Οδρόμος για ένακαλύτερο αύριο Διαφορετικότητα& Ισότιμη Ένταξη ΣΗΜΑ ΙΣΟΤΗΤΑΣ SHARE Συμφιλίωση οικογενειακής και επαγγελματικής ζωής ΚΥΚΛΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ Οι ευρωπαϊκές οδηγίες και οι δράσεις της Ελλάδας ΠΟΛΕΜΟΣ ΣΤΗΝ ΟΥΚΡΑΝΙΑ Στήριξη από ελληνικές επιχειρήσεις και ΜΚΟ CSR &ESG r e v i e w #71 ΕΚΕ & ΠΡΑΣΙΝΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΜΑΪΟΣ 2022
CSR&ESG Review EDITORIAL ΕΚΔΟΤΗΣ - ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ Βαγγέλης Παπαλιός ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ Λίνα Τσαγκαράκη-Ξένου ΑΡΧΙΣΥΝΤΑΚΤΗΣ Δημήτρης Τσουκαλάς (tsoukalas@direction.gr) ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ Λιλή Καρακώστα (karakosta@direction.gr) Πέτρος Αντωνάκης (antonakis@direction.gr) Χρήστος Λογαράς (logaras@direction.gr) Σπύρος Τζανής (tzannis@direction.gr) BUSINESS DEVELOPMENT MANAGER Κωνσταντίνος Παπαλιός (kpapalios@direction.gr) CSR BUSINESS UNIT MANAGER Αγάθη Ζορμπά (zorba@direction.gr) ΥΠΕΥΘΥΝH ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ Mέμα Κατωπόδη (mkatopodi@direction.gr) MARKETING EXECUTIVE Μαρία Τσώνου (tsonou@direction.gr) ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΕΤΑΙΡΙΚΗΣ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ Παναγιώτα Γεωργιάδη (georgiadi@direction.gr) ΥΠΕΎΘΥΝΗ ΣΥΝΔΡΟΜΏΝ Ιωάννα Μακαρίου (imakariou@direction.gr) ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ Βασίλης Θυμιανός ART DIRECTOR Χρήστος Κ. Πουλάκης ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΛΟΓΙΣΤΗΡΙΟΥ Πηνελόπη Χατζηδημητρίου DIRECTION BUSINESS NETWORK ΜΙΚΡΑΣ ΑΣΙΑΣ 43, 152 33, ΧΑΛΑΝΔΡΙ TΗΛ: 210 77 12 400, FΑΧ: 210 77 13 343 e-mail: info@direction.gr CSR REVIEW: Διμηνιαίο περιοδικό για την Αειφορία, την Υπευθυνότητα και την Κυκλική Οικονομία ΕΤΗΣΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗ 150€ (συμπεριλαμβάνεται ΦΠΑ 6%) Kωδικός: 018402 ISSN: Έντυπη έκδοση: 1791-5708, Ψηφιακή έκδοση: 2732-8082 Οι απόψεις των συντακτών των δημοσιευμάτων δεν αποτελούν αναγκαία και απόψεις του εκδότη και του ιδιοκτήτη του περιοδικού. Απαγορεύεται η αναδημοσίευση, η αναπαραγωγή ή μετάδοση όλου ή μέρους του περιοδικού χωρίς την έγγραφη άδεια του εκδότη. Contents of this publication may not be reproduced in whole or in part without prior written permission by the publisher. Vangelis Papalios, Publisher. DIRECTION BUSINESS NETWORK 43, M. ASIAS STR., 152 33 HALANDRI, GREECE, ΤEL.: (+30) 210 77 12 400, FAX: (+30) 210 77 13 343 e-mail: info@direction.gr Διαφορετικότητα: Κάτι παραπάνω από μια μόδα… Όλο και συχνότερα ακούμε τελευταία για τη διαφορετικότητα και την ανάγκη αποδοχής και ενσωμάτωσής της τόσο στην κοινωνία όσο και στο επιχειρείν. Και ενώ στην Ευρώπη φαίνεται πως έχουν γίνει σημαντικά βήματα στον τομέα αυτόν στην Ελλάδα όλα δείχνουν πως υπάρχουν πολλά ακόμη που πρέπει να γίνουν… Η διαφορετικότητα και η ισότιμη ένταξη όλων -τόσο σε επίπεδο κοινωνίας όσο και σε εργασιακό επίπεδο- απασχολεί όλο και πιο έντονα τις συζητήσεις τον τελευταίο καιρό, με τις επιχειρήσεις να προσπαθούν να ενσωματώσουν στις διαδικασίες τους τη συμπερίληψη, δημιουργώντας μια νέα εργασιακή κουλτούρα. Το θέμα της διαφορετικότητας και της ισότιμης ένταξης στο Marketing και την Επικοινωνία συζητήθηκε εκτενώς στο webinar που διοργάνωσε, σε συνεργασία με την Κantar Ελλάδας, ο Σύνδεσμος Διαφημιζομένων Ελλάδος, όπου και σχολιάστηκαν τα αποτελέσματα της 1ης παγκόσμιας ποσοτικής έρευνας DEI της Παγκόσμιας Ομοσπονδίας Διαφημιζομένων (WFA), την οποία «έτρεξε» σε 