H Maria Sinanis, senior advisor and partner στο Cambridge Family Enterprise Group, και ο John Davis, chairman and founder του Cambridge Family Enterprise Group και senior lecturer στο MIT Sloan School of Management, μίλησαν στο Βusiness News Magazine για την πίεση και τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν σήμερα οι οικογενειακές επιχειρήσεις, τα χαρακτηριστικά και τα στοιχεία στα οποία θα πρέπει να εστιάσουν, αν θέλουν να ξεπεράσουν τις δυσκολίες της εποχής. Γράφει ο Δημήτρης Τσουκαλάς Maria Sinanis & John Davis H διαδοχή ξεκινά πολύ πριν από τη μεταβίβαση της ηγεσίας Πώς ορίζεται μια επιχείρηση ως οικογενειακή; Οι περισσότεροι θεωρούν πως μια οικογενειακή επιχείρηση είναι μια μικρή επιχείρηση. Είναι, όμως, αυτό ακριβές; Maria Sinanis: Μια οικογενειακή επιχείρηση είναι αυτή που ελέγχεται από τουλάχιστον μία οικογένεια. Έλεγχος σημαίνει τόσο το να διατηρεί το πλειοψηφικό μετοχικό μερίδιο, όσο και δύο ή περισσότερα μέλη της οικογένειας να συμμετέχουν στη διοίκηση. Αυτά είναι μέλη με σημαντική επιρροή στην κουλτούρα και τη λήψη αποφάσεων μιας οικογενειακής επιχείρησης. Έτσι, στα αρχικά στάδια, όταν μια εταιρεία είναι νέα, τα μέλη αυτά θα μπορούσε να είναι ο ιδρυτής και ο/η σύζυγος ή θα μπορούσε να είναι ένας γονέας και ένα μέλος της επόμενης γενιάς ή κάποιος συνιδρυτής. Σε μεταγενέστερα στάδια, παρατηρούμε, συνήθως, έναν συνδυασμό μελών της οικογένειας και ξαδέλφων ή άλλων συγγενών. Όσον αφορά το μέγεθος, βλέπουμε ότι η πλειονότητα των επιχειρήσεων στον κόσμο θεωρούνται, συνήθως, οικογενειακές και μπορούν να είναι είτε μικρές και τοπικού χαρακτήρα είτε μεγάλες και με πολυεθνικό αποτύπωμα. Μπορεί να είναι εισηγμένες στη χρηματιστηριακή αγορά, μπορεί και όχι. Πότε ο ίδιος ο ιδρυτής μιας επιχείρησης την ορίζει ως οικογενειακή; John Davis: «Χτίζοντας» πάνω στον ορισμό που έδωσε η Μαρία, μπορούμε να πούμε ότι χρειάζονται δύο ή περισσότερα μέλη της οικογένειας, που επηρεάζουν την επιχείρηση με σημαντικούς τρόπους, και αναφέρομαι στην κουλτούρα της, στις σημαντικές αποφάσεις, στην κατεύθυνσή της, προκειμένου να θεωρηθεί οικογενειακή. Συνεπώς, εάν ένας ιδρυτής δεν έχει κάποιο άλλο μέλος της οικογένειας, που να επηρεάζει το τι κάνει με την επιχείρηση αυτή, δεν μπορεί ακόμη να χαρακτηριστεί ως οικογενειακή. Μπορεί να είναι δύο αδέλφια ή δύο αδελφές ή ένας αδελφός και μια αδελφή ή τρία ή περισσότερα μέλη της οικογένειας, που να περιλαμβάνονται στο αρχικό σχήμα ίδρυσης, ιδιοκτησίας και ηγεσίας. Το σημαντικό ερώτημα, όμως, είναι το εξής: «Υπάρχει κάποιος άλλος που πραγματικά επηρεάζει την επιχείρηση μαζί μου;». Όταν, για παράδειγμα, κάποιος, ξεκινά να βάζει στο μυαλό του πως η κόρη του θα έρθει κάποια στιγμή στην επιχείρηση, μπορεί να αρχίζει να σκέφτεται την επιχείρηση αυτή με διαφορετικό τρόπο. Αν περάσει αυτή την «αόρατη γραμμή», θα αρχίσει να σκέφτεται την είσοδο της επόμενης γενιάς στην επιχείρηση και, πιθανώς, τη σταδιακή μεταβίβαση της εταιρείας στα νέα μέλη της οικογένειας. Όταν αυτές οι σκέψεις αρχίζουν να επηρεάζουν τον τρόπο με τον οποίο