330 ΤΡΑΠΕΖΕΣ ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΣΤΗΝ ΚΕΡΔΟΦΟΡΙΑ ΤΟ 2022 Το 2022 η ελληνική οικονομία διατήρησε την έντονη αναπτυξιακή της δυναμική, με τον ετήσιο ρυθμό αύξησης του πραγματικού Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος (ΑΕΠ) να διαμορφώνεται σε 5,9%, κυρίως λόγω της σημαντικής ενίσχυσης της ιδιωτικής κατανάλωσης και των επενδύσεων. Παράγοντες οι οποίοι στήριξαν την κατανάλωση ήταν η αναβληθείσα ζήτηση, η χρήση των αποταμιεύσεων των νοικοκυριών που είχαν συσσωρευθεί κατά τη διάρκεια της πανδημίας και τα δημοσιονομικά μέτρα που ελήφθησαν για την αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης. Η ισχυρή οικονομική ανάπτυξη άμβλυνε σε κάποιο βαθμό τις αρνητικές επιδράσεις από τον ιδιαίτερα υψηλό πληθωρισμό, ο οποίος ανήλθε σε 9,3% το 2022 (από 0,6% το 2021) εξαιτίας της ενεργειακής κρίσης και της αύξησης των τιμών των τροφίμων. Η διατήρηση των πληθωριστικών πιέσεων, σε συνδυασμό με τη διατήρηση του κλίματος αβεβαιότητας που σχετίζεται με τον πόλεμο στην Ουκρανία και λοιπούς γεωπολιτικούς κινδύνους, όπως η ένταση στις σχέσεις Αμερικής και Κίνας, ο κίνδυνος απότομης ανατιμολόγησης των περιουσιακών στοιχείων στις διεθνείς αγορές χρήματος και κεφαλαίων, αλλά και οι πρόσφατες αναταράξεις στα τραπεζικά συστήματα των ΗΠΑ και της Ελβετίας, έχουν αυξήσει σημαντικά τους κινδύνους για τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα. Ενίσχυση δεικτών και μεγεθών Ο εγχώριος τραπεζικός τομέας ενίσχυσε σημαντικά τους βασικούς του δείκτες, καταδεικνύοντας ότι σήμερα είναι σε καλύτερη θέση σε σχέση με το παρελθόν για να απορροφήσει τους κλυδωνισμούς από τις διεθνείς αγορές. Κατά τη διάρκεια του έτους επετεύχθη ο επιχειρησιακός στόχος για βελτίωση της ποιότητας των στοιχείων ενεργητικού και μειώθηκε ο δείκτης των Μη Εξυπηρετούμενων Δανείων (ΜΕΔ) σε μονοψήφιο επίπεδο (Δεκέμβριος 2022: 8,7% επί του συνολικού δανειακού χαρτοφυλακίου, έναντι 12,8% τον Δεκέμβριο του 2021), με τη χρήση κυρίως του προγράμματος παροχής κρατικών εγγυήσεων «Ηρακλής». Ωστόσο, το ποσοστό των ΜΕΔ παραμένει ακόμη σημαντικά υψηλότερο του αντίστοιχου ευρωπαϊκού μέσου όρου (Δεκέμβριος 2022: 1,8%). Η ρευστότητα των τραπεζών βελτιώθηκε με την απρόσκοπτη πρόσβασή τους στις αγορές χρήματος και κεφαλαίων, την αύξηση των καταθέσεων από τους κατοίκους εσωτερικού (Δεκέμβριος 2022: 196,7 δισ. ευρώ), αλλά και τη συμμετοχή τους στις πράξεις αναχρηματοδότησης του Ευρωσυστήματος, στο πλαίσιο της εφαρμογής των αποφάσεων του Διοικητικού Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ). Επιπρόσθετα, η θεσμοθέτηση τον Ιούλιο του 2022 του νέου μέσου για την