27 χώρες η Kantar. Σχεδόν οι μισοί από τους ερωτώμενους συμφώνησαν ότι η εταιρεία στην οποία εργάζονται κάνει ενεργά βήματα ως προς τη διαφορετικότητα και την ισότιμη ένταξη. Οι γυναίκες αποτελούν τα συνηθέστερα θύματα των διακρίσεων, καθώς μία στις δέκα δηλώνει ότι έχει βιώσει διακρίσεις λόγω του φύλου της. Στην Ελλάδα, μέση ηλικία, οικογένεια και καριέρα φαίνεται πως δεν συμβαδίζουν, όπως αποκαλύπτουν οι έρευνες, καθώς 3 στους 10 (27%) δεν πιστεύουν ότι υπάρχει ισότιμη μεταχείριση όλων των εργαζομένων ανεξάρτητα από την ηλικία τους. Το πραγματικά ενδιαφέρον στοιχείο είναι πως οι πιο νέοι άνθρωποι φάνηκαν σαφώς πιο ανοιχτοί να αγκαλιάσουν τη διαφορετικότητα, ωστόσο η οπτική αλλάζει όταν εμείς οι ίδιοι γινόμαστε εργοδότες. Τα παραπάνω επιβεβαιώνει και πρόσφατη έρευνα που διεξήχθη στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού έργου Embracive, σε 200 και πλέον επιχειρήσεις σε Ελλάδα και Κύπρο. Η έρευνα αποκάλυψε πως μόνο το 43% των εταιρειών έχει θεσπισμένες πολιτικές διαφορετικότητας, αν και το 64% τις θεωρεί προτεραιότητα. Η πιο αναγνωρίσιμη διάσταση της διαφορετικότητας είναι ο σεξουαλικός προσανατολισμός και ακολουθούν η αναπηρία, η φυλετική καταγωγή, η εθνικότητα/ιθαγένεια, το φύλο, οι θρησκευτικές ή άλλες πεποιθήσεις, η ηλικία, η ταυτότητα/χαρακτηριστικά φύλου, η οικογενειακή ή κοινωνική κατάσταση, η χρόνια πάθηση και τέλος, το μορφωτικό επίπεδο. Ενδιαφέρον παρουσιάζει το γεγονός ότι το μεγαλύτερο ποσοστό των επιχειρήσεων δεν έχει μετρήσιμους στόχους για τη διαφορετικότητα. Επίσης, το 30% δηλώνει πως αν και το θέλει, δεν διαθέτει την απαραίτητη τεχνογνωσία και τους πόρους για να προχωρήσει σε εφαρμογή των αρχών της. Σε επίπεδο πρακτικών, η πλειονότητα των εταιρειών (74%) δεν εφαρμόζει ή δεν γνωρίζει να εφαρμόζεται κάποιο είδος καθεστώτος (π.χ. ποσοστώσεις), ενώ κυριότερο εμπόδιο όσον αφορά την ενίσχυση της διαφορετικότητας κατά την προσέλκυση και επιλογή, είναι οι προκαταλήψεις στο εσωτερικό της επιχείρησης. O ρόλος του HR παραμένει πρωτίστως ουσιαστικός για την ενίσχυση της διαφορετικότητας (86%), αλλά σε αυτόν θα πρέπει να μετέχουν ενεργά η γενική διεύθυνση και η ανώτατη διοίκηση.
CSR&ESG Review ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 36 Αλίκη Περρωτή-Κωνσταντοπούλου: Διάκριση από την Πρόεδρο της Δημοκρατίας για τη σημαντική Ελληνίδα 12 24 ΠΑΟ ΑμεΑ: Το ανθρώπινο πρόσωπο του αθλητισμού χωρίς διακρίσεις και αποκλεισμούς Η Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία CSR Hellas 14 Η αρχή για κάτι μεγάλο Παναθηναϊκός Α.Ο. ΑμεΑ Όταν το επιχειρείν αλλάζει πρόσωπο Αριστεία ΣΔΕ Θέμα Θέμα βράβευση 06 18 Χρηματοδοτήσεις με κριτήρια ESG από την Τράπεζα Πειραιώς Έρευνα της RSMGreece αποκαλύπτει την κουλτούρα συμπερίληψης στα ελληνικά Δ.Σ. των επιχειρήσεων 06 22 Πιστή στη βιωσιμότητα η FrieslandCampina HellasNOYNOY Για τη διαφορετικότητα στο Marketing συζήτησε ο ΣΔΕ, σε συνεργασία με την Kantar Ελλάδος 06 42 Υπογραφή Συμφωνίας Αγοράς Ενέργειας από Mytilineos, Vodafone και Centrica Βελτίωση της ποιότητας της ζωής τους προσδοκούν οι Έλληνες, σύμφωνα με τα αποτελέσματα ερευνών 4 CSR&ESG Review 08 12 16 Κυκλική Οικονομία Οι ευρωπαϊκές οδηγίες, οι δράσεις και η θέση της Ελλάδας Σήμα Ισότητας SHARE Αναζητώντας την ισορροπία μεταξύ εργασίας και οικογένειας Ισότητα και επιχειρήσεις Η συμπερίληψη φαίνεται πως μένει μόνο στη θεωρία στην Ελλάδα, σύμφωνα με τα αποτελέσματα έρευνας περι άλλον θέμα θ
