CSR&ESG Review 27 Σύσταση Παρατηρητηρίου για τον εντοπισμό καθυστερήσεων Σε επίπεδο πρακτικης εφαρμογής, η κυκλική οικονομία στην Ελλάδα υστερεί σημαντικά, με μία από τις βασικές αδυναμίες να παραμένει το υψηλό ποσοστό ταφής αποβλήτων. Ειδικότερα, η κυκλική χρήση υλικών ανήλθε σε 2,4% το 2016 και σε 5,4% το 2020, σε σύγκριση με 12,8% κατά μέσο όρο στην Ε.Ε. Ταυτόχρονα, η παραγωγικότητα των πόρων, ένας δείκτης που εκφράζει πόσο αποτελεσματικά χρησιμοποιεί η οικονομία τους υλικούς πόρους για την παραγωγή πλούτου, αν και βελτιώνεται σταθερά την τελευταία δεκαετία, εξακολουθεί να υπολείπεται στην Ελλάδα (€1,77 ανά kg έναντι €2,09 ανά kg κατά μέσο στην Ε.Ε.). Επίσης, ως προς την οικολογική καινοτομία, την ανάπτυξη δηλαδή καινοτόμων προϊόντων, υλικών, υπηρεσιών και διεργασιών που προστατεύουν το περιβάλλον και αξιοποιούν με τον καλύτερο δυνατό τρόπο τους διαθέσιμους πόρους, η Ελλάδα κατέλαβε τη 17η θέση το 2021, καταγράφοντας χαμηλότερες επιδόσεις από τον μέσο όρο της Ε.Ε. και στις πέντε συνιστώσες του δείκτη. Όπως τονίζει στην έκθεση ο ΣΕΒ, είναι κρίσιμο να δοθεί προτεραιότητα στο σχεδιασμό δράσεων εθνικού χαρακτήρα, όπως το εθνικό σχέδιο για τη βιομηχανική συμβίωση και το αντίστοιχο για τη μείωση της σπατάλης τροφίμων και στη δημιουργία ενός ολοκληρωμένου πλαισίου καταγραφής των μεγεθών της κυκλικής οικονομίας (σύσταση Παρατηρητηρίου) για την παρακολούθηση της πορείας μετάβασης και τον έγκαιρο εντοπισμό αδυναμιών και καθυστερήσεων. Διαχείριση αποβλήτων Σύμφωνα με στοιχεία της Eurostat, το 80% περίπου των αστικών αποβλήτων καταλήγει σε ταφή, ποσοστό που αποτελεί την τρίτη χειρότερη επίδοση σε επίπεδο Ε.Ε. και απέχει πολύ από το στόχο του 10% υγειονομικής ταφής μέχρι το 2030. Στην έκθεση της Ε.Ε. σημειώνεται ότι εξακολουθεί να λειτουργεί μεγάλος αριθμός χώρων υγειονομικής ταφής που είναι παράνομοι ή δεν πληρούν τα πρότυπα. Παράλληλα, 17 τέτοιοι χώροι έχουν κλείσει, χωρίς να έχουν ακόμα αποκατασταθεί. Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, με δύο αποφάσεις του, έχει καταδικάσει την Ελλάδα, η οποία έχει καταβάλει πρόστιμα ύψους 66,5 εκατ. ευρώ για αυτές τις παραβάσεις. Η χώρα έχει καταδικαστεί από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο για την αναποτελεσματική διαχείριση των επικίνδυνων αποβλήτων και έχει καταβάλει μέχρι σήμερα πρόστιμα ύψους 49,6 εκατ. ευρώ. Επίσης, η χώρα δεν διαθέτει επαρκείς εγκαταστάσεις επεξεργασίας και χωριστή συλλογή για γυαλί και βιοαποδομήσιμα απόβλητα. Τα περισσότερα οργανικά απόβλητα απορρίπτονται σε χώρους υγειονομικής ταφής χωρίς προηγουμένως να έχουν σταθεροποιηθεί. Επίσης, έχει σημειωθεί αμελητέα πρόοδος την τελευταία δεκαετία όσον αφορά την αύξηση του ποσοστού ανακύκλωσης, με το ποσοστό των αστικών αποβλήτων που ανακυκλώνεται να ανέρχεται σε μόλις 21% το 2019, τη στιγμή που ο μέσος όρος στην Ε.Ε. είναι 48% και ο στόχος για το 2025 στο 55%. Στην έκθεσή του ο ΣΕΒ υπογραμμίζει πως καθοριστικό ρόλο στο συγκεκριμένο πρόβλημα θα διαδραματίσει η απαραίτητη μεταστροφή κρίσιμης μάζας καταναλωτών προς την υιοθέτηση ορθών πρακτικών διαχείρισης αποβλήτων και την επιλογή προϊόντων και υπηρεσιών συμβατών με τις αρχές της κυκλικής οικονομίας. Ο ΣΕΒ χαρακτηριστικά τονίζει πως «οι προτεραιότητες του εθνικού σχεδιασμού πρέπει να περιλαμβάνουν την υλοποίηση εκτεταμένων προγραμμάτων ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης των πολιτών, καθώς και την ενίσχυση της δέσμευσης σε κρίσιμα μέτρα διαχείρισης αποβλήτων».
RkJQdWJsaXNoZXIy ODAxNzc=