ΟΙ ΙΣΧΥΡΟΙ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ 2019

309 Η ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΉ ΑΓΟΡΆ ΣΤΗΝ ΕΛΛΆΔΑ από τον υπόλοιπο και την αναλογία αυτή να εμφανίζει αυξητικές τάσεις, προμηνύοντας επιδείνωση και εντονότε - ρες πιέσεις στα ασφαλιστικά συστήματα. Το 2018, η Ελλάδα με δείκτη εξάρτη - σης στο 53%, δηλαδή για κάθε 2 άτομα ενεργού πληθυσμού αντιστοιχεί 1 άτομο ανενεργού πληθυσμού, ήταν κοντά στον μέσο όρο των χωρών της ΕΕ 28 (55%) και τον μέσο όρο των χωρών του Νό - του (55%). Διαχρονικά καταγράφεται ισχυρή άνοδος στον αριθμό των θανά - των από νοσήματα του κυκλοφορικού συστήματος, καθώς πλέον ευθύνονται για το 38,3% των συνολικών θανάτων, παρά την κάμψη των τελευταίων ετών, ενώ συνεχή άνοδο καταγράφουν οι νε - οπλασίες, που ευθύνονται για το 25,0% των συνολικών θανάτων. Η συνολική χρηματοδότηση για δαπά - νες υγείας υποχώρησε κατά -30,9% την περίοδο 2010-2017 (+0,9% στις Νότιες χώρες, +10,0% στην ΕΕ), και διαμορ - φώθηκε στα 14,9 δισ. ευρώ το 2017 (8,4% του ΑΕΠ). Η δημόσια χρηματο - δότηση για δαπάνες υγείας μειώθηκε κατά -38,2% (-4,8% στις Νότιες χώρες, +14,0% στην ΕΕ) την ίδια περίοδο, και διαμορφώθηκε στα 9,1 δισ. ευρώ το 2017 (5,1% του ΑΕΠ). Η μείωση της δημόσιας χρηματοδότησης είχε ως αποτέλεσμα τη μετατόπιση των δαπανών για την υγεία στον ιδιωτικό τομέα, όπου η ιδιωτι - κή χρηματοδότηση έφτασε στο 39% το 2016 (28% στις χώρες του Νότου, 20% στην Ε.Ε.). Ωστόσο, οι ανάγκες του πληθυσμού για δαπάνες υγείας επηρεάζονται από ορισμένα δημογραφικά χαρακτηριστικά, όπου στην Ελλάδα παρατηρείται: υψηλό προσδόκιμο επιβίωσης (81,5 έτη υψηλό - τερα από τον μέσο όρο των χωρών της Ε.Ε. 81 έτη για το 2016), αρνητικό πρό - σημο φυσικής μεταβολής (γεννήσεις - θάνατοι), μείωση κατά -36.000 χιλιάδες άτομα (2017) που θα οδηγήσει σε στα - διακή μείωση του συνολικού πληθυσμού, αύξηση γηραιότερου πληθυσμού (άνω των 65 ετών) από 21,9% του συνολικού πληθυσμού το 2017 στο 36,5% το 2050. Εκ των ανωτέρω, τεκμηριώνεται η αυ - ξανόμενη ανάγκη για υγειονομική πε - ρίθαλψη, επομένως για δημόσια χρη - ματοδότηση σε δαπάνες υγείας και φαρμακευτική κάλυψη, με τη συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα να καθίσταται μη βι - ώσιμη σε ένα περιβάλλον μακροχρόνιας ανεργίας και δραματικής μείωσης του εισοδήματος των Ελλήνων. Στον τομέα των δαπανών για φαρμακευτική κάλυψη, που αποτελεί ένα μικρό μέρος της συ - νολικής δαπάνης για την υγεία (~20%), στην Ελλάδα η συνολική εξωνοσοκομει - ακή φαρμακευτική δαπάνη διαμορφώ - θηκε στα 3,6 δισ. ευρώ το 2018 (εκ των οποίων μόλις το 1,945 εκατ. ευρώ απο - τελεί δημόσια χρηματοδότηση). Ενώ η συνολική εξωνοσοκομειακή φαρμακευ - τική δαπάνη παραμένει σχετικά σταθε - ρή την περίοδο 2012-2018, η δημόσια εξωνοσοκομειακή φαρμακευτική δαπά - νη υπέστη σημαντική μείωση κατά -62% την περίοδο 2009-2018. Παράλληλα, το βάρος μετατοπίστηκε στον ιδιωτικό το - μέα, με το μεγαλύτερο μέρος να το επω - μίζεται ο φαρμακευτικός κλάδος, μέσω των υποχρεωτικών επιστροφών και εκ - πτώσεων που καταβάλλει. Όσον αφορά τη δημόσια νοσοκομειακή φαρμακευ - τική δαπάνη, την περίοδο 2012-2015, έφτανε περίπου