36 46 Ελένη Γεωργανά: Το ZERO HERO είναι ένα κάλεσμα συνειδητότητας για το περιβάλλον Μαρία Χατζηνικολάκη: Οι 17 Στόχοι Βιώσιμης Ανάπτυξης του ΟΗΕ που υλοποιεί η Ένωση «Μαζί με το Παιδί» 38 400 εκατ. ευρώ για την υγεία Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος 32 Οι κορυφαίοι εργοδότες στην Ελλάδα Top Employers βράβευση MKO Άθληση και προσφορά Τρέχοντας για καλό σκοπό Θέμα 40 07 50 Συλλεκτική έκδοση «Εμείς και ο πλανήτης μας» από την ΙΚΕΑ Οι εταιρείες με το καλύτερο εργασιακό περιβάλλον στην Ελλάδα 07 52 Η Αθηναϊκή Ζυθοποιία στηρίζει τη Βόρεια Εύβοια μετά τις καταστροφικές πυρκαγιές Προτεραιότητα για τους Έλληνες CEOs οι στρατηγικές ESG 07 56 Στη δωρεά 6 πυροσβεστικών οχημάτων προχώρησε η τράπεζα Alpha Bank Στις 100 κλιματικά ουδέτερες και έξυπνες πόλεις της Ευρώπης και 6 ελληνικές CSR&ESG Review 5 44 48 Κλιματική κρίση Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη και Ευρωπαϊκή Ταξινομία για τη Βιωσιμότητα ο επιχειρείν για την Ουκρανία Οι ελληνικές επιχειρήσεις προσφέρουν σημαντική βοήθεια στον δοκιμαζόμενο λαό της Ουκρανίας Ο γανισμοί σε δράση Σημαντικό έργο οργανώσεων για τα παιδιά του πολέμου στην Ουκρανία άρθρο θέμα ΜΚΟ
ΘΕΜΑ 6 CSR&ESG Review Eταιρική Kοινωνική Eυθύνη στην Ελλάδα H Lidl: 60 χιλ. στο ΔΚΑΑ Από τις 14 Απριλίου και μέχρι εξαντλήσεως των αποθεμάτων, το αργότερο έως 27 Απριλίου, με κάθε αγορά μίας συσκευασίας Favorina «Πασχαλινό Τσουρέκι» αξίας 1,99 ευρώ, η Lidl Ελλάς προσέφερε 0,50 ευρώ στον Οργανισμό «Δίκτυο Κοινωνικής Αλληλεγγύης και Αρωγής». Συνολικά, συγκεντρώθηκε το ποσό των 60.000 ευρώ, το οποίο θα διατεθεί για τη στήριξη του έργου του Οργανισμού, για να συνεχίσει να στέκεται δίπλα σε συνανθρώπους μας που το έχουν πραγματικά ανάγκη. ΝΟΥΝΟΥ: Πιστή στη βιωσιμότητα Ένα νέο πρόγραμμα βιωσιμότητας εφαρμόζει η FrieslandCampina Hellas-NOYNOY με τίτλο «Θρέφοντας έναν καλύτερο πλανήτη». Η εταιρεία, προσηλωμένη στο όραμα για ένα πιο βιώσιμο μέλλον, υλοποιεί ένα σύνολο βέλτιστων και στοχευμένων πρακτικών σε κάθε επίπεδο λειτουργίας της, πετυχαίνοντας διαχρονικά -μεταξύ άλλων- σημαντική μείωση της ενέργειας που χρησιμοποιεί ακόμα πιο αποτελεσματική διαχείριση αποβλήτων μέσα από έναν αναβαθμισμένο μηχανισμό ανακύκλωσης, διαθέτοντας στην αγορά τα προϊόντα της σε πρωτοποριακές και ανακυκλώσιμες συσκευασίες. 10ετές PPA για Mytilineos, Vodafone και Centrica Η Mytilineos, μέσω του Τομέα Ανάπτυξης Ανανεώσιμων Πηγών και Αποθήκευσης Ενέργειας, και η Centrica υπέγραψαν Συμφωνία Αγοράς Ενέργειας (PPA) με τη Vodafone UK που σχετίζεται με παραγόμενη ενέργεια από τρία φωτοβολταϊκά πάρκα στο Ηνωμένο Βασίλειο. Tα συγκεκριμένα φωτοβολταϊκά πάρκα βρίσκονται στις περιοχές Lincolnshire, Worcestershire και Nottinghamshire. Όλα τα έργα έχουν αναπτυχθεί και κατασκευάζονται από τον Τομέα RSD Mytilineos. Ηημερομηνία εμπορικής εκμετάλλευσης αναμένεται σταδιακά κατά τη διάρκεια του 2022 και του πρώτου τριμήνου του 2023. Πειραιώς: Χρηματοδοτήσεις με κριτήρια ESG Η Τράπεζα Πειραιώς διευρύνει συνεχώς τις χρηματοδοτήσεις της σε μικρές και μεσαίες επιλεγμένες επιχειρήσεις, με κριτήρια που αφορούν θέματα Περιβάλλοντος, Κοινωνίας και Εταιρικής Διακυβέρνησης (Environmental, Social and Governance - ESG). Τα κριτήρια αυτά συνδυάζουν την ανάπτυξη και την οικονομική απόδοση με την κοινωνική και περιβαλλοντική βιωσιμότητα. Μέχρι σήμερα, η τράπεζα έχει υλοποιήσει έναν αριθμό τέτοιων συμβάσεων που αφορούν μεγάλες και μεσαίες επιχειρήσεις, με συνολικό ποσό περίπου 350 εκατ. ευρώ. CSR&ESG Review ΕΙΔΗΣΕΙΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ
