στα προβλήματα του ελληνικού αγροτικού τομέα, η αύξηση του βαθμού συνεργασίας στο πλαίσιο του αγροδιατροφικού τομέα τόσο μεταξύ των αγροτών (παραδοσιακοί συνεταιρισμοί, αγροτικές επιχειρήσεις κ.λπ.), όσο και μεταξύ των μεταποιητικών επιχειρήσεων (δίκτυα και clusters). Ταυτόχρονα, μεταξύ των αγροτών και των μεταποιητικών επιχειρήσεων (συμβολαιακή γεωργία, υβριδικά σχήματα συνεργασίας μεταξύ συνεταιρισμών και ιδιωτικών επιχειρήσεων) ή μεταξύ ολόκληρης της αλυσίδας αξίας και των ερευνητικών κέντρων. Στην Ελλάδα, η ανάπτυξη νέων, αποτελεσματικών συνεργατικών σχημάτων είναι μια απολύτως απαραίτητη αρχή, για να μπορέσει να παρακολουθήσει τις ευρωπαϊκές εξελίξεις και να διεκδικήσει μια καλύτερη θέση στην παγκόσμια αγροδιατροφική αγορά. Κατάληξη της μελέτης Η ύπαρξη σημαντικών συγκριτικών και ανταγωνιστικών πλεονεκτημάτων σε συγκεκριμένες καλλιέργειες και εκτροφές, όπως επίσης και η κατοχύρωση περίπου 250 προϊόντων προστατευόμενης γεωργικής ένδειξης και ονομασίας προέλευσης, δεν επαρκούν για να διασφαλίσουν μια βιώσιμη και οικονομικά διατηρήσιμη ανάπτυξη του αγροτικού τομέα στην Ελλάδα. Αντίθετα, η ελληνική αγροτική παραγωγή βρίσκεται αντιμέτωπη με μια σειρά διαχρονικών στρεβλώσεων και διαρθρωτικών προβλημάτων, των οποίων η ουσιαστική αντιμετώπιση αναβαλλόταν διαρκώς από την πολιτική ηγεσία. Καθώς πολύ σημαντικό μέρος των επαγγελματιών του αγροτικού τομέα στην Ελλάδα προσεγγίζει ή έχει ήδη ξεπεράσει την ηλικία της συνταξιοδότησης, προκύπτει μια επιτακτική ανάγκη που αποτελεί ταυτοχρόνως μεγάλη ευκαιρία: να ανανεωθεί ο αγροτικός πληθυσμός με νέους ανθρώπους, οι οποίοι θα διαθέτουν πολύ καλύτερη τεχνική και θεωρητική εκπαίδευση και οι οποίοι θα επιλέγουν τη συγκεκριμένη δραστηριότητα συνειδητά, βλέποντας κάποια επιχειρηματική ευκαιρία και όχι από αναγκαιότητα. Καθώς επιδιώκεται ο παραπάνω στόχος, μπορεί επιπλέον να επιδιωχθεί με καλύτερες προοπτικές αφενός η προσαρμογή της αγροτικής παραγωγής στις νέες κλιματικές συνθήκες και αφετέρου η θεραπεία όλων των υπόλοιπων διαρθρωτικών προβλημάτων, με κατάλληλες πολιτικές πρωτοβουλίες. Ο ελληνικός αγροτικός τομέας, άλλωστε, διαδραματίζει ιδιαίτερα σημαντικό ρόλο στην ανταγωνιστικότητα και την εξωστρέφεια της ευρύτερης ελληνικής οικονομίας, αλλά και στο επίπεδο του εσωτερικού, καθώς συνεργάζεται με άλλους τομείς, όπως του τουρισμού και της αγροδιατροφής. Καθώς προκύπτουν ήδη σοβαρά προβλήματα επάρκειας του νερού σε διάφορες περιοχές της Ελλάδας, γίνεται σαφής ο μεγάλος κίνδυνος σημαντικό τμήμα της σημερινής γεωργικής παραγωγής να καταστεί αδύνατο 1 Οικονομικά κίνητρα για συμμετοχή σε συνεργατικά σχήματα, όπως η κατάργηση της προκαταβολής φόρου εισοδήματος με την είσοδο σε ένα συνεργατικό σχήμα ή η προνομιακή πρόσβαση σε επιδοτήσεις του προγράμματος αγροτικής ανάπτυξης και σε προγράμματα συμβολαιακής γεωργίας. 