14 [ HEALTHYTODAY ] ΧΕΙΜΩΝΑΣ 2023 #4 Χειμώνας Εμβολιασμός έναντι πνευμονιόκοκκου O πνευμονιόκοκκος (Streptococcus pneumoniae) αποτελεί το συχνότερο αίτιο πνευμονίας παγκοσμίως. Επιπλέον, είναι υπεύθυνος για διεισδυτική πνευμονιοκοκκική νόσο (μηνιγγίτιδα, βακτηριαιμία, σηπτική αρθρίτιδα), ιγμορίτιδα και πυώδη μέση ωτίτιδα, καταστάσεις που συνοδεύονται από υψηλή νοσηρότητα και θνητότητα. Ο εμβολιασμός έναντι του πνευμονιόκοκκου είναι μέρος του υποχρεωτικού εμβολιασμού των παιδιών και αποτελεί σημαντικό προληπτικό μέτρο, ιδίως για ενήλικες υψηλού κινδύνου για σοβαρές επιπλοκές. Τα εμβόλια χρησιμοποιούν ως αντιγόνο πρωτεΐνες του πολυσακχαριδικού ελύτρου, το οποίο περιβάλλει το βακτήριο και διακρίνονται σε πολυσακχαριδικά (PPSV23-Pneumovax) και συζευγμένα (PCV13-Prevenar). Από το έτος 2023 κυκλοφορεί το συζευγμένο PCV20 (Apexxnar), συμπληρωματικά ή σε αντικατάσταση των PPSV-23 και PCV-13 και οι συστάσεις της Εθνικής Επιτροπής Εμβολιασμού έχουν τροποποιηθεί ως εξής: õ Ενήλικες ≥65 ετών. Συνιστάται η διενέργεια μιας δόσης PCV20 (δεν απαιτείται άλλο εμβόλιο για τον πνευμονιόκοκκο στη συνέχεια). Εάν στο παρελθόν έχουν λάβει μια δόση PCV13 ή PPSV23, συνιστάται να λάβουν μια δόση PCV20 τουλάχιστον 1 χρόνο μετά, για να ολοκληρώσουν το εμβολιαστικό σχήμα τους. Σε άτομα που έχουν λάβει και το PCV13 και το PPSV23 δεν συνιστάται να ακολουθήσει χορήγηση του PCV20. õ Άτομα ηλικίας 18 ως 64 ετών με υποκείμενα νοσήματα (ανοσοκαταστολή, διαφυγή εγκεφαλονωταιαίου υγρού, κοχλιακό εμφύτευμα, χρόνια καρδιοπάθεια ή πνευμονοπάθεια, χρόνια ηπατική ή νεφρική νόσο, σακχαρώδη διαβήτη, αλκοολισμό ή κάπνισμα). Πρέπει να διενεργείται μια δόση PCV20 (δεν απαιτείται άλλο εμβόλιο). Εάν έχουν λάβει μια δόση PCV13 ή PPSV23, διενεργείται μια δόση PCV20 ένα έτος αργότερα, ενώ αν έχουν λάβει και τα 2 εμβόλια, συνιστάται να ακολουθήσει μια δόση PCV20 τουλάχιστον 5 χρόνια μετά την τελευταία δόση πνευμονιοκοκκικού εμβολίου. Το εμβόλιο έναντι του πνευμονιόκοκκου έχει πολύ καλό προφίλ ασφαλείας και οι ανεπιθύμητες αντιδράσεις είναι, κυρίως, τοπικές, παρόμοιες με του αντιγριπικού εμβολίου. Το εμβόλιο έναντι του πνευμονιόκοκκου μπορεί να γίνει οποτεδήποτε μέσα στον χρόνο, ενώ μπορεί να συγχορηγηθεί με το αντιγριπικό εμβόλιο (σε διαφορετικό σημείο). Εμβολιασμός έναντι SARS-CoV-2 H πρόσφατη πανδημία και οι προκλήσεις για την έγκαιρη και αποτελεσματική αντιμετώπιση ανέδειξαν, παρά τα προβλήματα, τις αντιθέσεις και τους αντιεπιστημονικούς ισχυρισμούς, με τον καλύτερο τρόπο, το όφελος του εμβολιασμού για την πρόληψη των νοσηλειών, των σοβαρών επιπλοκών και των θανάτων από COVID-19. H συνεργασία πολλών φορέων σε παγκόσμιο επίπεδο επέτρεψε την ανάπτυξη νέων μεθόδων, που σε μικρό χρονικό διάστημα οδήγησαν στην παραγωγή ασφαλών και αποτελεσματικών εμβολίων. Για τη χρονική περίοδο 2023-2024 η Εθνική Επιτροπή Εμβολιασμών συστήνει τη χορήγηση του επικαιροποιημένου μονοδύναμου εμβολίου για την τρέχουσα παραλλαγή XBB.1.5 (Comirnaty-Pfizer/ BioNTech) στα άτομα αυξημένου κινδύνου για σοβαρή νόσο και συγκεκριμένα: άτομα ηλικίας 60 ετών και άνω, άτομα ηλικίας 6 μηνών έως 59 ετών με υποκείμενα νοσήματα ή με ανοσοκαταστολή, έγκυες, επαγγελματίες υγείας. