Αισθητά ενισχυμένοι βγήκαν οι κλάδοι φαρμάκων και υπηρεσιών υγείας μετά από μια ταραχώδη τριετία πανδημίας. Οι αδυναμίες που βγήκαν στην επιφάνεια μετά τον κορονοϊό και οι επενδύσεις που θα αλλάξουν το τοπίο του φαρμάκου στη χώρα μας. Γράφει η Λιλή Καρακώστα Η πανδημία του κορονοϊού που ανέτρεψε πλήρως όλα όσα γνωρίζαμε μέχρι σήμερα, έφερε στην επιφάνεια τις δυσλειτουργίες αλλά και τις παθογένειες ενός συστήματος που θέλει την Ευρώπη σχεδόν απόλυτα εξαρτημένηφαρμακευτικά από τρίτες χώρες. Και ενώμέχρι σήμερα αυτό δεν φαινόταν να απασχολεί ιδιαίτερα τις ευρωπαϊκές οικονομίες, ο κορονοϊός αποτέλεσε το έναυσμα για τη φαρμακευτική απεξάρτηση της Ευρώπης. Οι πρόσφατες ελλείψεις φαρμάκων που σημειώθηκαν σε διεθνές επίπεδο απέδειξαν εύγλωττα πως η παραγωγή φαρμάκων στην Ευρώπη οφείλει να απεξαρτηθεί από την προμήθεια πρώτων υλών από την Κίνα και την Ινδία. Για πρώτηφορά η συζήτηση για τηφαρμακευτική επάρκεια όχι μόνο της Ευρώπης αλλά και της Ελλάδας τέθηκε στο τραπέζι. Οι ερμηνείες για το φαινόμενο πολλές, σε μια προσπάθεια να αναζητηθούν λύσεις σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Ελλείψεις φαρμάκων και στην Ελλάδα Με τις ιώσεις να… καλπάζουν εν μέσω χειμώνα, παρατηρήθηκαν και οι πρώτες φαρμακευτικές ελλείψεις στην Ελλάδα, με τα σκευάσματα για την εποχική γρίπη, την πνευμονία και τις ιώσεις του αναπνευστικού να αποτελούν είδη υπό εξαφάνιση. Πρώτες ύλες που παράγονται στην Ασία, όπως η παρακεταμόλη, η αμοξυκιλλίνη, δραστικές για αντιβιοτικά, αντιπυρετικά και αντιυπερτασικά φάρμακα, ξαφνικά έγιναν είδη πρώτης ζήτησης, καθώς ο κορονοϊός και η αυστηρή πολιτική μηδενικών κρουσμάτων σε χώρες της Ασίας οδήγησαν σε σημαντικές ελλείψεις φαρμάκων παγκοσμίως, ενώπαράλληλα διαταράχθηκε η εφοδιαστική αλυσίδα. Οι γνώστες της αγοράς κάνουν λόγο για δύο διαφορετικά είδη ελλείψεων. Το πρώτο είδος αφορά τις πάγιες ελλείψεις που δημιουργούνται από τις παράλληλες εξαγωγές από τις φαρμακαποθήκες, που κερδίζουν από τη μεγάλη διαφορά της τιμής ανάμεσα στην Ελλάδα και άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Προκειμένου να αντιμετωπίσει αυτές τις ελλείψεις, το Υπουργείο Υγείας έχει προχωρήσει στην απαγόρευση εξαγωγών σε διακόσια σκευάσματα, με τα πρόστιμα να είναι ιδιαίτερα «τσουχτερά» για τους παραβάτες. Η δεύτερη κατηγορία ελλείψεων σχετίζεται άμεσα με την ενεργειακή κρίση, καθώς οι μητρικές των φαρμακευτικών εταιρειών έχουν μειώσει την παραγωγή τους λόγω υψηλού ενεργειακού κόστους. Επιπρόσθετα, φάρμακα των οποίων η τιμή είναι πολύ χαμηλή σταματούν να εισάγονται από τις εταιρείες, δημιουργώντας μια σειρά από δυσλειτουργίες στην αγορά αλλά και θέτοντας σε κίνδυνο τη δημόσια υγεία. Γιατί υπάρχουν ελλείψεις φαρμάκων στην Ευρώπη και την Ελλάδα; Αναζητώντας τις αιτίες των ελλείψεων φαρμάκων, τα στελέχη της αγοράς τοποθετούν στην κορυφή την έλλειψη πρώτων υλών, που έχει εξελιχθεί σε ένα παγκόσμιο πρόβλημα. Ακολουθεί η εποχικότητα, όπου εν μέσω χειμώνα οι ιώσεις αυξάνονται δραματικά, κάτι που δεν συνέβη τα προηγούμενα 3 χρόνια με την παγκόσμια καραντίνα, όπου οι περισσότεροι εργάζονταν εξ αποστάσεως προστατευμένοι στη θαλπωρή του σπιτιού τους. Πλέον, μετά το τέλος της καραντίνας, οι ιώσεις επέστρεψαν ανθεκτικότερες από ποτέ, προσβάλλοντας περισσότερο παιδιά και ηλικιωμένους. Σημαντικό είναι και το πρόβλημα των εξαγωγών φαρμάκων για την Ελλάδα. Η χώρα μας παράγει φάρμακα σε χαμηλές τιμές, με αποτέλεσμα το μεγαλύτερο ποσοστό τους να διοχετεύεται σε εξαγωγές, δημιουργώντας