CSR&ESG Review 7 Ολυμπιακή Ζυθοποιία: Στόχος το Μηδέν Χρονιά «αξιοσημείωτης προόδου στο πλάνο βιώσιμης ανάπτυξης» σημείωσε η Ολυμπιακή Ζυθοποιία. Όπως αναφέρει η εταιρεία, η εν λόγω πρόοδος «αποκτά ακόμη μεγαλύτερη σημασία, αν αναλογιστεί κανείς τις ιδιαίτερα αντίξοες συνθήκες, κατά τη δεύτερη χρονιά της πανδημικής κρίσης». Ο σχεδιασμός της Ολυμπιακής Ζυθοποιίας παραμένει στενά συνδεδεμένος με τη στρατηγική βιώσιμης ανάπτυξης του Ομίλου Carlsberg “Together Towards ZERO” («Μαζί προς το ΜΗΔΕΝ»). Έτσι, με χρονικό ορίζοντα το 2030, αναπτύσσεται δυναμικά με βάση τους ανωτέρω πυλώνες δράσης. Συλλεκτική έκδοση από την ΙΚΕΑ Η ΙΚΕΑ δημιούργησε τη συλλεκτική έκδοση «Εμείς και ο πλανήτης μας», καταγράφοντας όλους τους νέους τρόπους που βρίσκουν οι άνθρωποι σε διαφορετικά μέρη του κόσμου για μια πιο χαρούμενη, υγιεινή και βιώσιμη καθημερινή ζωή. Στην έκδοση παρουσιάζονται σπίτια, χώροι εργασίας και κοινοί χώροι σε όλο τον κόσμο, από το Μεξικό μέχρι τη Μόσχα και από το Μπαλί μέχρι τη Βηρυτό. Μία ολοκληρωμένη καταγραφή της ζωής στο σπίτι. Αθηναϊκή Ζυθοποιία: Στηρίζει τη Βόρεια Εύβοια Η Αθηναϊκή Ζυθοποιία προχωρά σε σημαντικές δράσεις στη Βόρεια Εύβοια, με στόχο τη στήριξη της τοπικής κοινωνίας, έπειτα από τις καταστροφικές πυρκαγιές που έπληξαν το καλοκαίρι του 2021 την περιοχή. Οι πυλώνες στους οποίους διαρθρώνεται το πλάνο ενεργειών της εταιρείας είναι δύο. Αφενός, η στήριξη της προσπάθειας για την οικοδόμηση ενός περιβαλλοντικά και οικονομικά βιώσιμου μέλλοντος, αφετέρου, η άμεση αποκατάσταση των ζημιών στο 1ο Δημοτικό Σχολείο Ιστιαίας και στο Γυμνάσιο - Λύκειο Λίμνης, με παρεμβάσεις φιλικές προς το περιβάλλον. Alpha Bank: Δωρεά 6 πυροσβεστικών Την ισχυρή της δέσμευση για την προστασία του περιβάλλοντος κάνει πράξη για μία ακόμη φορά η Alpha Bank, στηρίζοντας έμπρακτα τις τοπικές κοινωνίες στην αντιμετώπιση των πυρκαγιών, με τη δωρεά πυροσβεστικών οχημάτων σε εθελοντικούς συλλόγους πυροσβεστών και την οικονομική υποστήριξη του έργου δασοπυρόσβεσης σε περιοχές της χώρας. Η παράδοση των εν λόγω οχημάτων έλαβε χώρα σε ειδική εκδήλωση στον προαύλιο χώρο του Ζαππείου Μεγάρου, παρουσία σημαντικών προσωπικοτήτων της πολιτικής και επιχειρηματικής σκηνής.
CSR&ESG Review ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ 8 CSR&ESG Review Κυκλική οικονομία Όλο και συχνότερα εμφανίζεται πλέον ο όρος «κυκλική οικονομία» σε συζητήσεις για το περιβάλλον, σε μια εποχή που οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής είναι ήδη ορατές. Τι είναι η κυκλική οικονομία; Επιχειρώντας μια πρώτη ερμηνεία του όρου, θα λέγαμε πως η κυκλική οικονομία είναι ένα «πράσινο μοντέλο ανάπτυξης», με στόχο την παραγωγή προϊόντων και υπηρεσιών με λιγότερους και πιο «πράσινους πόρους». Αυτό πρακτικά σημαίνει την ελαχιστοποίηση ή και το μηδενισμό των αποβλήτων σε όλα τα στάδια παραγωγής, αλλά και μετά το τέλος του κύκλου ζωής των προϊόντων. Η κυκλική οικονομία επιδιώκει τη χρήση δευτερογενών υλικών και αποβλήτων ως παραγωγικών πόρων και χρήσιμων υλικών, και στηρίζεται, μεταξύ άλλων, στη βελτιστοποίηση της χρήσης των πόρων, στην επέκταση του κύκλου ζωής των προϊόντων, στην αύξηση της ανακύκλωσης, στη χρήση δευτερογενών υλικών και αποβλήτων ως παραγωγικών πόρων, στην προώθηση της κυκλικότητας στις παραγωγικές διαδικασίες και στη χρήση εναλλακτικών καυσίμων. Σκοπός της είναι η μετάβαση σε πιο βιώσιμα πρότυπα παραγωγής και κατανάλωσης, που συμβάλλουν στην επίτευξη των παγκόσμιων στόχων για τη μείωση εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου και τη διατήρηση της φύσης και της βιοποικιλότητας. Ποια είναι τα οφέλη της κυκλικής οικονομίας; Κάθε άλλο