#4 ΧΕΙΜΩΝΑΣ 2023 [ HEALTHYTODAY ] 13 Κάθε χρόνο, παράγονται νέα αντιγριπικά εμβόλια με βάση τα στελέχη του ιού που επικρατούσαν στο τέλος της προηγούμενης περιόδου. Γενετικές παραλλαγές του ιού είναι συχνές και μπορεί να προκαλέσουν αναντιστοιχία και μειωμένη αποτελεσματικότητα του εμβολίου. Ποιοι και πότε πρέπει να εμβολιαστούν Με βάση τις εθνικές οδηγίες ο αντιγριπικός εμβολιασμός συστήνεται σε άτομα αυξημένου κινδύνου, δηλαδή με ηλικία 60 ετών και άνω ή με παρουσία επιβαρυντικών παραγόντων, όπως χρόνια νοσήματα αναπνευστικού (π.χ. άσθμα, χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια), καρδιαγγειακά νοσήματα, χρόνια νεφρική ή ηπατική νόσος, ανοσοκαταστολή (κληρονομική ή επίκτητη), μεταμόσχευση οργάνων ή μυελού των οστών, σακχαρώδης διαβήτης ή άλλο χρόνιο μεταβολικό νόσημα, νοσογόνος παχυσαρκία (Δείκτης Μάζας Σώματος >40 kg/m2), κύηση, στενή επαφή με παιδιά μικρότερα των 6 μηνών ή διαβίωση/φροντίδα ατόμων με υποκείμενο νόσημα που αυξάνει τον κίνδυνο επιπλοκών της γρίπης, εργασία σε χώρους παροχής υπηρεσιών υγείας και σε κέντρα διαμονής προσφύγων-μεταναστών. Τα τετραδύναμα εμβόλια, που είναι διαθέσιμα στη χώρα μας για την περίοδο 20232024 (για παράδειγμα, Fluarix Tetra-GSK, Vaxigrip Tetra-Vianex), περιέχουν αιμαγλουτίνη (μία από τις δομικές πρωτεΐνες του ιού) από 4 αδρανοποιημένα στελέχη, 2 τύπου Α (Victoria/4897/2022 (H1N1)pdm09like virus, Darwin/9/2021 (H3N2)-like virus) και 2 τύπου Β (Austria/1359417/2021-like virus και Phuket/3073/2013-like virus). H συγκέντρωση από κάθε ορότυπο είναι 15 mcg. Απαιτείται μία δόση αντιγριπικού εμβολίου για τους ενήλικες, πριν την έναρξη της δραστηριότητας του ιού στην κοινότητα, ιδανικά κατά το τέλος Οκτωβρίου. Υπενθυμίζεται ότι απαιτείται διάστημα τουλάχιστον 2 εβδομάδων από τη στιγμή του εμβολιασμού για την επαγωγή ανοσολογικής απόκρισης. Ωστόσο, τα ανεμβολίαστα άτομα θα πρέπει να ενθαρρύνονται να εμβολιαστούν οποτεδήποτε, μέχρι το τέλος της περιόδου κυκλοφορίας του ιού. Τα οφέλη του εμβολιασμού Ο εμβολιασμός έναντι της γρίπης μειώνει την επίπτωση της νόσου (σε άτομα ≥65 ετών από 6% σε 2,4%), τη βαρύτητα της νόσησης (26% μείωση της πιθανότητας για μεταφορά στη ΜΕΘ) και τη θνητότητα (μείωση κατά 30% σε εμβολιασμένους ασθενείς που νοσηλεύτηκαν για γρίπη). Ειδικά για τους ασθενείς με χρόνια αναπνευστικά νοσήματα, ο εμβολιασμός μειώνει κατά 31,2% την πιθανότητα εργαστηριακά επιβεβαιωμένης γρίπης, ενώ σε ασθενείς με χρόνια καρδιαγγειακά νοσήματα, ο εμβολιασμός μειώνει την επίπτωση μείζονος καρδιαγγειακού συμβάματος, καθώς και τη θνητότητα, τόσο τη συνολική, όσο και αυτή που οφείλεται