ελλείψεις στην εγχώρια αγορά, ενώ την ίδια στιγμή και οι εισαγωγές είναι μειωμένες. Έτσι, δεν προκαλεί απορία το γεγονός πως όταν παραγγέλνονται 100φάρμακα, φθάνουν στο φαρμακείο μόνο τα 20… Στις ελλείψεις σημαντικό ρόλο παίζουν και οι νέες μειώσεις τιμών των φαρμάκων, όπως τόνισε χαρακτηριστικά η Πανελλήνια Ένωση Φαρμακοβιομηχανίας, που εστιάζονται στα ήδηφθηνά φάρμακα της ελληνικής παραγωγής. Η ΠΕΦ αναφέρει πως οι υπέρογκες υποχρεωτικές εκπτώσεις και επιστροφές (rebate και clawback) και η τιμολογιακή απαξίωση των φαρμάκων της ελληνικής φαρμακοβιομηχανίας θα δημιουργήσουν ένα νέο κύμα ελλείψεων και αναγκαστικών αποσύρσεων για μια σειρά καταξιωμένων φαρμάκων. Η φαρμακευτική δαπάνη στην Ελλάδα Σύμφωνα με τη μελέτη του ΙΟΒΕ «Η φαρμακευτική αγορά στην Ελλάδα: Γεγονότα και στοιχεία 2021», για λογαριασμό του Συνδέσμου Φαρμακευτικών Επιχειρήσεων Ελλάδος, η συνολική δαπάνη για φαρμακευτικά και άλλα υγειονομικά αναλώσιμα διαμορφώθηκε στα 4,7 δισ. το 2020, σημειώνοντας μείωση 22,3% σε σύγκριση με το 2009. Αντίστοιχα, η δημόσια δαπάνη για φαρμακευτικά και άλλα υγειονομικά αναλώσιμα από 4,8 δισ. το 2009 διαμορφώθηκε στα 2,6 δισ. το 2020, σημειώνοντας ακόμα μεγαλύτερη μείωση 45,5%, ενώ αντίθετα η ιδιωτική δαπάνη για φαρμακευτικά και άλλα υγειονομικά αναλώσιμα σημείωσε άνοδο από 1,3 δισ. το 2009 στα 2,1 δισ. το 2020. Η δημόσια εξωνοσοκομειακή φαρμακευτική δαπάνη διαμορφώθηκε στα 2 δισ. το 2021 έναντι 5,1 δισ. το 2009, καταγράφοντας συνολική μείωση 60,8%. Ταυτόχρονα, σημειώθηκε σημαντική αύξηση στη συμμετοχή της βιομηχανίας με τους μηχανισμούς υποχρεωτικών επιστροφών (clawback και rebate), όπου για το 2021 φτάνει στο 1,3 δισ. Κλάδοι φαρμάκων και υπηρεσιών υγείας Πώς η πανδημία άλλαξε τα δεδομένα Ισχυρό το αποτύπωμα της πανδημίας στον κλάδο του φαρμάκου Η έκθεση του 2021 αποτυπώνει πλέον εμφατικά την επίδραση της πανδημίας σε διάφορες διαστάσεις του οικοσυστήματος στην υγεία των Ελλήνων, αλλά και στις επιπτώσεις της σε οικονομικό επίπεδο. Από την πλευρά των κυβερνήσεων και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής υπήρξαν καθοριστικές παρεμβάσεις με δημοσιονομικά μέτρα για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων, ενώ παράλληλα η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) προχώρησε σε έκτακτα μέτρα ενίσχυσης της ρευστότητας. Ωστόσο, από τα μέσα του 2021 λαμβάνει χώρα και μια νέα και κλιμακούμενη κρίση στον τομέα της ενέργειας, με απότομη αύξηση του κόστους, ωθώντας και τον πληθωρισμό σε υψηλά επίπεδα, χωρίς να έχουν προλάβει οι περισσότερες χώρες να διαχειριστούν ακόμα τις επιπτώσεις της πανδημίας. Παράλληλα, το δημογραφικό συνεχίζει να επηρεάζει τις εξελίξεις και να αποτελεί το ρυθμιστή για τις πολιτικές χρηματοδότησης των δαπανών υγείας και φαρμάκου. Ειδικότερα, το υψηλό προσδόκιμο επιβίωσης (81,2 έτη, υψηλότερα από τον μέσο όρο των χωρών της Ε.Ε.27), το αρνητικό πρόσημο φυσικής μεταβολής (γεννήσεις-θάνατοι, μείωση κατά 46 χιλιάδες άτομα) που θα οδηγήσει σε σταδιακή μείωση του συνολικού πληθυσμού και η αύξηση του γηραιότερου πληθυσμού (άνω των 65 ετών) από 22,9% του συνολικού πληθυσμού το 2022 στο 33,5% το 2060, προμηνύουν εντονότερες πιέσεις στα υγειονομικά συστήματα. Αναζητώντας τις αιτίες των ελλείψεων φαρμάκων, τα στελέχη της αγοράς τοποθετούν στην κορυφή την έλλειψη πρώτων υλών, που έχει εξελιχθεί σε ένα παγκόσμιο πρόβλημα 34 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2023 businessmed&health
RkJQdWJsaXNoZXIy ODAxNzc=