Η ανάπτυξη δραστηριοτήτων που σχετίζονται με τον τουρισμό και εμφανίζουν μικρότερη εποχικότητα θα ενισχύσει τα μεγέθη του τουρισμού και της οικονομίας γενικότερα. Στο πλαίσιο αυτό, τα γήπεδα γκολφ τα οποία μπορούν να λειτουργήσουν και σε έναν βαθμό αντικυκλικά προς τις συνηθισμένες τουριστικές δραστηριότητες, θα βοηθούσαν προς αυτή την κατεύθυνση. Είναι γνωστό ότι η περίοδος υψηλής ζήτησης για το γκολφ είναι μεταξύ Οκτωβρίου και Απριλίου, λειτουργώντας ακριβώς ως αναπλήρωση στην έντονη εποχικότητα του παραδοσιακού τουρισμού, δημιουργώντας συμπληρωματικότητες στο τουριστικό προϊόν. Αξίζει να σημειωθεί η μεγάλη διαφορά που παρατηρείται στις ώρες ηλιοφάνειας και τη μέση θερμοκρασία μεταξύ της Ελλάδας και χωρών της κεντρικής και βόρειας Ευρώπης, όπου είναι ιδιαίτερα δημοφιλές το γκολφ ως άθλημα, αλλά ακόμα και σε σύγκριση με άλλες χώρες της νότιας Ευρώπης οι οποίες εκμεταλλεύονται με πιο αποτελεσματικό τρόπο τον τουρισμό γκολφ (όπως η Πορτογαλία και η Ισπανία). Σύμφωνα με έρευνα του IE University στην Ισπανία, το γκολφ αποτελεί σημαντικό μοχλό αντιμετώπισης της εποχικότητας του τουριστικού προϊόντος, προσελκύοντας τουρίστες όλους τους μήνες του έτους. Η λειτουργία των ξενοδοχειακών συγκροτημάτων με εγκαταστάσεις γηπέδων γκολφ συμβάλλει, επίσης, στην επιμήκυνση της ζήτησης για τουριστικές υπηρεσίες κατά τις περιόδους χαμηλής ζήτησης. Είναι χαρακτηριστικό το παράδειγμα της λειτουργίας του ξενοδοχειακού συγκροτήματος Costa Navarino, όπου η προσέλκυση επισκεπτών από το εξωτερικό, κατά τους εκτός αιχμής (off-peak) μήνες, έχει οδηγήσει σε μεγάλη αύξηση των αεροπορικών αφίξεων εξωτερικού στο Διεθνές Αεροδρόμιο Καλαμάτας. Το 2023 οι αφίξεις εξωτερικού στον αερολιμένα «Καπετάν Βασ. Κωνσταντακόπουλος», εκτός από τους καλοκαιρινούς μήνες, ανήλθαν σε 20,921 χιλ., (26 χιλ. μαζί με τις αφίξεις εσωτερικού), όταν το 2010 δεν ξεπερνούσαν τους 2 χιλ. επιβάτες (6 χιλ. μαζί με τις αφίξεις εσωτερικού). Η αεροπορική σύνδεση της Καλαμάτας με ξένα αεροδρόμια λόγω της ζήτησης που η Costa Navarino δημιουργεί, επιδρά θετικά στην ευρύτερη περιοχή της Μεσσηνίας, καθώς η διαθεσιμότητα των πτήσεων προσφέρει τη δυνατότητα σε άτομα από άλλες χώρες να επισκεφθούν την περιοχή για αναψυχή και τουρισμό και να καταλύσουν σε τοπικές ξενοδοχειακές μονάδες. Οι αφίξεις αλλοδαπών στα ξενοδοχειακά καταλύματα (εκτός κάμπινγκ) της Περιφερειακής Ενότητας Μεσσηνίας διαμορφώθηκαν σε 141,9 το 2023, επίπεδο υψηλότερο κατά περίπου 6 φορές σε σχέση με εκείνο του 2012. Η δυναμική για την περαιτέρω ανάπτυξη του γκολφ στην Ελλάδα Το γκολφ δεν είναι απλώς ένα άθλημα. Προσφέρει πολύ σημαντικές