προστασία της μετάδοσης της νομισματικής πολιτικής (Transmission Protection Instrument - TPI) ενίσχυσε σημαντικά τα διαθέσιμα εργαλεία της ΕΚΤ για την αποτελεσματική μετάδοση της νομισματικής πολιτικής και συνέβαλε στη συγκράτηση της μεταβλητότητας των αποδόσεων των ομολόγων. Η κεφαλαιακή επάρκεια του τραπεζικού τομέα βελτιώθηκε περαιτέρω και διαμορφώθηκε σε ικανοποιητικό επίπεδο, άνω του ελάχιστου εποπτικού ορίου. Ταυτόχρονα, η επίτευξη σημαντικής κερδοφορίας μετά από δύο ζημιογόνες οικονομικές χρήσεις, που προήλθε από έκτακτα κέρδη αλλά και τη βελτίωση της οργανικής κερδοφορίας το β’ εξάμηνο του έτους, συνέβαλε καθοριστικά στη διαμόρφωση συνθηκών εσωτερικής δημιουργίας κεφαλαίου, θωρακίζοντας περαιτέρω τον τραπεζικό τομέα, αλλά και διαμορφώνοντας τα εχέγγυα για την ενίσχυση της χρηματοδότησης της πραγματικής οικονομίας. H συμβολή της μεταστροφής της κατεύθυνσης της νομισματικής πολιτικής, με την αύξηση των βασικών επιτοκίων της ΕΚΤ, στην ενίσχυση της κερδοφορίας των τραπεζών αναμένεται βραχυπρόθεσμα να είναι σημαντική. Πιέσεις από την αύξηση κόστους χρηματοδότησης Ωστόσο, η επιδείνωση της χρηματοοικονομικής κατάστασης των νοικοκυριών με τη διάβρωση του διαθέσιμου εισοδήματος λόγω του υψηλού πληθωρισμού, αλλά και ορισμένων επιχειρήσεων, με την αύξηση του κόστους λειτουργίας και χρηματοδότησης, ενδέχεται μεσοπρόθεσμα να οδηγήσει στη δημιουργία νέων ΜΕΔ, γεγονός που θα επηρεάσει εκ νέου την ποιότητα των στοιχείων ενεργητικού των τραπεζών. Η εν δυνάμει ενίσχυση των γεωπολιτικών κινδύνων, η διατήρηση του πληθωρισμού σε υψηλό επίπεδο, οι σταδιακά διαμορφούμενες ευπάθειες στο χρηματοπιστωτικό σύστημα της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) και ειδικότερα στην αγορά των επαγγελματικών ακινήτων, όπως αυτές αποτυπώθηκαν στις πρόσφατες «Προειδοποιήσεις του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Συστημικού Κινδύνου - ΕΣΣΚ» το 2022, αλλά και ο κίνδυνος εμφάνισης νέων εξωγενών αναταράξεων στις αγορές χρήματος και κεφαλαίων, συνθέτουν και καταδεικνύουν με τον πιο εμφατικό τρόπο το ευμετάβλητο διεθνές χρηματοπιστωτικό περιβάλλον. Στο πλαίσιο αυτό, έχει αναδειχθεί η σημασία της μακροπροληπτικής πολιτικής, καθώς ενδεχόμενη εφαρμογή κατάλληλων μέτρων μακροπροληπτικής πολιτικής, κυρίως με τη μορφή κεφαλαιακών αποθεμάτων ασφαλείας σε μεσοπρόθεσμο ορίζοντα, θα συμβάλει στη δημιουργία επαρκούς μακροπροληπτικού χώρου, γεγονός που θα επιδράσει θετικά στη σταθερότητα του χρηματοπιστωτικού συστήματος. ΑΎΞΗΣΗ ΤΩΝ ΚΑΤΑΘΈΣΕΩΝ ΑΠΌ ΤΟΥΣ ΚΑΤΟΊΚΟΥΣ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΎ (ΔΕΚΈΜΒΡΙΟΣ 2022: 196,7 ΔΙΣ. ΕΥΡΏ)
RkJQdWJsaXNoZXIy ODAxNzc=