το 14,4% του ελληνικού ΑΕΠ το 2022 uΗ ενίσχυση των προγραμμάτων συνεχιζόμενης επαγγελματικής κατάρτισης των εργαζομένων (26η θέση στην Ε.Ε.), με μόλις το 24% των ελληνικών βιομηχανιών να συμμετέχουν σε αυτά. Η ανάπτυξη κουλτούρας διά βίου μάθησης αφορά -και ωφελεί- τόσο τους ίδιους τους εργαζομένους όσο και τις επιχειρήσεις στην προσπάθεια προσαρμογής, μεταξύ άλλων, στην πράσινη μετάβαση. Πυλώνας περιφερειακής ανάπτυξης Η βιομηχανία σήμερα είναι σημαντική πηγή περιφερειακής ανάπτυξης, ενώ για κάποιες Περιφέρειες αποτελεί την κύρια παραγωγική δραστηριότητα και βασικό πυλώνα στήριξης των τοπικών οικονομιών. Ειδικότερα: uΗ βιομηχανία δημιουργεί προστιθέμενη αξία στην περιφέρεια. Συγκεκριμένα, δημιουργεί το μεγαλύτερο μέρος της συνολικής προστιθέμενης αξίας των τοπικών οικονομιών σε Στερεά Ελλάδα (43%), Δυτ. Μακεδονία (36,5%), Πελοπόννησος (27%), Αν. Μακεδονία & Θράκη (19%) και Κεντρική Μακεδονία (16,5%). Αντιθέτως, η δημιουργηθείσα προστιθέμενη αξία είναι χαμηλότερη σε Βόρειο Αιγαίο (9%), Νότιο Αιγαίο (8%) και Ιόνια Νησιά (5%). uΕκτός της Αττικής, που είναι καρδιά της βιομηχανικής δραστηριότητας της χώρας, με ποσοστό 34% της συνολικής Ακαθάριστης Προστιθέμενης Αξίας (ΑΠΑ) της βιομηχανίας. Ακολουθούν η Κεντρική Μακεδονία (15%) και η Στερεά Ελλάδα (14%), που από κοινού με την Αττική συγκεντρώνουν πάνω από το 60% της παραγωγής. uΙδιαίτερα δυναμική παρουσιάζει η βιομηχανία στη Στερεά Ελλάδα, η οποία κατά την τελευταία δεκαετία έχει αυξήσει το ποσοστό συμμετοχής της στην ΑΠΑ της περιοχής κατά 12,5 π.μ. Ακολούθως, το αντίστοιχο μερίδιο στην Πελοπόννησο ενισχύθηκε κατά 9 π.μ. Κύριος στόχος για το μέλλον σε όρους περιφερειακής ανάπτυξης είναι η αξιοποίηση τοπικών ανταγωνιστικών πλεονεκτημάτων, η δημιουργία τεχνολογικών και επιχειρηματικών οικοσυστημάτων με επίκεντρο τα περιφερειακά πανεπιστήμια και η προσέλκυση ξένων επενδύσεων, ώστε η βιομηχανία στην περιφέρεια να στηρίξει ακόμη περισσότερο το βιοτικό επίπεδο των τοπικών κοινωνιών. Η πρόκληση είναι ακόμη μεγαλύτερη για τις περιοχές που επλήγησαν από πρωτοφανείς φυσικές καταστροφές (Θεσσαλία, Θράκη) με τεράστιες ανάγκες αναπλήρωσης ζωτικών υποδομών, ζωικού κεφαλαίου και παραγωγικού εξοπλισμού, αλλά και ενίσχυσης της ανθεκτικότητας και της ικανότητας διαχείρισης κρίσεων όπως και για περιοχές που εμπίπτουν στα σχέδια δίκαιης μετάβασης (Πτολεμαΐδα, Μεγαλόπολη κ.