ΟΙ ΙΣΧΥΡΟΙ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ 2019

ΑΡΘΡΟ 20 ΒΑΣΙΚΌΣ ΠΥΛΏΝΑΣ ΤΗΣ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΌΤΗΤΑΣ ΟΙ ΕΞΑΓΩΓΈΣ Το 2018 η ανάκαμψη της ελληνικής οι - κονομίας επιταχύνθηκε, εμφανίζοντας ρυθμό ανάπτυξης 1,9% σε ετήσια βάση έναντι 1,4% το 2017. Βασικούς πυλώ - νες της εξέλιξης αυτής αποτέλεσαν οι εξαγωγές αγαθών και υπηρεσιών, που σημείωσαν αύξηση 8,8% σε ετήσια βάση, υποστηριζόμενες από τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας και τον τουρισμό, και η ιδιωτική κατανάλωση, που εμφάνισε αύξηση κατά 1,0% σε ετήσια βάση λόγω της βελτίωσης του διαθέσιμου εισοδή - ματος των νοικοκυριών. Η δυναμική του εξαγωγικού τομέα της οικονομίας τα τελευταία χρόνια είναι ιδιαίτερα σημα - ντική και στηρίζεται στην ενίσχυση των κλάδων που παράγουν διεθνώς εμπο - ρεύσιμα αγαθά και υπηρεσίες. Η δυνα - μική αυτή καταγράφεται στην άνοδο του βαθμού εξωστρέφειας της οικονομίας και στην αύξηση του μεριδίου των ελλη - νικών εξαγωγών στη διεθνή αγορά κατά 11% από το τέλος του 2009 και ύστερα. Επίσης, το μερίδιο των εξαγωγών αγα - θών και υπηρεσιών στο ΑΕΠ αυξήθηκε κατά περίπου 17 ποσοστιαίες μονάδες μεταξύ 2009 και 2018. Θετικές είναι οι εξελίξεις και στην ελλη - νική αγορά ακινήτων, η οποία έχοντας υποστεί σημαντικό πλήγμα κατά τη διάρ - κεια της κρίσης (μείωση των τιμών κατά περίπου 42%), αναπτύσσει σταδιακά μια νέα δυναμική, η οποία αποτυπώνεται στους ρυθμούς μεταβολής των αξιών, οικιστικών και επαγγελματικών ακινήτων, στην αύξηση της οικοδομικής δραστη - ριότητας και την προσέλκυση ξένων άμεσων επενδύσεων. Στον κλάδο των οικιστικών ακινήτων, το αυξημένο επεν - δυτικό ενδιαφέρον συνδέεται με βραχυ - χρόνιες μισθώσεις και με την προσέλ - κυση ενδιαφέροντος από το εξωτερικό μέσω του προγράμματος «Χρυσή Βίζα», ενώ στον τομέα των επαγγελματικών ακινήτων η ζήτηση αφορά πρωτίστως τις συναφείς με τον τουρισμό χρήσεις. Βάσει των στοιχείων της Τράπεζας της Ελλάδος, οι ξένες άμεσες επενδύσεις σε ακίνητα κατέγραψαν ιδιαίτερα επι - ταχυνόμενη αύξηση τα τρία τελευταία χρόνια και ανήλθαν το 2018 σε περίπου 1,1 δισ. ευρώ. Επισημαίνεται, ωστόσο, ότι η ελληνική κτηματαγορά χαρακτηρίζεται από ανομοιογένεια ως προς τη ζήτηση, με διαφορετικές τάσεις και ταχύτητες μεταξύ των τοπικών αγορών και των κατηγοριών ακινήτων. Στο θετικό περιβάλλον του 2018 δεν θα μπορούσαν να μείνουν ανεπηρέα - στα τα βασικά μεγέθη του χρηματοπι - στωτικού κλάδου. Ενδεικτικό είναι ότι οι καταθέσεις των μη χρηματοπιστωτι - κών επιχειρήσεων και των νοικοκυριών, που παραδοσιακά σχετίζονται με το βαθμό εμπιστοσύνης στην οικονομία, συνέχισαν να καταγράφουν αύξηση, ενώ παράλληλα, οι τράπεζες βελτίωσαν την πρόσβασή τους στη διατραπεζική αγορά έναντι εξασφαλίσεων με σημα - ντικά καλύτερους όρους. Οι βελτιω - μένες συνθήκες στη ρευστότητα των τραπεζών συνέβαλαν στο μηδενισμό πλέον της έκτακτης ενίσχυσής τους σε ρευστότητα (ELA) από την Τράπεζα της Ελλάδος. Οι δείκτες κεφαλαιακής επάρκειας παραμένουν ικανοποιητικοί, ενώ φαίνεται ότι η επιστροφή στην κερδοφορία έχει παγιωθεί, αν και τα μεγέθη είναι ακόμα αδύναμα. Σημαντική πρόοδος συντελέστηκε το 2018 στην κατεύθυνση μείωσης του αποθέματος των Μη Εξυπηρετούμενων Δανείων (ΜΕΔ), αν και το απόθεμα παραμένει ιδιαίτερα υψηλό. Στο τέλος του 2018 τα ΜΕΔ ανήλ - θαν σε 81,8 δισ. ευρώ, μειωμένα κατά 12,7 δισ. ευρώ συγκριτικά με το τέλος του 2017 και κατά 25,4 δισ. ευρώ έναντι του Μαρτί - ου του 2016, οπότε είχε καταγραφεί και το υψηλότερο επίπεδο (107,2 δισ. ευρώ). Ως προς τις επιμέρους κατηγορίες χαρτοφυ - λακίων, ο δείκτης ΜΕΔ διαμορφώθηκε σε 44,5% για το στεγαστικό, 53% για το κατα - ναλωτικό και 44,6% για το επιχειρηματικό χαρτοφυλάκιο. Οι ελληνικές τράπεζες υπέβαλαν στο τέλος Μαρτίου 2018 στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα αναθεωρημένους επιχειρησιακούς στόχους για τα ΜΕΔ, πιο φιλόδοξους σε σύγκριση με εκείνους του Σεπτεμβρίου του 2018 κατά περίπου 7 δισ. ευρώ. Εκτιμάται λοιπόν ότι στο τέλος του 2021, τα ΜΕΔ θα διαμορφω - θούν σε επίπεδο μεταξύ 27 και 30 δισ. ευρώ, με τη μείωση να εκτιμάται ότι θα στηριχθεί από τις πωλήσεις δανείων, τις ρευστοποιήσεις εξασφαλίσεων και τις διαγραφές δανείων. Ωστόσο, ακόμα και αν επιτευχθεί ο ανωτέρω στόχος, το ποσοστό των ΜΕΔ των ελληνικών τραπεζών εκτιμάται ότι θα διαμορφωθεί στο τέλος του 2021 σε επίπεδα ελαφρώς κάτω του 20% και θα συνεχίσει να απέ - χει σημαντικά από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο, που στο τέλος του 2018 κυμαινόταν σε περίπου 3,2%. ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΜΗΤΡΑΚΟΣ ΥΠΟΔΙΟΙΚΗΤΗΣ ΤΗΣ ΤΡΑΠΕΖΑΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΤΟ ΜΕΡΊΔΙΟ ΤΩΝ ΕΞΑΓΩΓΏΝ ΑΓΑΘΏΝ ΚΑΙ ΥΠΗΡΕΣΙΏΝ ΣΤΟ ΑΕΠ ΑΥΞΉΘΗΚΕ ΚΑΤΆ ΠΕΡΊΠΟΥ 17 ΠΟΣΟΣΤΙΑΊΕΣ ΜΟΝΆΔΕΣ ΜΕΤΑΞΎ 2009 ΚΑΙ 2018