παρά μία ακόμη «κούφια» έννοια είναι η κυκλική οικονομία, καθώς σύμφωνα με τα στοιχεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, τα αναμενόμενα οφέλη της για την Ευρώπη είναι η μείωση των εκπομπών του θερμοκηπίου από 2% έως 4%, την ίδια στιγμή που θα δημιουργηθούν άνω των 2 εκατομμυρίων θέσεις εργασίας. Αλλά και σε οικονομικό επίπεδο, η εφαρμογή της κυκλικής οικονομίας αναμένεται να εξοικονομήσει 600 δισ. ευρώ για τις επιχειρήσεις (ισοδυναμεί με το 6%-8% του κύκλου εργασιών τους), ενώ παράλληλα η ανάπτυξη θα σκαρφαλώσει στο 6% με ταυτόχρονη εξοικονόμηση πόρων - σήμερα, για παράδειγμα, το 80% των προϊόντων μετατρέπονται σε απόβλητα μέσα στους πρώτους 6 μήνες από τη διάθεσή τους στην αγορά. Στοιχεία αναφέρουν πως η κυκλική οικονομία θα μπορούσε να αυξήσει κατά 0,5% το ΑΕΠ και κατά 700.000 τις θέσεις εργασίας (κυρίως στα κράτη της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης), να οδηγήσει σε εξοικονόμηση ύψους 465 ευρώ το χρόνο για τα νοικοκυριά στους λογαριασμούς ενέργειας και να μειώσει τις εκπομπές των αερίων του θερμοκηπίου κατά 500 εκατ. τόνους (κατά το διάστημα 2015-2035). Πού υστερεί η κυκλική οικονομία στην Ελλάδα; Για την Ελλάδα, σε πρακτικό επίπεδο, όπως αναφέρει και η έρευνα της Deloitte, η εφαρμογή της κυκλικής οικονομίας μεταφράζεται σε αύξηση του ΑΕΠ κατά 2 δισ. ευρώ και 15.000 νέες θέσεις απασχόλησης. Παρά τη δυναμική της τόσο για το περιβάλλον όσο και για τις εθνικές οικονομίες, χώρες όπως η Ελλάδα δεν έχουν καταφέρει ακόμη να βρουν το βηματισμό τους. Η χώρα μας σε σχέση με την υπόλοιπη Ευρώπη βρίσκεται αρκετά πίσω, καθώς υστερεί σε βασικούς τομείς όπως είναι η ανακύκλωση των αστικών αποβλήτων και η κυκλικότητα, αλλά και στην εφαρμογή συναφών πρακτικών, όπως αναφέρει και η Πάνω από 15.000 νέες θέσεις εργασίας και αύξηση του ΑΕΠ κατά 2 δισ. ευρώ θα ήταν το «αποτύπωμα» της κυκλικής οικονομίας για την Ελλάδα αν η χώρα μας μπορούσε να υιοθετήσει πλήρως, όπως η υπόλοιπη Ευρώπη, το «πράσινο μοντέλο ανάπτυξης». Τι συμβαίνει σήμερα με τη διαχείριση απορριμμάτων στην Ελλάδα και ποια μέτρα λαμβάνει η χώρα μας, προκειμένου να ευθυγραμμιστεί με την Ευρώπη στο δρόμο για ένα πιο «πράσινο» μέλλον; Οι ευρωπαϊκές οδηγίες, οι δράσεις και η θέση της Ελλάδας Από τη ΛΙΛΉ ΚΑΡΑΚΏΣΤΑ
CSR&ESG Review 9 Πρώτη Έκθεση Κυκλικής Οικονομίας στην Ελλάδα που εκπόνησε η Eunomia για λογαριασμό του Συνδέσμου Βιομηχανιών και Επιχειρήσεων Ανακύκλωσης (ΣΕΠΑΝ). Η έκθεση βασίστηκε σε έρευνα στους οκτώ βασικούς κλάδους που σχετίζονται με την κυκλική οικονομία (Κατασκευές και Απόβλητα Κατασκευών και Κατεδαφίσεων, Συσκευασίες, Τρόφιμα, Πλαστικά, Επαναχρησιμοποίηση Νερού, Αλουμίνιο, Χάλυβας και Λιπαντικά) και αξιολόγησε την πρόοδο προς μια πιο κυκλική οικονομία σε ετήσια βάση μέσω της διαμόρφωσης δεικτών επίδοσης. Όμως, τα αποτελέσματα ήταν αποκαρδιωτικά. Η Ελλάδα παίρνει χαμηλό βαθμό τόσο στη διαχείριση των αποβλήτων όσο και στην ανακύκλωση. Η έρευνα εξέτασε κάποιους κρίσιμους δείκτες όπως είναι ο Δείκτης Ανακύκλωσης Αστικών Αποβλήτων (μετρά το μερίδιο των ανακυκλωμένων αστικών απορριμμάτων) και, σύμφωνα με τις μετρήσεις, η Ελλάδα βρίσκεται στο 21%, με το υπόλοιπο ποσοστό να οδηγείται στην ταφή. Ως προς το ποσοστό κυκλικότητας (δείκτης που μετρά το μερίδιο του υλικού που ανακτάται και ανατροφοδοτείται στην αγορά), το 2017 βρισκόταν στο 1,4 και το 2020 στο 4,1 και, σύμφωνα με όσα ανέφερε η Χαρά Ξηρού, επικεφαλής της Eunomia για τη ΝΑ Ευρώπη, υπάρχει η προσδοκία ότι ο συγκεκριμένος δείκτης θα αυξηθεί κατά 2 και 3 μονάδες μέσα στα επόμενα τρία