ά.). Διαχρονικός επενδυτής στην τεχνολογία και στην καινοτομία Μέσω των επενδύσεων στην Έρευνα και Ανάπτυξη, η βιομηχανία παράγει νέα εμπορεύσιμα προϊόντα αλλά και εμπορεύσιμη καινοτομία, και ενισχύει περαιτέρω τη δυνατότητα των ελληνικών επιχειρήσεων όλων των κλάδων να καινοτομούν, αλλά και να ενσωματώνουν σύγχρονα ψηφιακά εργαλεία στη λειτουργία τους. Ενδεικτικά: uΗ βιομηχανία εκπροσωπεί το 17% των συνολικών επενδύσεων (αύξηση 6 π.μ. την τελευταία δεκαετία), τη στιγμή που οι επενδύσεις άλλων κλάδων έχουν υποχωρήσει. Η βιομηχανία τη δεκαετία 2010-2021 επένδυσε συνολικά 38 δισ. ευρώ. uΗ επένδυση στην Έρευνα και Ανάπτυξη αντιστοιχεί στο 17% του συνόλου, ενώ έχει υπερδιπλασιαστεί από το 2011 (€420 εκ. το 2021 από €197 εκ. το 2011). uΑνοδική είναι και η πορεία των επενδύσεων σε μηχανολογικό και τεχνολογικό εξοπλισμό (+55% την περίοδο 2010-2021, στα 3 δισ. ευρώ). Πλέον, ο κλάδος καταλαμβάνει το 26,3% της επενδυτικής δραστηριότητας της χώρας στην εν λόγω κατηγορία (από 15,9% το 2010), επιδεικνύοντας τάση για εκσυγχρονισμό λειτουργιών, αυτοματοποίηση και ψηφιοποίηση της παραγωγής. Συνολικά, από το 2010 έως το 2021 η βιομηχανία επένδυσε για τους σκοπούς αυτούς σχεδόν 22 δισ. ευρώ. Οι προκλήσεις για το μέλλον επικεντρώνονται στο πώς θα χτίσουμε επάνω στα θεμέλια της σημαντικής προόδου που έχει επιτευχθεί την τελευταία δεκαετία. Υπάρχουν περιθώρια για περαιτέρω κάλυψη του επενδυτικού κενού αλλά και για περισσότερη καινοτομία και ψηφιακό εκσυγχρονισμό παντού. Προς αυτήν την κατεύθυνση, οι κυριότερες προκλήσεις εντοπίζονται: uΣτην επιτάχυνση της επενδυτικής κινητοποίησης στον κλάδο. Παρά την αυξανόμενη επενδυτική δραστηριότητα (€4,1 δισ. το 2021), παρατηρείται ακόμα σημαντική απόκλιση από την ΕΕ (21η ως ποσοστό των συνολικών επενδύσεων). Φυσικά, καθοριστικό ρόλο θα διαδραματίσει η αξιοποίηση των πόρων του NextGenerationEU. uΣτην περαιτέρω αύξηση των επενδύσεων σε Ε&Α. Παρά τη μεγάλη αύξηση, οι επενδύσεις αναλογούν στο 0,25% του ΑΕΠ, όταν η μέση ευρωπαϊκή επίδοση ανέρχεται στο 0,58%. Ο κλάδος πρέπει να απεμπλακεί από δραστηριότητες χαμηλής προστιθέμενης αξίας και να επενδύσει σε μεγαλύτερο βαθμό στην παραγωγή νέων καινοτόμων προϊόντων/ υπηρεσιών. uΣτην περαιτέρω ενίσχυση του ερευνητικού προσωπικού της βιομηχανίας. Ο κλάδος απασχολεί περίπου 3.500 ερευνητές σε ισοδύναμα πλήρους απασχόλησης, έναντι 1.900 στις αρχές της δεκαετίας (ποσοστό 8,2% του συνόλου των ερευνητών) και βρίσκεται σε χαμηλή κατάταξη (26η θέση). Συγκριτικά, ο ευρωπαϊκός μ.