2Δημιουργία ενός νόμου πλαισίου που να δίνει στους συνεταιρισμούς την ευελιξία να καθορίζουν οι ίδιοι, μέσω του καταστατικού τους, την εσωτερική οργάνωση και επιχειρηματική κατεύθυνση που επιθυμούν, έχοντας την ευχέρεια να υιοθετήσουν μικρά οργανωτικά χαρακτηριστικά. Αυστηρή ουδετερότητα σε θέματα φορολογίας, επιδοτήσεων κ.λπ., ανεξαρτήτως της νομικής μορφής των συνεργατικών σχημάτων. Το νομοθετικό πλαίσιο πρέπει να παραμένει σταθερό και να μην αλλάζει με κάθε νέα κυβέρνηση. 3Δημιουργία ηλεκτρονικών εφαρμογών για τη διαχείριση της δραστηριότητας των συνεργατικών σχηματισμών και την επικοινωνία των μελών τους. 4Κατάργηση της απαγόρευσης μεταβίβασης και διαπραγμάτευσης των συμβολαίων της συμβολαιακής γεωργίας σε δημοπρατήρια, χρηματαγορές ή χρηματιστήρια εμπορευμάτων της Ελλάδας ή του εξωτερικού. 5Πρόγραμμα οικοδόμησης ικανοτήτων για τη δημιουργία συνεργατικών σχημάτων, όπως την προβολή επιτυχημένων τέτοιων σχημάτων, την προώθηση θεσμών που θα λειτουργήσουν ως καταλύτες συνεργασίας και την οργάνωση δράσεων που διευκολύνουν την καινοτομία και την εξωστρέφεια. Τα μέτρα θα συνεισφέρουν και στην ανάκτηση της εμπιστοσύνης σε νέες μορφές συνεργατικότητας. 6Δημιουργία προγραμμάτων που ενθαρρύνουν τη συνεργατικότητα με την από κοινού αξιοποίηση δικτύων μάρκετινγκ και εμπορίας. 7Αξιοποίηση των μέτρων του προγράμματος αγροτικής ανάπτυξης, ιδίως αυτών που αφορούν στην κατάρτιση των αγροτών, τις συμβουλευτικές υπηρεσίες, τα συστήματα ποιότητας, τη βιολογική γεωργία και άλλα. 8Λήψη μέτρων για την καταπολέμηση της μαύρης οικονομίας, μέσω φορολογικών ελαφρύνσεων, αλλά και μέσω της οικοδόμησης ενός συστήματος ελέγχου του παραγόμενου εισοδήματος στη βάση των εισροών, σε συνδυασμό με τη μηχανογραφημένη γνώση για την τοπική παραγωγικότητα των συγκεκριμένων καλλιεργειών. 9Αξιοποίηση του προγράμματος ενοικίασης δημόσιας γης, για να ενθαρρυνθεί η αύξηση του μεγέθους των εκμεταλλεύσεων και η ανάπτυξη συνεργατικών σχημάτων. Η λύση των αγροτικών συνεταιρισμών Οι αγροτικοί συνεταιρισμοί θα πρέπει, ωστόσο, να δημιουργούνται ορθά, με βάση συγκεκριμένα μέτρα: Μέση έκταση ανά αγροτική εκμετάλλευση (εκτάρια) στην ΕΕ, 2020 Πηγή: Eurostat, επεξεργασία διαΝΕΟσις Σωρευτική μεταβολή τιμών στις εισροές του Αγροτικού Τομέα 2019-2023 Πηγή: Eurostat (Economic Accounts of Agriculture), επεξεργασία διαΝΕΟσις 51 ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2024 #36
RkJQdWJsaXNoZXIy ODAxNzc=