κάποιος διοικεί μια επιχείρηση, τότε μπορούμε να την θεωρούμε οικογενειακή. Σε τι διαφέρουν οι οικογενειακές επιχειρήσεις από άλλους οργανισμούς; Ποια είναι τα πλεονεκτήματα και τα ισχυρά τους σημεία; Maria Sinanis: Οι οικογενειακές επιχειρήσεις διαφέρουν από τη φύση τους, αφού ανήκουν, ελέγχονται και επηρεάζονται από τις οικογένειες. Γι’ αυτό χρειάζεται να έχουν διαφορετικούς, ειδικούς και συγκεκριμένους στόχους και προτεραιότητες και, ακόμη, και χρονικούς ορίζοντες σε σχέση με τις μη οικογενειακές επιχειρήσεις. Οι στόχοι και οι προτεραιότητες, συνήθως, υπερβαίνουν ή συμπληρώνουν την ανάπτυξη, το κέρδος και την ανταγωνιστικότητα. Όσον αφορά τα δυνατά τους στοιχεία, οι ιδιοκτήτριες οικογένειες, συνήθως, έχουν φιλοδοξίες, που αφορούν και διαχέονται σε πολλές γενεές, και αυτό τους επιτρέπει να κάνουν μακροπρόθεσμες δεσμεύσεις, που αποτυπώνονται και σε μακροπρόθεσμες επενδύσεις, αλλά και στον τρόπο που αναπτύσσουν τις επιχειρήσεις τους, τις δεσμεύσεις τους σχετικά με τις κοινωνικές επιπτώσεις και τον τρόπο που οικοδομούν τις σχέσεις τους με τα βασικά ενδιαφερόμενα μέρη. Οι οικογενειακές επιχειρήσεις έχουν συγκεκριμένους και εδραιωμένους τρόπους επικοινωνίας τόσο εσωτερικά, όσο και με την αγορά, διαθέτουν μακροπρόθεσμη σταθερότητα και μακροπρόθεσμες φιλοδοξίες. Έχουν, επίσης, μια ιδιαίτερη προσέγγιση, που βασίζεται στις αξίες και δεσμεύονται να λειτουργούν με «σωστό» τρόπο, καθώς αυτό που διακυβεύεται είναι το όνομα. Έτσι κατορθώνουν, συνήθως ,να καταγράφουν ανώτερες επιδόσεις κατά μέσο όρο, σε σύγκριση με τις μη οικογενειακές επιχειρήσεις. Όσον αφορά τα τρωτά σημεία, μπορεί να μην μπορέσουν να αλλάξουν γρήγορα ή να αποφύγουν προκλήσεις και προβλήματα που θα μπορούσαν να αποσταθεροποιήσουν το «status quo» στην οικογένεια ή στην επιχείρηση. Έτσι, σε μια εποχή αλλαγής, σε μια εποχή διαταραχής (disruption), οι οικογενειακές επιχειρήσεις μπορεί να φανούν ευάλωτες, εάν εμφανιστεί κάποια πρόκληση και να ανταποκριθούν αργά. Ποιες είναι οι βασικές προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι οικογενειακές επιχειρήσεις σήμερα και πώς διαφέρουν από εκείνες που αντιμετώπιζαν στο παρελθόν; John Davis: Οι περισσότεροι αναγνωρίζουν ότι βρισκόμαστε σε μια κρίσιμη καμπή του πολιτισμού μας, σε μια σημαντική μετάβαση κατευθυνόμενη από την τεχνολογία. Περίπου το 2017, ξεκινήσαμε να μετακινούμαστε από την τεχνολογία παραγωγής, που ακόμη επηρεάζεται, κυρίως, από τον άνθρωπο, σε μια τεχνολογία παραγωγής, που είναι εντυπωσιακό πώς θα επηρεάζεται όλο και περισσότερο και ακόμη και θα ελέγχεται από την τεχνητή νοημοσύνη. Δεν είναι, μάλιστα, η μόνη νέα μορφή τεχνολογίας που έχει εμφανιστεί στον κόσμο μας. Υπάρχουν εκατοντάδες νέες Oι οικογενειακές επιχειρήσεις μπορεί να μην μπορέσουν να αλλάξουν γρήγορα ή να αποφύγουν προκλήσεις και προβλήματα, που θα μπορούσαν να αποσταθεροποιήσουν το «status quo» στην οικογένεια ή στην επιχείρηση Maria Sinanis 30 #32 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2024 SPECIAL EDITION FAMILY BUSINESS interview
RkJQdWJsaXNoZXIy ODAxNzc=