Για το σύνολο του 2022, η οικοδομική δραστηριότητα για ακίνητα επαγγελματικής χρήσης σημείωσε κάμψη (-8,1%), με τον αριθμό των νέων αδειών για γραφεία ωστόσο να εμφανίζεται αυξημένος σε ετήσια βάση κατά 24,3%, κυρίως εξαιτίας του αριθμού νέων αδειών που εκδόθηκαν το δεύτερο εξάμηνο του έτους. Αντίθετα, η δραστηριότητα για καταστήματα μειώθηκε κατά 20,7%, ενώ ο αριθμός νέων αδειών για ξενοδοχεία διατήρησε θετικό ρυθμό (17,8%), αν και αισθητά μειωμένο σε σχέση με το 2021 (51,2%). Τα κεφάλαια που διέθεσαν οι Ανώνυμες Εταιρείες Επενδύσεων σε Ακίνητη Περιουσία (ΑΕΕΑΠ) και άλλα επενδυτικά χαρτοφυλάκια και εταιρείες ανάπτυξης ακινήτων, στη διάρκεια του δεύτερου εξαμήνου 2022, για νέες αγορές επαγγελματικών ακινήτων τοποθετήθηκαν στην πλειονότητά τους σε γραφεία υψηλών προδιαγραφών (29,6%) και σε ξενοδοχεία (28,0%)2 , ενώ έγιναν σημαντικές πράξεις απόκτησης γης προς ανάπτυξη για επενδυτική οικιστική και επαγγελματική χρήση. Σύμφωνα με την Έρευνα Αγοράς Επαγγελματικών Ακινήτων που διεξάγει η Τράπεζα της Ελλάδος, οι ελάχιστες αποδόσεις των γραφείων υψηλών προδιαγραφών στα εμπορικότερα σημεία του κέντρου της πρωτεύουσας, κατά το δεύτερο εξάμηνο του 2022, κυμάνθηκαν μεταξύ 5,6% και 6,4% - σταθερές σε σχέση με το προηγούμενο εξάμηνο. Στο κέντρο της Θεσσαλονίκης, κατά την ίδια περίοδο, οι αποδόσεις των γραφείων υψηλών προδιαγραφών διατηρήθηκαν πέριξ του 7,0%. Οι αποδόσεις καταστημάτων υψηλών προδιαγραφών στις εμπορικότερες θέσεις του κέντρου της Αθήνας (οδός Ερμού), κατά το δεύτερο εξάμηνο του 2022, εκτιμάται ότι κυμάνθηκαν μεταξύ 5,3% και 6,2%, επίσης στα επίπεδα του πρώτου εξαμήνου του 2022. Οι αντίστοιχες αποδόσεις του κέντρου της Θεσσαλονίκης (οδός Τσιμισκή) εκτιμάται ότι κυμάνθηκαν μεταξύ 5,6% και 6,5%. Τα ποσοστά κενών χώρων στα υψηλών προδιαγραφών επαγγελματικής χρήσης ακίνητα, σε εμπορικές θέσεις, εκτιμήθηκε ότι μειώθηκαν στην Αθήνα για τα γραφεία και τα καταστήματα, σε σχέση με το προηγούμενο εξάμηνο. Ενδεικτικά, στην ευρύτερη περιοχή της πρωτεύουσας, τα χαμηλότερα ποσοστά κενών χώρων γραφείων υψηλών προδιαγραφών εντοπίζονται στον άξονα της λεωφόρου Κηφισίας και στο επιχειρηματικό κέντρο της Αθήνας (CBD), τα οποία εκτιμάται ότι βρίσκονται στα επίπεδα του 4,6% και 6,1%, αντίστοιχα. Για την αγορά των καταστημάτων υψηλών προδιαγραφών τα ποσοστά κενών χώρων εκτιμήθηκαν από τους συμμετέχοντες στην έρευνα στο 2,8% για την Αθήνα (οδός Ερμού) και 3,3% για τη Θεσσαλονίκη (οδός Τσιμισκή). Οι προσδοκίες για το πρώτο εξάμηνο του 2023, όπως καταγράφηκαν μέσω της έρευνας, χαρακτηρίστηκαν από την πλειονότητα των συμμετεχόντων ουδέτερες για τα καταστήματα, οριακά θετικές για τα γραφεία και ιδιαίτερα θετικές για τις αποθήκες και τα ξενοδοχεία υψηλών προδιαγραφών. Σε σύγκριση με την έρευνα του προηγούμενου εξαμήνου, είναι εμφανής η μεγαλύτερη αισιοδοξία αναφορικά