σε καρδιαγγειακά συμβάματα. Το εμβόλιο της γρίπης είναι γενικά πολύ καλά ανεκτό. Το συχνότερο ανεπιθύμητο σύμβαμα είναι τοπική αντίδραση στο σημείο της ένεσης (ερυθρότητα, οίδημα, πόνος), διάρκειας 1-2 ημερών. Πυρετός (κυρίως δεκατική πυρετική κίνηση), μυαλγίες, αίσθημα κακουχίας και κόπωση είναι λιγότερο συχνά. Υμενίτιδα (φλεγμονή του υμένα της άρθρωσης του ώμου) είναι σπάνια και ενδεχομένως σχετίζεται με την τεχνική χορήγησης του εμβολίου, ενώ δεν υπάρχει σαφής συσχέτιση μεταξύ εμβολίου και συνδρόμου GuillainBarré (αντίθετα, ο κίνδυνος εμφάνισης του συνδρόμου είναι μεγαλύτερος μετά από νόσηση από γρίπη). Αναφυλακτικό σοκ ή σοβαρές αλλεργικές αντιδράσεις είναι εξαιρετικά σπάνιες (ενδεικτικά 2 περιπτώσεις ανά εκατομμύριο δόσεων κατά τη διάρκεια της πανδημίας Η1Ν1). Να σημειωθεί ότι το ιστορικό αλλεργικής αντίδρασης σε αυγό δεν αποτελεί αντένδειξη για τη χορήγηση του αντιγριπικού εμβολίου, ενώ δεν απαιτείται ειδικός έλεγχος προ της χορήγησης οποιουδήποτε από τα εγκεκριμένα αντιγριπικά εμβόλια. Αντίθετα, αναφυλακτική αντίδραση σε προηγούμενο εμβόλιο γρίπης αποτελεί και τη μοναδική απόλυτη αντένδειξη. Επιπλέον, η λήψη αντιπηκτικής ή αντιαιμοπεταλιακής αγωγής δεν αποτελεί αντένδειξη για τη χορήγηση του εμβολίου, αλλά απαιτεί άρτια τεχνική για τον περιορισμό του τραυματισμού από τον νυγμό και καλή εφαρμογή πίεσης τοπικά για τουλάχιστον 2 λεπτά μετά τον εμβολιασμό. Για άτομα ηλικίας 65 ετών και άνω συστήνεται από φέτος η εφάπαξ χορήγηση εμβολίου με μεγαλύτερη δόση αντιγόνου (Efluelda -Vianex με 60 mcg έναντι της συνήθους δόσης 15 mcg) ή συζευγμένουανοσοενισχυμένου εμβολίου (Fluad Tetra -Seqirus), που περιέχει τη συνήθη δόση των 15 mcg με ταυτόχρονη παρουσία ανοσοενισχυτή MF59). Σε μετα-ανάλυση 15 μελετών το εμβόλιο με την υψηλότερη δόση αντιγόνου φάνηκε ότι προσφέρει καλύτερη προστασία (αποτελεσματικότερο κατά 11,7%), καθώς και μεγαλύτερη μείωση της θνητότητας από πνευμονία/γρίπη (39,9%) και καρδιοαναπνευστικά αίτια (27,7%). Η αποτελεσματικότητα του συζευγμένου εμβολίου εκτιμήθηκε σε 51,3% από μετα-ανάλυση 5 μελετών. Η συχνότητα των τοπικών αντιδράσεων (ήπιου-μέτριου βαθμού) είναι ελαφρώς μεγαλύτερη με τα δύο εμβόλια συγκριτικά με το εμβόλιο των 15 mcg (πόνος 36% έναντι 24%, ερυθρότητα 15% έναντι 11% και οίδημα 6% εναντίον 4%), αλλά η συχνότητα των σοβαρών ανεπιθύμητων αντιδράσεων είναι ίδια για όλα τα αντιγριπικά εμβόλια. ο Γιατρός εξηγεί... ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΚΟΡΟΜΗΛΙΑΣ, Πνευμονολόγος-Φυματιολόγος Επιμελητής της Δ’ Πνευμονολογικής Κλινικής Νοσοκομείου Ερρίκος Ντυνάν
RkJQdWJsaXNoZXIy ODAxNzc=