ΟΙ ΙΣΧΥΡΟΙ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ 2019

218 ΤΡΑΠΕΖΕΣ αποτελεσματική διαχείριση του υψηλού αποθέματος των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων (ΜΕΑ), που αποτελεί τη μεγαλύτερη πρόκληση του χρηματο - πιστωτικού συστήματος, παρουσίασαν θετικά αποτελέσματα. Το απόθεμα των ΜΕΑ1 συρρικνώθηκε κατά το πρώτο εξάμηνο του 2018 και ανήλθε στο 47,8% του συνολικού χαρτοφυλακίου (ή σε 88,9 δισ. ευρώ). Η επίλυση του προβλήματος της απο - τελεσματικής διαχείρισης των ΜΕΑ απαιτεί πολύ πιο γρήγορους ρυθμούς μείωσής τους, δεδομένου ότι η χώρα έχει ολοκληρώσει τον υφεσιακό της κύκλο και η περίοδος ανάκαμψης απαιτεί την αξιοποίηση στο έπακρο των δυνατο - τήτων του τραπεζικού συστήματος. Είναι θετικό ότι τα τελευταία χρόνια έχουν πραγματοποιηθεί αρκετά βήματα σε επί - πεδο τόσο νομοθετικών πρωτοβουλιών και ρυθμιστικού πλαισίου για να αρθούν θεσμικά και διοικητικά εμπόδια, όσο και ενεργειών των πιστωτικών ιδρυμάτων, που προάγουν την αποτελεσματική δια - χείριση των ΜΕΑ. Τα ελληνικά πιστωτικά ιδρύματα κατέ - γραψαν το πρώτο εξάμηνο του 2018 ζημίες μετά φόρων και διακοπτόμενων δραστηριοτήτων ύψους 320 εκατ. ευ - ρώ. Ειδικότερα, τα καθαρά έσοδα από ΣΤΑΘΕΡΟΠΟΊΗΣΗ ΤΟΥ ΤΡΑΠΕΖΙΚΟΎ ΚΛΆΔΟΥ ΜΕ ΤΑΥΤΌΧΡΟΝΗ ΜΕΊΩΣΗ ΤΩΝ «ΚΌΚΚΙΝΩΝ» ΔΑΝΕΊΩΝ Άρρηκτα συνδεδεμένη με τη βελτίωση των οικονομικών συνθηκών είναι η σταθε - ροποίηση του χρηματοπιστωτικού συστή - ματος, που συνεχίζεται μετά από χρόνια κλυδωνισμών και αναταραχών εξαιτίας της οικονομικής κρίσης. Η επίτευξη θε - τικών ρυθμών ανάπτυξης, σε συνδυασμό με τις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις που έχουν υλοποιηθεί τα τελευταία χρόνια, βοηθά στην αναδιάρθρωση της οικονομί - ας υπέρ ενός εξωστρεφούς παραγωγικού υποδείγματος που θα βασίζεται στους τομείς των εμπορεύσιμων αγαθών και υπηρεσιών. Το γεγονός αυτό συμβάλλει στη χρηματοπιστωτική σταθερότητα, ενώ οδήγησε στην περαιτέρω αναβάθμιση του αξιόχρεου της χώρας από τους διεθνείς οίκους αξιολόγησης Standard & Poor’s (Β+ από 25.6.2018) και Fitch (BB- από 10.8.2018), όπως αναφέρει στην Επισκό - πηση του Ελληνικού Χρηματοπιστωτικού Συστήματος η Τράπεζα της Ελλάδος. Η βελτίωση της χρηματοδότησης και της ρευστότητας της οικονομίας αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για τη συνέχιση του μετασχηματισμού της ελληνικής οικο - νομίας. Πρόσφατα, μάλιστα, μηδενίστηκε η εξάρτηση του ελληνικού τραπεζικού συστήματος από τον ELA, το μηχανισμό χορήγησης έκτακτης ρευστότητας. Την 1η Ιανουαρίου 2012, η ανάγκη του συνόλου των ελληνικών τραπεζών από τα κεφάλαια του ELA διαμορφωνόταν σε 17,43 δισ. ευρώ, ενώ τον Αύγουστο του 2018, όταν η Ελλάδα εξήλθε του προγράμματος, η ανάγκη για κεφάλαια από τον ELA είχε μειωθεί στα 4,49 δισ. ευρώ. Πλέον, ο μη - δενισμός του ELA δείχνει ότι το ελληνικό τραπεζικό σύστημα επανέρχεται στην κανονικότητά του μετά από μια μακρό - χρονη περίοδο αναταραχών. Επιπρόσθετα, οι προσπάθειες για την Ο ΜΗΔΕΝΙΣΜΌΣ ΤΟΥ ELA ΔΕΊΧΝΕΙ ΌΤΙ ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΌ ΤΡΑΠΕΖΙΚΌ ΣΎΣΤΗΜΑ ΕΠΑΝΈΡΧΕΤΑΙ ΣΤΗΝ ΚΑΝΟΝΙΚΌΤΗΤΆ ΤΟΥ τόκους μειώθηκαν κατά 14,5% σε σχέση με το α’ εξάμηνο του 2017, καθώς τα έσοδα από τόκους μειώθηκαν ταχύ - τερα από τα έξοδα τόκων. Συνολικά, παρατηρήθηκε σημαντική υποχώρηση των λειτουργικών κερδών το πρώτο εξάμηνο του 2018, αλλά και του δείκτη αποτελεσματικότητας (λόγος λειτουρ - γικών εξόδων προς έσοδα) των ελλη - νικών πιστωτικών ιδρυμάτων, ο οποίος όμως παραμένει σε επίπεδο χαμηλότερο έναντι του μέσου όρου των μεσαίου μεγέθους τραπεζικών ομίλων στην Ε.Ε. Όσον αφορά την κεφαλαιακή επάρκεια των ελληνικών τραπεζικών ομίλων, αυτή υποχώρησε το πρώτο εξάμηνο του 2018 εξαιτίας της εφαρμογής του ΔΠΧΑ 9 και της καταγραφής ζημιών μετά από φόρους. Οι συνθήκες ρευστότητας των πιστω - τικών ιδρυμάτων βελτιώθηκαν με την περαιτέρω ενίσχυση της καταθετικής τους βάσης, της έκδοσης καλυμμένων ομολογιών στις διεθνείς χρηματαγορές, της αύξησης των διατραπεζικών συναλ - λαγών και των συναλλαγών repos. Πρέπει να επισημανθεί ότι η αύξηση της καταθετικής βάσης έλαβε χώρα σε ένα πλαίσιο σταδιακής ελάφρυνσης των περιορισμών στην ανάληψη μετρητών και στη μεταφορά κεφαλαίων. Το ελληνικό τραπεζικό σύστημα έχει απεξαρτηθεί σε σημαντικό βαθμό από τη χρηματοδότη - ση από το Ευρωσύστημα. Οι παράγο - ντες που συνετέλεσαν στην εξέλιξη αυτή, εκτός από την ενίσχυση της καταθετικής βάσης, είναι η συνεχιζόμενη απομόχλευ - ση, αν και με επιβραδυνόμενους ρυθ - μούς, καθώς και η αποεπένδυση μέσω της πώλησης θυγατρικών στο εξωτερικό και των μη τραπεζικών δραστηριοτήτων τους στην εγχώρια αγορά.