χρόνια. Όσον αφορά το Δείκτη Παραγωγής Αστικών Αποβλήτων, το 2017 η Ελλάδα βρισκόταν στα 504 κιλά (κατά κεφαλήν), ενώ το 2020 στα 525. Αξίζει να σημειωθεί ότι ο ευρωπαϊκός μέσος όρος για το 2020 διαμορφώθηκε στα 505 κιλά. Αλιεία, υδατοκαλλιέργειες και πλαστικά πρωταγωνιστούν στην ανακύκλωση Στην Ελλάδα, η κυκλική οικονομία αποτελεί πλέον μια πρακτική με ολοένα και περισσότερους οπαδούς, καθώς τα οφέλη της ήδη προκαλούν το ενδιαφέρον θεσμών και επιχειρήσεων. Με τη χρηματοδότηση προγραμμάτων από την Ευρωπαϊκή Ένωση, τομείς όπως η ιχθυοκαλλιέργεια, η αλιευτική δραστηριότητα και η υδατοκαλλιέργεια πρωταγωνιστούν σε δράσεις κυκλικής οικονομίας με όσο το δυνατόν μικρότερο οικολογικό αποτύπωμα των φυσικών βιολογικών πόρων. Τομείς και κλάδοι αναθεωρούν τις πρακτικές τους, προκειμένου να λάβουν μέτρα σύμφωνα και με τις κατευθυντήριες γραμμές της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας, του νέου σχεδίου δράσης της Ε.Ε. για την κυκλική οικονομία. Χαρακτηριστικό παράδειγμα το έργο BLUEfasma, που σκοπό έχει να επιφέρει αλλαγές στην αλιεία και την υδατοκαλλιέργεια στα νησιά και τις παράκτιες ακτές της Μεσογείου, μέσω των πρακτικών της Κυκλικής Οικονομίας. Για την υλοποίηση των πρακτικών αυτών, ενεργοποιούνται μια σειρά από εργαλεία χρηματοδότησης, όπως το Πρόγραμμα Αλιείας, Υδατοκαλλιέργειας και Ναυτιλίας 2021-2027 και ο Αναπτυξιακός Νόμος που θα περιλαμβάνει το σχεδιασμό υποδομών, επιχειρήσεων και διαδικασιών βασισμένων σε κυκλικό μοντέλο. Στο ίδιο μήκος κύματος και ο κλάδος των πλαστικών στην Ελλάδα , ο οποίος ακολουθεί τις επιταγές της Ευρώπης για περιορισμό της ταφής αποβλήτων, για ενίσχυση της ανακύκλωσης και της χρήσης δευτερογενών πρώτων υλών. Ο κλάδος συνεισφέρει το 1,6% του Ακαθάριστου Εθνικού Προϊόντος, στην άμεση και έμμεση απασχόληση στο 1,8% του συνολικού δυναμικού της χώρας και αντιπροσωπεύει το 4% των συνολικών εξαγωγών, σύμφωνα με όσα αναφέρει ο πρόεδρος Βιομηχανιών Πλαστικών Ελλάδας, Βασίλης Γούναρης. Τι προβλέπουν οι κοινοτικές Οδηγίες… Όσον αφορά την κυκλική οικονομία, σύμφωνα με την Οδηγία 2018/851, έχουν τεθεί στόχοι για τον περιορισμό της διάθεσης σε ΧΥΤΑ στο μέγιστο 10% των διαχειριζόμενων αποβλήτων ως το 2035 και οριζόντιος στόχος για ανακύκλωση του 65% των αστικών στερεών αποβλήτων έως το 2035, με ενδιάμεσους στόχους ανακύκλωσης το 55% για το 2025 και 60% για το 2030. Ειδικά για τις πλαστικές συσκευασίες, έχουν οριστεί στόχοι ανακύκλωσης στο 50% για το 2025 και 55% το 2030, ενώ στην παραγωγή πλαστικών φιαλών έχει οριστεί στόχος για ελάχιστη χρήση ανακυκλωμένου PET (rPET) στο 25% το 2025 και στο 30% το 2030. Επιπλέον, η Οδηγία 2019/904/EE καθιστά απαραίτητη τη δημιουργία συστήματος ξεχωριστής συλλογής για ανακύκλωση πλαστικών μπουκαλιών και θέτει συγκεκριμένους ποσοτικούς στόχους. Ειδικότερα, προβλέπει την ανακύκλωση του 77% και
CSR&ESG Review ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ 10 CSR&ESG Review του 90% των πλαστικών μπουκαλιών μίας χρήσης που διατίθενται στην αγορά έως το 2025 και το 2029, αντίστοιχα. Στόχοι έχουν, αντίστοιχα, τεθεί και για τα άλλα ρεύματα αποβλήτων όπως το αγροτικό φιλμ, ο αλιευτικός εξοπλισμός από πλαστικά. … Και τι πραγματικά εφαρμόζεται Μελέτη που εκπόνησε το ΙΟΒΕ αναφορικά με το ρόλο της ελληνικής βιομηχανίας πλαστικών (συσκευασία, φιλμ αγροτικά, δίχτυα) στην κυκλική οικονομία, αποκαλύπτει πως η υψηλή κατά κεφαλήν παραγωγή αστικών αποβλήτων, καθώς και η ταφή, οδηγούν την Ελλάδα στις χαμηλότερες θέσεις στο δείκτη κυκλικότητας υλικών στην ΕΕ27. Η ανακύκλωση των