δυνατότητες βιώσιμης τουριστικής ανάπτυξης σε νέες περιοχές που δεν πάσχουν από υπερτουρισμό, προσελκύοντας σχεδόν όλο το χρόνο επισκέπτες υψηλού εισοδήματος που αναζητούν αυθεντικές τοπικές εμπειρίες. Με γνώμονα τα σύγχρονα πρότυπα βιωσιμότητας, τα γήπεδα γκολφ προσφέρουν σημαντικές περιβαλλοντικές και κοινωνικές υπηρεσίες, όπως αντιπλημμυρική και αντιπυρική προστασία, ενίσχυση της βιοποικιλότητας, ανάδειξη της πολιτιστικής κληρονομιάς και διασύνδεση με την τοπική κοινότητα για εκπαιδευτικές δραστηριότητες και κοινωνικές εκδηλώσεις. Η Ελλάδα υστερεί σημαντικά στην αξιοποίηση του γκολφ ως μέσου προώθησης ενός βιώσιμου υποδείγματος τουριστικής και περιφερειακής ανάπτυξης. Η σύγκριση με άλλες χώρες της Μεσογείου, όπως η Πορτογαλία και η Ισπανία, αναδεικνύει αυτή την υστέρηση, αλλά και τις δυνατότητες για περαιτέρω ανάπτυξη στη χώρα. Ενώ στην Ελλάδα λειτουργούν σήμερα μόλις 9 γήπεδα, στην Πορτογαλία, χώρα με παρόμοιο μέγεθος, κλίμα και πληθυσμό, έχουν αναπτυχθεί 113 γήπεδα γκολφ. Μόνο στην περιοχή Algarve της Πορτογαλίας, οι δαπάνες των επισκεπτών γκολφ δημιούργησαν το 2017 500 εκατ. ευρώ προστιθέμενη αξία, στηρίζοντας 16 χιλ. θέσεις εργασίας, ενώ στην Ελλάδα η επίδραση του γκολφ περιορίζεται σε 111,4 εκατ. ευρώ σε όρους ΑΕΠ και σε 4,3 χιλ. εργαζομένους. Η αυξημένη ηλιοφάνεια και μέση θερμοκρασία τούς χειμερινούς μήνες σε σύγκριση με τις χώρες της Κεντρικής και Βόρειας Ευρώπης όπου το γκολφ είναι ιδιαίτερα δημοφιλές, καθώς και σε σύγκριση με χώρες της Νότιας Ευρώπης οι οποίες έχουν αναπτύξει εντονότερα τον τουρισμό γκολφ, όπως η Πορτογαλία και η Ισπανία, δημιουργεί σημαντικά συγκριτικά πλεονεκτήματα για την Ελλάδα ως προορισμό για γκολφ. Για να προσδιοριστεί μια περιοχή ως προορισμός για γκολφ, απαιτείται μια κρίσιμη μάζα γηπέδων. Χρειάζονται, επομένως, κατάλληλες υποδομές και καλές διεθνείς διασυνδέσεις για τη μεταφορά των επισκεπτών προς τα γήπεδα, όχι μόνο τους καλοκαιρινούς μήνες. Η επίγνωση για το γκολφ ως άθλημα, αλλά και ως όχημα για βιώσιμο τουρισμό, είναι αρκετά περιορισμένη, ωστόσο τα σημαντικά οφέλη από την πρόσφατη ανάπτυξη των εγκαταστάσεων στη Μεσσηνία έχουν αρχίσει να γίνονται ορατά. Η Ελλάδα υστερεί σημαντικά στην αξιοποίηση του γκολφ ως μέσου προώθησης ενός βιώσιμου υποδείγματος τουριστικής και περιφερειακής ανάπτυξης. Η σύγκριση με άλλες χώρες της Μεσογείου, όπως η Πορτογαλία και η Ισπανία, αναδεικνύει αυτή την υστέρηση, αλλά και τις δυνατότητες για περαιτέρω ανάπτυξη στη χώρα διαθέσιμα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, για το 70% των δαπανών που πραγματοποιούνται στην Ελλάδα η κατανομή των