Αναταράξεις λόγω κλιματικής αλλαγής, γεωπολιτικής αστάθειας και «έκρηξη» της τεχνολογίας. Γράφει η Εύα Πέτροβα Έτος Roller Coaster προβλέπεται το 2025 για την παγκόσμια οικονομία, αφού το 2024 μας άφησε με ανοιχτά μέτωπα σε πολλούς κρίσιμους τομείς, όπως το περιβάλλον και οι γεωπολιτικές κρίσεις. Το 2024 βιώσαμε βαθύτερες ρωγμές στη γεωπολιτική σκακιέρα που κυριαρχείται από τη Δύση και βιώσαμε στον εντονότερο μέχρι σήμερα βαθμό τις συνέπειες από την περιβαλλοντική κρίση παγκοσμίως. Το περίεργο αυτό μίγμα έρχεται να συμπληρώσει και η θετική τεχνολογική πρόοδος, ιδιαίτερα στο πεδίο της τεχνητής νοημοσύνης, που μας υπόσχεται ένα νέο εργασιακό -και όχι μόνο- μέλλον. Η ανάπτυξη, σύμφωνα με τους αναλυτές, αναμένεται να επιβραδυνθεί, ενώ δεν βρισκόμαστε πολύ μακριά από το ενδεχόμενο νέων πληθωριστικών κυμάτων, που εντείνουν την ήδη υπάρχουσα οικονομική αβεβαιότητα. Οικονομική αβεβαιότητα και ενδεχόμενο εμπορικών πολέμων Η παγκόσμια οικονομία το 2025 θα αντιμετωπίσει πολλές και σημαντικές προκλήσεις, όπως το όλο και πιο υψηλό κόστος διαβίωσης, οι γεωπολιτικές ανησυχίες, η αβεβαιότητα για τα επιτόκια, καθώς και τα υψηλά επίπεδα χρέους των κυβερνήσεων και των νοικοκυριών. Το 2024 η άνοδος του κόστους διαβίωσης προκάλεσε αλλαγές σε πολλές κυβερνήσεις ανά τον κόσμο. Μετά την εκκίνηση του πολέμου στην Ουκρανία, οι τιμές σε βασικά αγαθά εκτοξεύτηκαν, αυξάνοντας τις ανισότητες και δημιουργώντας αβεβαιότητα για τη μελλοντική πορεία της οικονομίας. Ο νέος πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος θα αναλάβει τα καθήκοντά του το 2025, εάν εφαρμόσει την υποσχεθείσα πολιτική του, αναμένονται αυξήσεις δασμών και ενδεχόμενοι εμπορικοί πόλεμοι, οι οποίοι θα επηρεάσουν αρνητικά την ανάπτυξη της παγκόσμιας οικονομίας. Σε κρίσιμο σταυροδρόμι και οι κεντρικές τράπεζες Οι κεντρικές τράπεζες βρίσκονται επίσης σε κρίσιμο σταυροδρόμι, καθώς οι προοπτικές για τις πολιτικές τους όσον αφορά τα επιτόκια μεταβάλλονται συνεχώς και το αβέβαιο οικονομικό και κοινωνικό γίγνεσθαι δεν τις ευνοεί. Οι προσδοκίες για μείωση επιτοκίων φαίνεται να εξασθενούν, και οι κεντρικοί τραπεζίτες είναι πλέον πιο επιφυλακτικοί. Η κατάσταση των χρεών νοικοκυριών και κυβερνήσεων είναι επίσης κρίσιμη, με τις πλουσιότερες χώρες να πρέπει να βρουν τρόπους για να αντισταθμίσουν τη μείωση της αγοραστικής δύναμης των πολιτών τους. Μέσα στο 2025 η παγκόσμια επισιτιστική κρίση αναμένεται να κλιμακωθεί, καθώς πολλές χώρες δεν θα έχουν την απαραίτητη βοήθεια για να υποστηρίξουν τους πληθυσμούς τους που πεινούν. Πολλοί λαοί αναπτυσσόμενων χωρών ήδη ζουν στα όρια της φτώχειας και η ψαλίδα θα μεγαλώσει παραπάνω. Πολιτική αστάθεια και δυσαρεστημένοι ψηφοφόροι Το 2025 μοιάζει λιγότερο ταραχώδες πολιτικά από το 2024. Οπωσδήποτε η εκλογή Τραμπ θα αλλάξει το πολιτικό πεδίο αλλά όχι στον βαθμό που αναμένεται. Οι ΗΠΑ θα αντιμετωπίσουν εσωτερικούς κραδασμούς και ανοιχτά μέτωπα σε Μέση Ανατολή και Ουκρανία. Παράλληλα, οι Αμερικανοί πολίτες βλέπουν την οικονομική κρίση να τους χτυπάει την πόρτα, αφού η ζωή στις μεγαλουπόλεις έχει ανεβάσει αισθητά το κόστος διαβίωσης. Εκτός από τις ΗΠΑ, σημαντικές πολιτικές εξελίξεις θα υπάρξουν και σε άλλες περιοχές του πλανήτη, όπως οι εκλογές στην Αυστραλία, στον Καναδά και στη Γερμανία. Αυτή η τελευταία στη μεγαλύτερη οικονομία της Ευρώπης είναι και αυτή που πρέπει να παρακολουθήσουμε. Ο καγκελάριος Όλαφ Σολτς μόλις έχασε μια ιστορική ψήφο δυσπιστίας μετά την κατάρρευση του κυβερνητικού συνασπισμού του τον Νοέμβριο, η οποία προκάλεσε -σπάνιες για τη Γερμανία- πρόωρες εκλογές. Μπαίνουμε σε μια εποχή «βαθιάς