πλαστικών συσκευασιών διαμορφώθηκε στο 37,6% το 2019, απέχοντας κατά 50% από το στόχο του 2025. Σε όρους διαχείρισης το 77% των παραγομένων αποβλήτων οδηγείται σε χώρους υγειονομικής ταφής, ενώ προς ανακύκλωση διατίθεται το 21% των αστικών αποβλήτων. Η χώρα μας καλείται να καταβάλει 111,2 εκατ. ευρώ για τις ποσότητες που δεν ανακυκλώθηκαν το 2019. Παράλληλα, η εφαρμογή του νέου ΕΣΔΑ οδηγεί στην ανάγκη ανακύκλωσης επιπλέον 174,0 χιλ. τόνων πλαστικής συσκευασίας το 2030, για τα οποία θα απαιτηθούν επιπλέον επενδύσεις ύψους 139,8 εκατ. ευρώ, σε νέες εγκαταστάσεις ανακύκλωσης. Απορρίμματα: Οι Έλληνες παράγουν 524 κιλά ετησίως Πραγματική «πληγή» αποτελούν τα απόβλητα για την Ελλάδα, καθώς παράγουμε πολύ περισσότερα απορρίμματα από άλλους λαούς της Ευρώπης. Πιο συγκεκριμένα, στην Ελλάδα, για το 2019 η κατά κεφαλήν παραγωγή αστικών αποβλήτων διαμορφώθηκε στα 524 κιλά ανά κάτοικο, σημειώνοντας αύξηση κατά 1,7% σε σχέση με το 2018, όταν ο Μ.Ο στην Ε.Ε. ήταν 502 κιλά. Να σημειωθεί πως η… υπερπαραγωγή αποβλήτων οδήγησε στην καταβολή προστίμου ύψους 111,2 εκατ. ευρώ για τις ποσότητες πλαστικής συσκευασίας που δεν ανακυκλώθηκαν το 2019. Σύμφωνα με τα στοιχεία που ανακοίνωσε η Eurostat, συνολικά, η Ε.Ε. παρήγαγε 225,7 εκατομμύρια τόνους αστικών απορριμμάτων το 2020, αύξηση 1% σε σύγκριση με το 2019 (+1,8 εκατ. τόνοι) και +14% σε σύγκριση με το 1995 (+27,7 εκατ. τόνοι). Παρά το γεγονός ότι η Ε.Ε. παράγει περισσότερα απόβλητα, η συνολική ποσότητα αστικών απορριμμάτων που τοποθετούνται σε χώρους υγειονομικής ταφής, έχει μειωθεί. Το 2020, η συνολική υγειονομική ταφή των αστικών απορριμμάτων μειώθηκε από 121 εκατομμύρια τόνους το 1995 σε 52 εκατομμύρια τόνους (-58%). Αυτό αντιστοιχεί σε μέση ετήσια μείωση 4%. Τα νούμερα αυτά αναμένεται δυστυχώς να ανεβούν, καθώς η πανδημία δημιούργησε πρόσθετες ανάγκες προϊόντων (γάντια, μάσκες, τεστ κ.ά.), που θα αυξήσουν σημαντικά τον όγκο απορριμμάτων παγκοσμίως. Οι δράσεις που θα «πρασινίσουν» την Ελλάδα Ο Εθνικός Σχεδιασμός για τη Διαχείριση Αποβλήτων (ΕΣΔΑ) αποτελεί το πιο πρόσφατο στρατηγικό και πολιτικό σχέδιο για αντιμετώπιση των θεσμικών ζητημάτων που αντιμετωπίζει η χώρα στον τομέα της διαχείρισης των στερεών αποβλήτων. Ο ΕΣΔΑ 2020- 2030, σε συνδυασμό με την εφαρμογή του Εθνικού Προγράμματος για την Πρόληψη των Αποβλήτων, στοχεύει στην εφαρμογή της ιεράρχησης των επιλογών διαχείρισης αποβλήτων, με σκοπό τη μείωση της ταφής, που παραμένει σήμερα η πιο διαδεδομένη πρακτική, την ενίσχυση της ανακύκλωσης και της ενεργειακής ανάκτησης. Παράλληλα με τον ΕΣΔΑ, «τρέχει» και το ανανεωμένο Εθνικό Σχέδιο Δράσης για την Κυκλική Οικονομία που δομείται σε πυλώνες που αφορούν οριζόντια θέματα (διαχείριση αποβλήτων, βιώσιμη παραγωγή και βιομηχανική πολιτική, βιώσιμη κατανάλωση, περιορισμό των αποβλήτων), ενώ προβλέπει σειρά 66 δράσεων. Τέλος, απόφαση του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας για τη δημιουργία δικτύου μονάδων καύσης απορριμμάτων βάζει τα θεμέλια για την ανάπτυξη του τομέα ενεργειακής αξιοποίησης αποβλήτων. Ενεργοποιώντας το σχεδιασμό που έχει προβλεφθεί προ διετίας από το Εθνικό Σχέδιο Διαχείρισης Αποβλήτων (ΕΣΔΑ) και για τον οποίο εκδηλώνεται ισχυρό επενδυτικό ενδιαφέρον από μεγάλους ενεργειακούς αλλά και τεχνικούς ομίλους της χώρας, το ΥΠΕΝ προκήρυξε διεθνή διαγωνισμό ύψους 434.000 ευρώ για τη μελέτη σκοπιμότητας του έργου. Το έργο αναμένεται να ολοκληρωθεί σε τρία στάδια και αποτελεί μια πρώτη ολοκληρωμένη προσπάθεια συμπερίληψης της κυκλικής οικονομίας στην ελληνική πραγματικότητα.