ό.. διαμορφώνεται αρκετά υψηλότερα, στο 20,8%. Επιπλέον, στην ενίσχυση των συνεργασιών της βιομηχανίας με Πανεπιστήμια, Ερευνητικά κέντρα και startups. uΣτην αύξηση των επενδύσεων σε ψηφιακά συστήματα τεχνολογιών αιχμής, καθώς οι περισσότερες μικρομεσαίες επιχειρήσεις εστιάζουν ακόμη σε συστήματα προηγούμενης γενιάς. Ενδεικτικά, το 2,6% των ελληνικών επιχειρήσεων χρησιμοποιεί κάποια τεχνολογία AI, σε σχέση με 8% στην ΕΕ (26η θέση). Αντίστοιχα, οι τεχνολογίες ΙοΤ χρησιμοποιούνται από το 23% των επιχειρήσεων, έναντι 28% στην ΕΕ (18η θέση). Παρά την πρόοδο, η Ελλάδα κατατάσσεται συνολικά στην 25η θέση ως προς την ψηφιακή ωριμότητα των επιχειρήσεων. Η τεχνολογία μπορεί να οδηγήσει τη βιομηχανία σε υψηλότερα επίπεδα ευελιξίας και παραγωγικότητας. uΣτη διατήρηση της ανταγωνιστικότητας ταυτόχρονα με την πράσινη μετάβαση. Κινητήριος μοχλός του εξαγωγικού εμπορίου Την τελευταία δεκαετία, σημαντικός αριθμός επιχειρήσεων ενίσχυσαν τον εξωστρεφή τους προσανατολισμό και εδραίωσαν την παρουσία τους σε αγορές τους εξωτερικού. Ειδικότερα: uΗ συνεισφορά των βιομηχανικών εξαγωγών στο ΑΕΠ τριπλασιάστηκε το 2022 σε σχέση με το 2010 (23,6% έναντι 8%). uΤο ποσοστό συμμετοχής της βιομηχανίας στις εξαγωγές μεγαλώνει. Το 2022 ανήλθε στο 90% (+5 π.μ. σε σύγκριση με το 2010), με τη χώρα να βρίσκεται στη 15η θέση της ευρωπαϊκής κατάταξης. Η πρόκληση για το μέλλον είναι το πώς θα μπορέσει να μεγιστοποιήσει την εξαγωγική της δυναμική: uΗ περαιτέρω αύξηση των εξαγωγών της βιομηχανίας στη διαμόρφωση του εξαγωγικού χάρτη της χώρας με ένταση του εξαγωγικού προσανατολισμού. Επιδίωξη είναι οι βιομηχανικές εξαγωγές να αποτελέσουν καθοριστικό παράγοντα στην εκπλήρωση του στόχου συμμετοχής των εξαγωγών προϊόντων, καυσίμων και υπηρεσιών σε ποσοστό άνω του 40% του ΑΕΠ μέχρι το 2025. uΗ περαιτέρω αύξηση των εξαγωγών προϊόντων υψηλής τεχνολογικής έντασης / τεχνολογίας. Οι εξαγωγές των προϊόντων αυτών καταλαμβάνουν σχεδόν το 5% των συνολικών εξαγωγών αγαθών, ΜΕΡΙΔΙΟ ΤΗΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑΣ ΣΤΗΝ ΑΠΑ ΚΑΘΕ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ: 2020 ΠΗΓΗ: ΕΛΣΤΑΤ 50 40 30 20 10 0 ΑΤΤΙΚΗ ΒΟΡΕΙΟ ΑΙΓΑΙΟ ΝΟΤΙΟ ΑΙΓΑΙΟ ΚΡΗΤΗ ΑΝ. ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ & ΘΡΑΚΗ ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ ΔΥΤΙΚΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ ΗΠΕΙΡΟΣ ΘΕΣΣΑΛΙΑ ΙΟΝΙΑ ΝΗΣΙΑ ΔΥΤΙΚΗ ΕΛΛΑΔΑ ΣΤΕΡΕΑ ΕΛΛΑΔΑ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΣ 11,0% 8,8% 7,7% 11,6% 19,4% 16,5% 36,5% 12,2% 16,2% 5,2% 14,2% 42,7% 27,2% 47 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2023 #30
RkJQdWJsaXNoZXIy ODAxNzc=