνομα» στην ειδικότητά του είναι αποτέλεσμα ενός κύκλου ζωής που περιλαμβάνει γνώση, συγκυρία, κίνητρα, προσωπικό αγώνα και συνεχή τάση για αυτοβελτίωση και αυτοπροσδιορισμό. Τι από τα παραπάνω αναγνωρίζετε στη δική σας πορεία και τι συμβουλή θα δίνατε με την εμπειρία ζωής που έχετε τώρα αν είχατε απεναντί σας τον εαυτό σας στην αρχή της καριέρας του; Για μένα στόχος ήταν να γίνω «φημισμένος» αλλά από τη φήμη που μεταδίδεται από ασθενή σε ασθενή, την καλή φήμη, η οποία έρχεται μέσα από το αποτέλεσμα. Σέβομαι τους ανθρώπους. Οι ασθενείς θέλουν να ξέρουν πόσο θα τους προσέξεις. Σίγουρα όλα αυτά που αναφέρατε παραπάνω αναγνωρίζω στη δική μου πορεία.. γνώση, συγκυρία, κίνητρα, προσωπικό αγώνα και συνεχή τάση για αυτοβελτίωση και αυτοπροσδιορισμό. Αλλά το κλειδί είναι να προσφέρωαυτοπεποίθηση στους ασθενείς μου και να με εμπιστεύονται. Νομίζωότι οι νέοι που θα ακολουθήσουν το επάγγελμα τώρα περισσότερο από ποτέ άλλοτε βρίσκουν έτοιμη τη γνώση, έρχονται εύκολα σε επαφή με τα διάφορα μέσα με ό,τι και όποιον θελήσουν να επικοινωνήσουν για να συμβουλευτούν. Ένα πράγμα θα τους συμβούλευα: να μη φοβούνται! να τολμούν και να αναζητούν τη γνώση. Τώρα αν είχα τον εαυτό μου απέναντί μου στην αρχή της καριέρας μου, θα του έλεγα ότι η ικανοποίηση θα έρθει μέσα από την καλή κουβέντα των ασθενών και πως αυτή θα είναι και η δύναμήμου. Είναι κάτι που τώρα ξέρωότι θα το αναζητούσα από την πρώτη στιγμή.Με ενδιαφέρει πραγματικά και βαθιά να κάνω καλά τους ανθρώπους! Who is who Ο Κωνσταντίνος Μ. Κωνσταντινίδης MD, PhD, FACS αποφοίτησε από την Ιατρική Σχολή του «Αριστοτελείου» Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης το 1981 και ακολούθως ξεκίνησε την ειδικότητά του με χειρουργικό προσανατολισμό στο νοσοκομείο «Riverside Methodist», στο Κολόμπο, στις ΗΠΑ, σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο της πολιτείας του Οχάιο. Το 1987 ανέλαβε Επικεφαλής ειδικευόμενος Γενικής Χειρουργικής του νοσοκομείου «Riverside Methodist» και ένα χρόνο αργότερα απέκτησε την ειδικότητα της Γενικής Χειρουργικής. Στη συνέχεια έκανε τη διδακτορική του διατριβή στην Ιατρική Σχολή του «Δημοκρίτειου» Πανεπιστημίου Θράκης, με θέμα: «Πρώιμα αποτελέσματα της Λαπαροσκοπικής Χολοκυστεκτομής». Ακολούθησε πλήθος μεταπτυχιακών σεμιναρίων ανά τον κόσμο, με έμφαση στη Ρομποτική Χειρουργική, τη Βαριατρική Χειρουργική και τηΜεταβολική Χειρουργική. Ενδιάμεσα είχε πλούσια ακαδημαϊκή καριέρα ως Επίκουρος Καθηγητής Γενικής Χειρουργικής στο Πανεπιστήμιο της πολιτείας του Οχάιο, στις ΗΠΑ, όπου το 2013 ανακηρύχθηκε Adjunct Professor Χειρουργικής. Από το 1991 ως σήμερα διατελεί Διευθυντής του τμήματος Γενικής, Λαπαροσκοπικής, Βαριατρικής και Ρομποτικής Χειρουργικής Ιατρικού Κέντρου Αθηνών. Συμμετέχει σε μεγάλο αριθμό διεθνών και εγχώριων επιστημονικών εταιρειών και είναι κριτής στα επιστημονικά περιοδικά «Journal of Robotic Surgery» (Περιοδικό Ρομποτικής Χειρουργικής), «Obesity Surgery» (Χειρουργική Παχυσαρκίας) και «International Journal of computerassisted Radiology & Surgery (Διεθνές Περιοδικό Ακτινολογίας και Χειρουργικής υποβοηθούμενες από Συστήματα Ηλεκτρονικών Υπολογιστών). Έχει υπάρξει κριτής εργασιών σε πολλά επιστημονικά συνέδρια και συμμετέχει σε πλήθος επιστημονικών συμβουλίων Έχει βραβευτεί πολλές φορές για το ιατρικό και επιστημονικό του έργο τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό. Εφάρμοσε laser για πρώτη φορά στην Ελλάδα στο Ιατρικό Κέντρο Αθηνών, το 1991, καθώς και το σύστημα AESOP 3000 (Automated Robotic Endoscopic System for Optimal Positioning) τόσο στην Ελλάδα όσο και στη ΝΑ Ευρώπη, επίσης στο Ιατρικό Κέντρο Αθηνών, το Σεπτέμβριο του 2000. Πραγματοποίησε τις πρώτες επεμβάσεις ρομποτικής χειρουργικής με το σύστημα da Vinci στην Ελλάδα, στο Ιατρικό Κέντρο Αθηνών, το Σεπτέμβριο του 2006. Έχει σημαντική κοινωνική προσφορά (Εθελοντική Προσφορά Ιατρικών Υπηρεσιών -«Ομάδα Αιγαίου»- σε Πάτμο, Αστυπάλαια, Κάρπαθο, Ίο, Κάσο, Ικαρία). «Αν είχα τον εαυτό μου απέναντί μου στην αρχή της καριέρας μου, θα του έλεγα ότι η ικανοποίηση θα έρθει μέσα από την καλή κουβέντα των ασθενών και πως αυτή θα είναι και η δύναμή μου. Είναι κάτι που τώρα ξέρω ότι θα το αναζητούσα από την πρώτη στιγμή. Με ενδιαφέρει πραγματικά και βαθιά να κάνω καλά τους ανθρώπους!» 9 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2022
direction.grRkJQdWJsaXNoZXIy ODAxNzc=