οικονομικής κρίσης και γεωπολιτικής αβεβαιότητας» για τη Γερμανία, αναφέρει πρόσφατα ο Guardian. Το αποτέλεσμα θα μπορούσε να είναι η ενίσχυση της ακροδεξιάς, καθώς οι πολιτικοί αγωνίζονται να «προσελκύσουν ψηφοφόρους που είναι δυσαρεστημένοι από την κρίση του κόστους ζωής και τη στασιμότητα ως προς τον πόλεμο στην Ουκρανία». Μια οικονομική κρίση για τη Γερμανία μπορεί να αποτελέσει την αρχή του ντόμινο για την Ευρώπη με αβέβαιες επιπτώσεις. Κλιματική κρίση και αναθεώρηση των στρατηγικών για το περιβάλλον Το 2024 ήταν η πιο θερμή χρονιά στην ιστορία του πλανήτη, από τότε που υπάρχουν επίσημα καταγεγραμμένα δεδομένα. Ήταν επίσης η χρονιά που ξεπεράστηκε ο στόχος του 1,5 βαθμού Κελσίου σε ό,τι αφορά τη μέση ετήσια θερμοκρασία, σε σύγκριση με τα επίπεδα της προβιομηχανικής εποχής. Τι θα γίνει το 2025 και, κυρίως, πόσο μπορεί να ανταποκριθεί η Ευρώπη στα δικά της φιλόδοξα σχέδια, σε μια περίοδο σημαντικών οικονομικών δυσκολιών και με ενισχυμένες τις πολιτικές δυνάμεις που ανοιχτά αμφισβητούν την κλιματική κρίση; Οι προοπτικές για το 2025 εγείρουν ερωτήματα, ιδίως για την ικανότητα της Ευρώπης να υλοποιήσει τους φιλόδοξους στόχους της εν μέσω οικονομικών δυσκολιών, ενώ πολιτικές δυνάμεις που αμφισβητούν την κλιματική κρίση φαίνεται να έχουν ενισχυθεί στις πρόσφατες ευρωπαϊκές εκλογές. Η ανασφάλεια που κυριαρχεί στις κοινωνίες αξιοποιείται από κάποιους πολιτικούς, οι οποίοι προσπαθούν να μεταθέσουν την ευθύνη για την κλιματική κρίση στην οικολογική προστασία και όχι στη ρύπανση. Παρά τις επιφυλάξεις, η ανάγκη για αναθεώρηση των στρατηγικών είναι πλέον επιτακτική, καθώς οι αγρότες και οι βιομήχανοι πιέζουν για επιδιορθώσεις. Η καθυστέρηση της πλήρους απαγόρευσης πώλησης οχημάτων με κινητήρες εσωτερικής καύσης από το 2035 είναι ένα από τα ζητήματα που συζητούνται, εν μέσω των Παγκόσμια Οικονομία Έτος Roller Coaster προβλέπεται το 2025 αναγκών της αγοράς και των νέων πολιτικών συσχετισμών στην Ε.Ε. Απαισιοδοξία για τη δράση για το κλίμα μετά την εκλογή Τραμπ Η όποια πρόοδος σημειώνεται καταγράφει αρνητικά πρόσημα για την ώρα. Στη φετινή Διάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών για την Κλιματική Αλλαγή στο Αζερμπαϊτζάν (COP29), το τελικό κείμενο ενέπνευσε λιγότερη αισιοδοξία από τις προηγούμενες συνόδους κορυφής. Αυτό οφείλεται εν μέρει στο γεγονός ότι έλαβε χώρα αμέσως μετά την επανεκλογή του Ντόναλντ Τραμπ ως προέδρου των ΗΠΑ, η οποία διέψευσε τις ελπίδες ότι η επόμενη κυβέρνηση των ΗΠΑ θα υποστήριζε τη δράση για το κλίμα στο εσωτερικό ή στο εξωτερικό. Φυσικά, η Σύνοδος επικρίθηκε ευρέως από ακτιβιστές, επιστήμονες και πολιτικούς για επικοινωνιακούς αλλά και ουσιαστικούς λόγους. Ενδεικτικό ως προς αυτό ήταν το γεγονός ότι ο πρόεδρος της φιλοξενούσας χώρας αποκάλεσε το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο «δώρο του Θεού», ενώ στην COP29 συμμετείχαν τουλάχιστον 1.700 λομπίστες ορυκτών καυσίμων. Συνεχίζει να μειώνεται το κόστος των ΑΠΕ Ωστόσο, η περίοδος που διανύουμε, έχει να αναδείξει και σημεία προόδου. Οι παγκόσμιες εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα θα μπορούσαν να κορυφωθούν από το επόμενο έτος, ενώ το κόστος των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας συνεχίζει να μειώνεται και οι ΑΠΕ αναμένεται να ξεbusinessfocus Αν το 2024 ήταν χρονιά εκλογών, το 2025 προμηνύεται χρονιά ερωτημάτων και γεωπολιτικών προκλήσεων για τους ηγέτες σε παγκόσμιο επίπεδο. Η παγκόσμια συνεργασία έχει υποχωρήσει σημαντικά και οι συγκρούσεις αυξάνονται 46 #38 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2025
RkJQdWJsaXNoZXIy ODAxNzc=