τουριστικών εισπράξεων απεικονίζει τη σαφή κυριαρχία των δαπανών σε διαμονή, με το 35% με 40% των συνολικών δαπανών των τουριστών να αφορά τις δαπάνες αυτές. Αντίστοιχα, το 25% των δαπανών κατευθύνεται σε δραστηριότητες εστιατορίων και μπαρ, περίπου το 12% σε μεταφορές, ενώ για «Ψυχαγωγικές, Πολιτιστικές και Αθλητικές Δραστηριότητες» κατευθύνθηκε το 4,4% ή 651 εκατ. ευρώ, το 2022, φτάνοντας στο υψηλότερο σημείο από το 2008. Με αναγωγή στο σύνολο των τουριστικών εισπράξεων (μαζί με τις προπληρωμένες εισπράξεις που πραγματοποιούνται στη χώρα προέλευσης), οι εισπράξεις για τέτοιου είδους δραστηριότητες προσεγγίζει τα 752 εκατ. ευρώ. Το μερίδιο των εισπράξεων από «Ψυχαγωγικές, Πολιτιστικές και Αθλητικές Δραστηριότητες» ακολουθεί ανοδική πορεία, αλλά με διακυμάνσεις, τα τελευταία χρόνια. Ωστόσο, παραμένει χαμηλό σε σύγκριση με άλλες χώρες, δεδομένης και της πλούσιας πολιτιστικής κληρονομιάς της χώρας. Με βάση στοιχεία από μελέτες σχετικές με τον αθλητικό τουρισμό (UNWTO Annual Report 2016), το μερίδιο των εισπράξεων από αθλητικές δραστηριότητες προσεγγίζει το 10% των συνολικών τουριστικών ροών. Αυτή η διαφορά υποδεικνύει ότι υπάρχει μια σημαντική δυνητική αγορά για γκολφ και άλλες αθλητικές δραστηριότητες που μένει ανεκμετάλλευτη. Με την υπόθεση ότι το ποσοστό για αθλητικές δραστηριότητες (κοντά στο 4,5% σήμερα) μπορεί να προσεγγίσει το 10%, η αύξηση αυτή μεταφράζεται σε επιπλέον έσοδα κατά τουλάχιστον 1 δισ. ευρώ ετησίως για την ελληνική οικονομία. Τα παραπάνω υποδεικνύουν τη σημασία των πολιτιστικών και αθλητικών δραστηριοτήτων για τις τουριστικές εισπράξεις, αλλά κυρίως τις δυνατότητες για την περαιτέρω ανάπτυξη του τουριστικού προϊόντος και της ελληνικής οικονομίας ευρύτερα. Ταυτόχρονα, ο τουριστικός τομέας παρουσιάζει έντονη εποχικότητα, καθώς το μεγαλύτερο μέρος των αφίξεων ξένων επισκεπτών και των εισπράξεων πραγματοποιούνται τους καλοκαιρινούς μήνες. Συγκεκριμένα, περίπου το 81,5% των εισπράξεων πραγματοποιούνται, κατά μέσο όρο, την περίοδο Μαΐου - Σεπτεμβρίου, με μόλις το 6,9% να αφορά τους πρώτους μήνες του έτους και το 11,6% το τελευταίο τρίμηνο. Η εποχικότητα αυτή συνήθως δημιουργεί ζητήματα διαχείρισης πόρων, όπως ανθρώπινου δυναμικού, πρώτων υλών, διαχείρισης στόλου οχημάτων κ.ά. Εκτιμάται ότι η επέκταση της τουριστικής περιόδου και σε περιόδους που μέχρι τώρα καταγράφουν σχετικά μικρά μερίδια (Οκτώβριο με Απρίλιο), θα ενισχύσει την επιχειρηματική δραστηριότητα, δημιουργώντας μόνιμες θέσεις απασχόλησης σε όλη τη διάρκεια του έτους. 59 ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2025 #39
RkJQdWJsaXNoZXIy ODAxNzc=