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι πέρα από τις παραπάνω ομάδες, οποιοσδήποτε πολίτης επιθυμεί μπορεί να λάβει το επικαιροποιημένο εμβόλιο (απαιτείται 1 δόση στα ανοσοεπαρκή άτομα). Το ελάχιστο προτεινόμενο μεσοδιάστημα από προηγούμενο εμβολιασμό ή νόσηση για τη χρονική περίοδο 2023-2024 είναι τουλάχιστον 3 μήνες. Προσοχή! Επισημαίνεται ότι η τήρηση των ατομικών μέτρων προστασίας με στόχο τη μείωση της έκθεσης στον ιό (αποφυγή συνωστισμού, χρήση μάσκας, μέτρα υγιεινής) παραμένουν σημαντικά και μετά τη λήψη του εμβολίου. Η μέτρηση τίτλου αντισωμάτων μετά από εμβολιασμό ή η νόσηση δεν συστήνονται, καθώς η ακριβής μέτρηση της ανοσολογικής απόκρισης δεν είναι δυνατή, ενώ η ετερογένεια στην ευαισθησία και την ειδικότητα των χρησιμοποιούμενων μεθόδων περιπλέκει την ερμηνεία των αποτελεσμάτων. Το εμβόλιο έναντι του SARS-CoV-2 μπορεί να συγχορηγηθεί με το αντιγριπικό εμβόλιο (σε διαφορετικά σημεία). Εμβολιασμός έναντι RSV O RSV προκαλεί συμπτώματα οξείας λοίμωξης αναπνευστικού, είναι εξαιρετικά μεταδοτικός και μεταδίδεται με μολυσμένα σταγονίδια. Η επαναμόλυνση είναι συχνή. Στη χώρα μας, προκαλεί εξάρσεις το διάστημα μεταξύ Οκτωβρίου και Απριλίου, με κορύφωση τους χειμερινούς μήνες (Ιανουάριο και Φεβρουάριο) και προσβάλλει άτομα όλων των ηλικιών. Αποτελεί το συχνότερο αίτιο λοίμωξης κατώτερου αναπνευστικού σε παιδιά ηλικίας <1 έτους και συχνό αίτιο επίσκεψης στο ΤΕΠ και νοσηλειών. Συχνά, υποδιαγνωσμένος, ο RSV αποτελεί, επιπλέον, σημαντικό αίτιο λοίμωξης αναπνευστικού και στους ενήλικες, με σημαντική νοσηρότητα και θνητότητα (ιδίως σε άτομα μεγαλύτερης ηλικίας, ανοσοκατεσταλμένους και ασθενείς με αιματολογικές κακοήθειες ή μεταμοσχευμένους). Το 2023, ο FDA (η ρυθμιστική αρχή των φαρμάκων στις ΗΠΑ) ενέκρινε δύο ανασυνδυασμένα εμβόλια (το ένα συζευγμένο) έναντι του RSV για άτομα άνω των 60 ετών, τα οποία χρησιμοποιούν ως αντιγόνο γλυκοπρωτεΐνες που χρειάζεται ο ιός για τη σύντηξή του με τη μεμβράνη των κυττάρωνστόχων. Τα εμβόλια για τον RSV αναμένεται να κυκλοφορήσουν στη χώρα μας από το 2024, οπότε και θα καθοριστούν ακριβέστερα ο τρόπος διάθεσης και οι πληθυσμοί χορήγησης. Να θυμάστε! Συνοψίζοντας, ο εμβολιασμός είναι ένα από τα σημαντικότερα επιστημονικά επιτεύγματα που, σε συνδυασμό με άλλες παρεμβάσεις δημόσιας υγείας, έχει βοηθήσει στον αποτελεσματικό έλεγχο ή ακόμα και στην εξάλειψη νοσημάτων, που στο παρελθόν απειλούσαν την υγεία και τη ζωή μας. Αν και υπάρχει πρόγραμμα υποχρεωτικών εμβολίων για τα παιδιά, ο εμβολιασμός δεν αφορά μόνο αυτά. Αφορά και τους ενήλικες, ιδίως τα άτομα μεγαλύτερης ηλικίας ή/ και με συννοσηρότητες, που αποτελούν έναν πληθυσμό που θα συνεχίσει να αυξάνεται τα επόμενα χρόνια και να δημιουργεί προκλήσεις τόσο στην πρόληψη, όσο και στην αντιμετώπιση των νοσημάτων. Τέλος, να σημειωθεί ότι δεν αποτελούν αντένδειξη για εμβολιασμό παρούσα ή πρόσφατη ήπια νόσος, με ή χωρίς δεκατική πυρετική κίνηση, η λήψη αντιβιοτικών (τη στιγμή του εμβολιασμού ή πρόσφατη), το ιστορικό αλλεργιών (εκτός από την εμφάνιση αλλεργικής αντίδρασης σε συγκεκριμένο εμβόλιο), η αλλεργία στο αυγό ή το οικογενειακό ιστορικό αλλεργιών σε εμβόλια. Επί οξείας εμπύρετης λοίμωξης συνιστάται να αναβάλλεται ο εμβολιασμός μέχρι την παρέλευση των συμπτωμάτων. SOS
RkJQdWJsaXNoZXIy ODAxNzc=