με τις χρήσεις ξενοδοχείων και φιλοξενίας, όπως επίσης και για τους γραφειακούς χώρους υψηλών προδιαγραφών, ενώ αντίθετα, πλέον το 1/3 των συμμετεχόντων εκτιμά ότι θα υπάρξουν αρνητικές εξελίξεις στην αγορά καταστημάτων. Ως ο τομέας με τις θετικότερες προσδοκίες για τα επόμενα δύο χρόνια αναδείχθηκε η διαμετακόμιση και οι επαγγελματικές αποθήκες υψηλών τεχνικών και τεχνολογικών προδιαγραφών, ειδικά σε θέσεις κοντά στον αστικό ιστό της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης, επαρκώς εξυπηρετούμενες από υποδομές λιμένων και οδικού ή σιδηροδρομικού δικτύου. Υψηλές καταγράφονται οι προσδοκίες για τα ξενοδοχεία και τη φιλοξενία όπως και τα γραφεία υψηλών βιοκλιματικών προδιαγραφών, ενώ ειδική μνεία γίνεται για την επενδυτική κατοικία και τις ειδικότερες χρήσεις της, όπως η κατοικία για ηλικιωμένους με υψηλών προδιαγραφών υπηρεσίες. Παρά το γεγονός ότι οι προσδοκίες για τα καταστήματα εμφανίζονται ιδιαίτερα συγκρατημένες, πολλοί επαγγελματίες κάνουν αναφορά στις προοπτικές περαιτέρω ανάπτυξης των ανοιχτών εμπορικών κέντρων και εμπορικών χωριών. Κατά το δεύτερο εξάμηνο του 2022, η πλειονότητα των συμμετεχόντων στην έρευνα εστιάζει στις αβεβαιότητες που έχουν προκύψει από τη συνέχιση του πολέμου στην Ουκρανία, τον υψηλό πληθωρισμό, τα αυξημένα κόστη υλικών και ενέργειας όπως και την αύξηση των επιτοκίων και την επίπτωση της τελευταίας στη χρηματοδότηση των έργων. Επιπρόσθετα, γίνεται αναφορά και στις συνεχείς μεταβολές στη νομοθεσία και τη φορολογία. Στις θετικές μεταβολές που καταγράφηκαν για το τελευταίο εξάμηνο περιλαμβάνονται το αυξανόμενο ενδιαφέρον για πράσινη, βιώσιμη ανάπτυξη ακινήτων, η βελτίωση των υποδομών και η επέκταση του δικτύου του μετρό στην Αθήνα, η υλοποίηση του έργου του Ελληνικού και γενικότερα το αυξημένο επενδυτικό ενδιαφέρον για την αγορά επαγγελματικών ακινήτων. Επίσης, επισημάνθηκε ότι παρά την περαιτέρω συρρίκνωση των αποδόσεων στις αγορές αιχμής και στο υψηλών προδιαγραφών τμήμα της αγοράς, οι αποδόσεις των επαγγελματικών ακινήτων παραμένουν σε υψηλότερα επίπεδα σε σχέση με άλλες χώρες-επενδυτικούς προορισμούς στην Ευρώπη, γεγονός που εξηγεί εν μέρει το ενδιαφέρον που καταγράφηκε κατά το τρέχον εξάμηνο. Αναφορικά με τις αβεβαιότητες για την εξέλιξη της αγοράς επαγγελματικών ακινήτων τα επόμενα δύο χρόνια, ο πληθωρισμός, η χρηματοδότηση, τα κόστη ενέργειας και υλικών, ο πόλεμος στην Ουκρανία και η ευρύτερη γεωπολιτική αβεβαιότητα, αναφέρθηκαν με τη μεγαλύτερη συχνότητα από τους συμμετέχοντες στην έρευνα. Η ΑΓΟΡΆ ΣΕ ΑΡΙΘΜΟΎΣ Οι προσδοκίες για το πρώτο εξάμηνο του 2023 χαρακτηρίστηκαν από την πλειονότητα των συμμετεχόντων ουδέτερες για τα καταστήματα, οριακά θετικές για τα γραφεία και ιδιαίτερα θετικές για τις αποθήκες και τα ξενοδοχεία υψηλών προδιαγραφών 57 ΙΟΥΛΙΟΣ 2023 #28
RkJQdWJsaXNoZXIy ODAxNzc=