στα 760 εκατ. ευρώ. Από το 2016 και ύστερα, με την επιβο - λή κλειστού προϋπολογισμού, μειώθηκε σημαντικά κατά -30%, με αποτέλεσμα να συμμετέχει η φαρμακοβιομηχανία με 436 εκατ. ευρώ το 2018. Η σημαντική μείωση της συμβολής του δημοσίου το - μέα στη φαρμακευτική δαπάνη είχε ως αποτέλεσμα τη μετατόπιση στον ιδιωτι - κό, όπου για το 2018 η συμμετοχή των ασθενών στην εξωνοσοκομειακή φαρ - μακευτική δαπάνη φτάνει περίπου στα 625 εκατ. ευρώ και της βιομηχανίας στα 990 εκατ. ευρώ, ενώ στη νοσοκομειακή φαρμακευτική δαπάνη η συμμετοχή της βιομηχανίας φτάνει στα 436 εκατ. ευρώ. Ως εκ τούτου, η βιομηχανία για το 2018, με τους μηχανισμούς υποχρεωτικών επι - στροφών (rebate και clawback), έφτασε να καλύπτει τις ανάγκες των Ελλήνων ασθενών για φαρμακευτική κάλυψη με 1 στα 3 φάρμακα (30%) σε εξωνοσοκο - μειακό και 1 στα 2 φάρμακα (45%) σε νοσοκομειακό επίπεδο. Παρά τη σημα - ντική επίπτωση από τη δημοσιονομική προσαρμογή στη δημόσια χρηματοδό - τηση, η φαρμακοβιομηχανία αποτελεί κι - νητήριο μοχλό επένδυσης με τη δαπάνη για Έρευνα και Ανάπτυξη (ΕΑ ) να απο - τελεί το 8% της συνολικής δαπάνης για ΕΑ στην Ελλάδα (2015), ενώ για το 2018 διεξήχθησαν 2.506 κλινικές μελέτες (1.434 ολοκληρωμένες). Από την άλλη, για το 2017 η παραγωγή φαρμακευτικών προϊόντων σε αξία (ex-factory) ανήλθε στα 954 εκατ. ευρώ, ενώ με προστιθέ - μενη αξία στα 668 εκατ. ευρώ (3,0% μερίδιο στον κλάδο της μεταποίησης). Οι απασχολούμενοι στην παραγωγή φαρμακευτικών προϊόντων ήταν 14,4 χιλ. άτομα το 2017, ενώ το 60,5% των απασχολούμενων στην παραγωγή φαρ - μακευτικών προϊόντων είναι πανεπιστη - μιακής εκπαίδευσης, έναντι 35,7% στο σύνολο της οικονομίας και 22,0%. στον κλάδο της μεταποίησης. Τέλος, οι εισαγωγές και οι εξαγωγές φαρμακευτικών προϊόντων ανήλθαν το 2018 σε 2,8 δισ. και 1,4 δισ. ευρώ, αντίστοιχα. Οι εξαγωγές φαρμακευτι - κών προϊόντων αντιστοιχούν στο 4,3% του συνόλου των ελληνικών εξαγωγών όλων των αγαθών για το 2018. Το ΙΟΒΕ προχώρησε επίσης σε εκτίμηση του οι - κονομικού αποτυπώματος του κλάδου του φαρμάκου στην ελληνική οικονομία. Σύμφωνα με εκτιμήσεις του, η συνολική συνεισφορά του κλάδου του φαρμά - κου σε όρους ΑΕΠ εκτιμάται σε 6,1 δισ. ευρώ (3,4% του ΑΕΠ) το 2017. Έτσι, για κάθε 1 ευρώ προστιθέμενης αξίας των εταιρειών που δραστηριοποιούνται στον κλάδο του φαρμάκου δημιουργούνται άλλα 2,9 στο σύνολο της ελληνικής οι - κονομίας. Σε όρους απασχόλησης, η συνολική συνεισφορά εκτιμάται σε 122 χιλ. θέσεις εργασίας (ή 3,0% της συνολι - κής απασχόλησης). Δηλαδή, κάθε θέση εργασίας στον κλάδο του φαρμάκου υποστηρίζει άλλες 4,7 ισοδύναμες θέ - σεις πλήρους απασχόλησης συνολικά στην οικονομία. Τέλος, η επίδραση στα φορολογικά έσοδα από τη δραστηρι - ότητα του κλάδου φαρμάκου εκτιμάται περίπου στα 1,7 δισ. ευρώ. * Τη μελέτη «Φαρμακευτική αγορά στην Ελλάδα: Γεγονότα και Στοιχεία 2018» επιμελήθηκε η συντακτική ομάδα του ΙΟΒΕ, με τη συνεργασία της Επιτροπής Τεκμηρίωσης του ΣΦΕΕ. To κείμενο που φιλοξενήθηκε στην έκδοση ΜED & HEALTH BUSINESS αποτελεί την επιτε - λική σύνοψη της μελέτης. ΣΤΑ 6,1 ΔΙΣ. ΕΥΡΏ Η ΣΥΝΕΙΣΦΟΡΆ ΤΟΥ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΟΎ ΚΛΆΔΟΥ ΣΤΟ ΑΕΠ