12 [ HEALTHYTODAY ] ΧΕΙΜΩΝΑΣ 2023 #4 Εμβόλια Σώζουν τη ζωή μας! Τι συστήνει η Εθνική Επιτροπή Εμβολιασμών για τη χρονική περίοδο 2023-2024; Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (Π.Ο.Υ.), ο εμβολιασμός είναι η πιο αποτελεσματική παρέμβαση δημόσιας υγείας και κατατάσσεται δεύτερος -μετά τη διασφάλιση καθαρού πόσιμου νερού-μεταξύ των επιτυχών παρεμβάσεων για την πρόληψη των ασθενειών. Η σπουδαιότητα των εμβολίων Τα εμβόλια αποτελούν δημόσιο αγαθό και προφυλάσσουν από λοιμώδη νοσήματα, τα οποία μέχρι πριν από λίγες μόλις δεκαετίες προκαλούσαν σοβαρές ή ακόμα και θανατηφόρες επιπλοκές σε βρέφη, παιδιά και ενήλικες. Η ευλογιά και η πολιομυελίτιδα αποτελούν τα χαρακτηριστικότερα παραδείγματα νόσων που εξαλείφθησαν χάρη στην εφαρμογή προγραμμάτων καθολικού εμβολιασμού. Μέσω του εμβολιασμού χορηγούνται στον ανθρώπινο οργανισμό, ανάλογα με τον τύπο του εμβολίου, ζώντες εξασθενημένοι μικροοργανισμοί, αδρανοποιημένοι μικροοργανισμοί ή τμήματά τους (πρωτεΐνες ελύτρου, επεξεργασμένες βακτηριακές τοξίνες, γενετικό υλικό), με στόχο την ενεργοποίηση του ανοσοποιητικού συστήματος και την παραγωγή αντισωμάτων, χωρίς, όμως, να προκληθεί νόσος. Το πρώτο εμβόλιο Η αρχή αυτή εφαρμόστηκε για πρώτη φορά από τον Βρετανό παθολόγο Έντουαρντ Τζένερ, ο οποίος παρατήρησε ότι οι αγρότες που άρμεγαν τις αγελάδες παρουσίαζαν φυσαλίδες στα χέρια τους (εξαιτίας της δαμαλίτιδας, νόσου παρόμοιας με την ανθρώπινη ευλογιά) και δεν νοσούσαν από την ευλογιά. Ο Τζένερ χρησιμοποίησε το υλικό από τις φυσαλίδες αυτές σε ένα οκτάχρονο αγόρι, τον Τζέιμς Φίλιπς. O Τζέιμς ήρθε σε επαφή με άτομα που έπασχαν από ευλογιά, αλλά δεν νόσησε, οπότε το πρώτο εμβόλιο πέρασε στην ιστορία. Συνολική προστασία Τα εμβόλια προστατεύουν όχι μόνο το ίδιο το άτομο από τις επιπλοκές που θα μπορούσε να επιφέρει η φυσική νόσηση, αλλά έμμεσα και την κοινότητα, ευπαθείς συνανθρώπους στο άμεσο περιβάλλον του, καθώς και επίνοσα άτομα που ανήκουν σε ομάδες που ο εμβολιασμός μπορεί να μην εφαρμόζεται, όπως νεογνά και βρέφη ηλικίας μικρότερα των 6 μηνών ή ανοσοκατασταλμένα άτομα. Όταν ένας μεγάλος αριθμός ατόμων έχει εμβολιαστεί, τότε, μειώνεται σημαντικά η πιθανότητα μετάδοσης από άτομο σε άτομο, κάτι που ονομάζεται «ανοσία της αγέλης» (herd immunity) ή συλλογική ανοσία. Επιπλέον, η υψηλή εμβολιαστική κάλυψη του πληθυσμού μειώνει τον οικονομικό, κοινωνικό και ψυχολογικό αντίκτυπο που θα προέκυπτε από την ανάδυση ή επικράτηση νοσημάτων, φαινόμενα που παρατηρήθηκαν κατά την πρόσφατη πανδημία του SARS-CoV-2 και, τέλος, περιορίζει την επιβάρυνση του συστήματος υγείας και των δομών κοινωνικής φροντίδας. Στην Ελλάδα Ανάλογα με την επιδημιολογία των νοσημάτων μιας χώρας, συγκεκριμένα εμβόλια συστήνονται από τις αντίστοιχες επιτροπές για την πρόληψή τους. Στην Ελλάδα, η Εθνική Επιτροπή Εμβολιασμών διαμορφώνει, επικαιροποιεί και προσαρμόζει τις συστάσεις εμβολιασμού βάσει επιστημονικής τεκμηρίωσης, συστηματικής ανασκόπησης επιδημιολογικών δεδομένων και οικονομικής στάθμισης. Τα εμβόλια που εντάσσονται στο Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμού αποζημιώνονται από τον ΕΟΠΥΥ με μηδενική συμμετοχή. Ανάμεσα τους περιλαμβάνονται τα εμβόλια έναντι της γρίπης και του πνευμονιόκοκκου, τα οποία περιγράφονται στη συνέχεια, ενώ σύντομη αναφορά θα γίνει στo επικαιροποιημένο εμβόλιο έναντι του SARS-CoV-2 και το αναμενόμενο (από το 2024) εμβόλιο έναντι του αναπνευστικού συγκυτιακού ιού (RSV), καλύπτοντας με αυτόν τον τρόπο τον ελάχιστο αριθμό εμβολίων που προτείνεται σε ετήσια βάση για τους ενήλικες, ιδιαίτερα για άτομα μεγαλύτερης ηλικίας ή/και με συνοδά νοσήματα. Εμβολιασμός έναντι της γρίπης Η γρίπη είναι μια οξεία λοίμωξη του αναπνευστικού που προκαλείται από τους ιούς γρίπης, τύπου Α και Β, κυρίως τους χειμερινούς μήνες, προκαλώντας ετήσιες εξάρσεις και περιοδικά πανδημίες. Η γρίπη μπορεί να απορρυθμίσει υπάρχοντα νοσήματα και να προκαλέσει σοβαρές επιπλοκές, όπως πνευμονία, οξύ έμφραγμα του μυοκαρδίου, μυοπερικαρδίτιδα, έως και πολυοργανική ανεπάρκεια με ανάγκη για διασωλήνωση και παρακολούθηση στη ΜΕΘ, ιδίως σε άτομα που ανήκουν σε ομάδες υψηλού κινδύνου (οι οποίες περιγράφονται παρακάτω). Χειμώνας
RkJQdWJsaXNoZXIy ODAxNzc=