CSRREVIEW #68

CSR Review 17 Εθνικά μέτρα - Κίνητρα για επαναχρησιμοποίηση - ανακύκλωση Με το νομοσχέδιο νομοθετούνται και εθνικά μέτρα με κίνητρα για την ενίσχυση της πρόληψης (επαναχρησιμοποίηση) στη δημιουρ - γία πλαστικών αποβλήτων. Ειδικότερα, με το νομοσχέδιο: Θεσπίζεται περιβαλλοντική εισφορά για τα πλαστικά ποτήρια και τους περιέκτες τροφίμων από 01.01.2022. Τα χρήματα που θα συλλέγονται θα πηγαίνουν στο Πράσινο Ταμείο και θα επιστρέ - φουν στους Δήμους και τις Περιφέρειες για δράσεις καταπο - λέμησης της περιβαλλοντικής ρύπανσης που προκαλούν τα εν λόγω προϊόντα. Θεσπίζεται η υποχρέωση διάθεσης επαναχρησιμοποιήσιμων εναλλακτικών προϊόντων από 01.01.2022. στις επιχειρήσεις μα - ζικής εστίασης, καθώς και η υποχρέωση να πωλούν τα προϊόντα τους με έκπτωση, σε περίπτωση που ο καταναλωτής έχει δικό του επαναχρησιμοποιούμενο σκεύος. Θεσπίζεται η υποχρέωση των δήμων να διαθέτουν δημόσιες βρύσες για τη δωρεάν παροχή πόσιμου νερού σε δημοτικές αθλητικές εγκαταστάσεις και παιδικές χαρές, από την 1η Ιουλίου του 2021. Θεσπίζεται πανελλαδικό σύστημα επιστροφής εγγύησης στον πολίτη. Από 05.01.2023 οι πολίτες που θα επιστρέφουν στα ση - μεία πώλησης τα πλαστικά μπουκάλια -τα οποία θα επιβαρύνο - νται με λίγα λεπτά- θα λαμβάνουν πίσω τα επιπλέον χρήματα, ως ανταμοιβή για τη συμμετοχή τους στην ανακύκλωση. Για την αποτελεσματική εφαρμογή του μέτρου αυτού και τον καθορισμό της εγγύησης, θα πραγματοποιηθεί μελέτη εφαρμογής έως τον Ιούλιο του 2021. Διευρύνεται η περιβαλλοντική σήμανση σε όλα τα πλαστικά μίας χρήσης που εμπίπτουν στην Οδηγία από 03.01.2022, ώστε να γνωρίζουν οι πολίτες ποια προϊόντα προορίζονται για επαναχρη - σιμοποίηση, ποια για ανακύκλωση και ποια για κομποστοποίηση. Συντριπτική νίκη κατά της πλαστικής σακούλας Ακόμη, αναφορά πρέπει να γίνει στο ζήτημα χρήσης της πλα - στικής σακούλας. Όσον αφορά το κανάλι του σούπερ μάρκετ σύμφωνα με τα στοιχεία του ΙΕΛΚΑ , το 2020 καταγράφηκε μεί - ωση της τάξης του 99,9% στη χρήση της πλαστικής σακούλας ελαφρού βάρους σε σχέση με το 2017. Από 1,8 δισ. σακούλες πέρυσι η χρήση έπεσε σε λίγο κάτω από 1 εκατ. σακούλες και η κατά κεφαλήν ετήσια κατανάλωση πλαστικής σακούλας στα σούπερ μάρκετ μειώθηκε από 167 σακούλες ανά κάτοικο σε 0,1. Η διάθεση σε βιοαποικοδομήσιμες-κομποστοποιήσιμες λεπτές πλαστικές σακούλες, η οποία ήταν μηδαμινή το 2017, το 2020 έφτασε τα 35 εκατ. τεμάχια και το 2021 αναμένεται να ξεπεράσει τα 250 εκατ. τεμάχια, αύξηση πάνω από 600%. Παράλληλα, η δι - άθεση επαναχρησιμοποιούμενων τσαντών πολλαπλασιάστηκε. Εκτιμάται ότι τα ελληνικά νοικοκυριά την τελευταία τριετία έχουν προμηθευτεί άνω των 32 εκατ. τεμάχια και σε κάθε νοικοκυριό αναλογούν 7,8 επαναχρησιμοποιούμενες τσάντες. Ειδικά από τον Ιανουάριο 2021 και μετά, η χρήση τους είναι πολύ πιο έντονη. Βέβαια, θα πρέπει να σημειωθεί ότι η ποσοστιαία μείωση στη χρήση πλαστικής σακούλας στα άλλα κανάλια του λιανεμπορίου είναι σαφώς μικρότερη αυτής στα σούπερ μάρκετ, με δεδομένο μάλιστα ότι η νομοθεσία εξαιρεί από την επιβολή περιβαλλοντι - κού τέλους (τουλάχιστον μέχρι σήμερα) τις λαϊκές αγορές και τα περίπτερα. Έτσι, καθώς το κανάλι του σούπερ μάρκετ αντιπρο - σωπεύει μόνο το 50-55% των πωλήσεων του λιανεμπορίου τρο - φίμων και ακόμα λιγότερο από το σύνολο του λιανεμπορίου και τη μαζική εστίαση εκτιμάται ότι η συνολική ποσοστιαία μείωση της πλαστικής σακούλας μεταφοράς είναι σημαντικά μικρότερη. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις στελεχών της αγοράς για τη διάθεση εκτός των σούπερ μάρκετ, η συνολική κατανάλωση πλαστικής σακούλας το 2020 μειώθηκε σε περίπου 75-80 σακούλες ανά κάτοικο. Αν και η μείωση αυτή είναι ιδιαίτερα σημαντική, υπάρ - χουν σημαντικά περιθώρια για περαιτέρωμείωση της πλαστικής σακούλας και μεγαλύτερο περιορισμό της ρύπανσης στο περι - βάλλον. Σημειώνεται πως τον Μάρτιο ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Κώστας Σκρέκας, είχε τηλεδιάσκεψη με το Διοικητικό Συμβούλιο του Ινστιτούτου Έρευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτι - κών Αγαθών (ΙΕΛΚΑ) και εκπροσώπους των μεγάλων αλυσίδων σούπερ μάρκετ της χώρας. Στην τηλεδιάσκεψη συζητήθηκαν τα θετικά αποτελέσματα από την επιβολή του περιβαλλοντικού τέ - λους στις πλαστικές σακούλες, καθώς τα τελευταία έτη η χρήση τους έχει περιοριστεί αισθητά από τους καταναλωτές. Επίσης, ένα από τα θέματα που ετέθησαν αφορά το σύστημα εγ - γυοδοσίας υλικών συσκευασίας, το οποίο, όπως αναφέρθηκε, προβλέπεται από την υφιστάμενη νομοθεσία με ορίζοντα εφαρ - μογής από το 2023. Η εγγυοδοσία είναι ένα προσυμφωνημένο αντίτιμο που προστίθεται στην τιμή του προϊόντος και επιστρέ - φεται στον καταναλωτή με την επιστροφή της συσκευασίας για ανακύκλωση. Το μέτρο έχει ως στόχο την αύξηση της ανακύ - κλωσης των πλαστικών συσκευασιών και αποσκοπεί στη μαζική ανάκτηση με όσο το δυνατό μικρότερο κόστος συσκευασιών και υλικών που μπορούν να επαναχρησιμοποιηθούν.