ΥΓΕΙΑ 50 [ HEALTHYTODAY ] ΧΕΙΜΩΝΑΣ 2023 #4 Οι άφθες αποτελούν τις συχνότερα εμφανιζόμενες ελκωτικές βλάβες στον βλεννογόνο του στόματος. Πολλές φορές, κάνουν την πρώτη τους εμφάνιση στην παιδική ή εφηβική ηλικία. Επίσης, παρατηρούνται συχνότερα στο γυναικείο φύλο. Τι είναι οι άφθες; Είναι μικρές, επίπεδες βλάβες που αναπτύσσονται στους μαλακούς ιστούς του στόματος ή στη βάση των ούλων. Σε αντίθεση με τον έρπη, που συνήθως εμφανίζεται στην εξωτερική επιφάνεια των χειλέων, δεν είναι μεταδοτικές. Παρόλα αυτά, μπορεί να είναι αρκετά επώδυνες και να δυσκολέψουν τη μάσηση, αλλά και την ομιλία. Οι περισσότερες άφθες υποχωρούν μόνες τους μέσα σε διάστημα μίας ή δύο εβδομάδων. Επισκεφθείτε τον οδοντίατρό σας, εάν παρουσιάζετε ιδιαίτερα μεγάλες ή επίμονες βλάβες. Ποια είναι τα συμπτώματα; Οι περισσότερες άφθες είναι στρογγυλές ή ωοειδείς με λευκό ή κίτρινο χρώμα στο κέντρο και ερυθρό περίγραμμα. Δημιουργούνται στο εσωτερικό του στόματος, πάνω ή κάτω από τη γλώσσα, στο εσωτερικό των χειλέων ή της παρειάς, στη βάση των ούλων ή και στον ουρανίσκο. Μπορεί να παρουσιαστεί αίσθημα καύσου στην περιοχή μία ή δύο μέρες, πριν γίνουν εμφανείς οι βλάβες. ΚΑΤΗΓΟΡΙΟΠΟΙΟΎΝΤΑΙ ΣΕ ΤΡΕΙΣ ΟΜΆΔΕΣ Μικρές (κοινές) άφθες õ Είναι οι συχνότερα εμφανιζόμενες õ Έχουν συνήθως ωοειδές σχήμα και ερυθρό περίγραμμα õ Μπορεί να φτάσουν τα 10 χιλ. και είναι μονήρεις ή πολλαπλές βλάβες õ Επουλώνονται, χωρίς να αφήσουν σημάδι (ουλή) μέσα σε μία ή δύο εβδομάδες Μεγάλες άφθες õ Έχουν μεγαλύτερες διαστάσεις (διάμετρος άνω του 1 εκ.) õ Είναι συνήθως στρογγυλές με ευδιάκριτα ή και κάποιες φορές ακανόνιστα όρια õ Μπορεί να είναι εξαιρετικά επώδυνες õ Μπορεί να περάσουν έως και έξι εβδομάδες μέχρι την αποδρομή τους και να αφήσουν εκτεταμένο σημάδι (ουλή) Ερπητόμορφα έλκη õ Έχουν πολύ μικρές διαστάσεις õ Συχνά, εμφανίζονται ως πολλαπλές συρρέουσες βλάβες, αλλά μπορεί να ενωθούν και σε μια μεγαλύτερη βλάβη õ Έχουν ακανόνιστο σχήμα õ Επουλώνονται, χωρίς να αφήνουν σημάδι μέσα σε μία με δύο εβδομάδες Πότε να επισκεφτείτε τον οδοντίατρό σας; Επισκεφθείτε τον οδοντίατρό σας, εάν παρουσιάζετε: õ Ασυνήθιστα μεγάλες βλάβες õ Επανεμφανιζόμενες άφθες με νέες βλάβες να δημιουργούνται, πριν επουλωθούν οι προηγούμενες ή μέσα σε μικρό χρονικό διάστημα õ Εμμένουσες βλάβες για διάστημα μεγαλύτερο των δύο εβδομάδων õ Βλάβες που επεκτείνονται στην εξωτερική επιφάνεια των χειλέων õ Πόνο που δεν μπορείτε να διαχειριστείτε με συνήθη παυσίπονα õ Μεγάλη δυσκολία στη μάσηση õ Υψηλό πυρετό που συνοδεύει τις βλάβες Ποια είναι τα αίτια; Η αιτιοπαθογένεια των αφθών είναι πολυπαραγοντική και ακόμα δεν έχει αποσαφηνιστεί. Πιθανοί προδιαθεσικοί παράγοντες είναι: õ Μικροτραυματισμοί στο στόμα õ Οδοντόκρεμες και στοματικά διαλύματα που περιέχουν sodium lauryl sulfate (SLS) õ Αλλεργίες σε τρόφιμα, ιδιαίτερα σε σοκολάτα, καφέ, φράουλες, αυγά, ξηρούς καρπούς, τυρί, καυτερά ή όξινα τρόφιμα õ Διατροφή φτωχή σε βιταμίνη Β-12, ψευδάργυρο, φυλλικό οξύ ή σίδηρο õ Αυξημένο άγχος και στρες õ Ορμονικές διαταραχές õ Ορισμένοι γενετικοί και μικροβιακοί παράγοντες õ Ορισμένα συστηματικά νοσήματα Η παθοφυσιολογία των αφθών φαίνεται να σχετίζεται με το ανοσολογικό σύστημα και πλέον θεωρούνται βλάβες αυτοάνοσης αρχής. Η σωστή πρόληψη õ Υγιεινές διατροφικές συνήθειες õ Καλή στοματική υγιεινή και, σε περίπτωση προσθετικών εργασιών ή ορθοδοντικής, συχνός έλεγχος από τον οδοντίατρο για πρόληψη ερεθισμών και τραυματισμών õ Μείωση του στρες Πώς αντιμετωπίζονται οι άφθες; õ Αποκλεισμός της ύπαρξης κάποιου συστηματικού νοσήματος, ειδικά σε ασθενείς με υποτροπιάζουσες βλάβες õ Έλεγχος πιθανών αιτιολογικών παραγόντων õ Η θεραπεία έχει ως στόχο την ανακούφιση των συμπτωμάτων, την ελάττωση του χρόνου επούλωσης και τη μείωση της συχνότητας των υποτροπών õ Σκευάσματα τοπικής δράσης σε μορφή γέλης, κρέμας ή στοματικού διαλύματος μπορεί να μειώσουν τον πόνο και να επιταχύνουν την επούλωση õ Συστηματική φαρμακευτική αγωγή σε περιπτώσεις μεγάλων αφθών ή συχνών υποτροπών Από τις πολλές διαθέσιμες εναλλακτικές, η επιλογή του κατάλληλου θεραπευτικού σχήματος που θα ακολουθήσει ο ασθενής πρέπει να είναι απόφαση του οδοντιάτρου ή ειδικού στοματολόγου και ο ασθενής δεν πρέπει ποτέ να διστάζει να ζητήσει τη συμβουλή του ειδικού. Άφθες: Ένας ενοχλητικός και επίμονος επισκέπτης! η Γιατρός εξηγεί... Δρ. ΑΛΕΞΆΝΔΡΑ ΣΠΑΝΟΎ, Οδοντίατρος - Χειρουργός Στόματος Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Freiburg Ειδικευθείσα στο Παν/μιο Freiburg DE Επιστημονικός Συνεργάτης Παν/μιου Αθηνών, Clinic Perfect Smile Athens ΠΌΤΕ ΠΡΟΚΑΛΟΥΝ ΑΝΗΣΥΧΙΑ
RkJQdWJsaXNoZXIy ODAxNzc=