ΘΕΜΑ CSR&ESG Review ΠΡΑΚΤΙΚΗ CSR&ESG Review 11 Η ΑΒ Βασιλόπουλος συγκαταλέγεται στις 18 επιχειρήσεις που λαμβάνουν για πρώτη φοράστην Ελλάδα το Σήμα Ισότητας SHARE. Το SHARE αποτυπώνει την έμπρακτη προώθηση πρακτικών και πρωτοβουλιών εντός των επιχειρήσεων που έχουν ως στόχο την ισότητα των φύλων. Είναι αποτέλεσμα μιας διετούς προσπάθειας για την προώθηση της εξισορρόπησης της εργασιακής και οικογενειακής ζωής, καθώς και της καλύτερης κατανομής των υποχρεώσεων φροντίδας μεταξύ ανδρών και γυναικών. Η ΑΒ Βασιλόπουλος ανταποκρίθηκε με επιτυχία σε αυτό το «ταξίδι», που περιελάμβανε, μεταξύ άλλων, την εφαρμογή της μεθοδολογίας που αναπτύχθηκε, την εκπαίδευση και την τελική αξιολόγηση σύμφωνα με τα κριτήρια που «αγγίζουν» 4 πτυχές: την ίση μεταχείριση των δύο φύλων, την ισότητα στη λήψη των αποφάσεων, τη συμφιλίωση επαγγελματικής και ιδιωτικής ζωής για γυναίκες και άντρες, καθώς και την εταιρική κουλτούρα και την ευρύτερη επιχειρησιακή πολιτική. Σύμφωνα, λοιπόν, και με την εισήγηση της ανεξάρτητης Επιτροπής Αξιολόγησης, η ΑΒ Βασιλόπουλος «δίνει σήμα» ισότητας των φύλων, με το SHARE να έρχεται να «επισφραγίσει» τη δέσμευση της αλυσίδας σούπερ μάρκετ να προωθεί διαρκώς το διάλογο για τη διαφορετικότητα, την ενσωμάτωση και τη συμπερίληψη. Σε αυτό το πνεύμα, ο Δημήτρης Αρτικόπουλος , VP of Human Resources & Organizational Development της ΑΒ Βασιλόπουλος, σημείωσε: «Νιώθουμε χαρούμενοι και υπερήφανοι για την απονομή του Σήματος Ισότητας SHARE. Η συγκεκριμένη πρωτοβουλία αντανακλά όλες εκείνες τις απαραίτητες -και θεμελιώδεις- αρχές για τη σύγχρονη κοινωνία. Για τον σύγχρονο επιχειρηματικό κόσμο. Για τη σύγχρονη αγορά εργασίας. Δίνει φωνή και δύναμη για τη δημιουργία ενός συμπεριληπτικού οικοσυστήματος που χρειάζεται τις γυναίκες -αλλά και τους άντρες- για να εξελιχθεί και να κάνει το επόμενο βήμα». Το Σήμα Ισότητας SHARE επιβεβαιώνει τον τρόπο με τον οποίο λειτουργεί η ΑΒ Βασιλόπουλος ως εργοδότης. Αναγνωρίζει πως είναι μια ομάδα από διαφορετικούς, μοναδικούς ανθρώπους. Ενθαρρύνει τους ανθρώπους της να είναι όσα ήδη είναι, αλλά και όλα όσα θέλουν να γίνουν, στην επαγγελματική και την ιδιωτική τους ζωή. Και πιστεύει ότι η ισότητα των φύλων, σε ένασύγχρονο επαγγελματικόπεριβάλλον, πρέπει ναπάψει να είναι ζητούμενο. Για το λόγο αυτό, η ΑΒ Βασιλόπουλος «κάνει SHARE» τη διαφορετικότητα και την ενσωμάτωση, την αποδοχή, την ένταξη χωρίς αποκλεισμούς. ΑΒ Βασιλόπουλος. Για όλα όσα νοιάζεσαι! Συγκαταλέγεται στις 18 επιχειρήσεις που λαμβάνουν για πρώτη φορά στην Ελλάδα το Σήμα για την έμπρακτη προώθηση πρακτικών και πρωτοβουλιών με στόχο την ισότητα των φύλων. Λαμβάνει το Σήμα Ισότητας SHARE ΑΒ Βασιλόπουλος Τελετή Απονομής Σημάτων Ισότητας SHARE (από αριστερά προς τα δεξιά), Δημήτρης Λύτης, Associates Relations Supervisor & D&I Lead, ΑΒ Βασιλόπουλος, Μαρία Συρεγγέλα, υφυπουργός Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, αρμόδια για θέματα Δημογραφικής Πολιτικής και Οικογένειας, Δημήτρης Αρτικόπουλος, Vice President Human Resources / Organizational Development, ΑΒ Βασιλόπουλος
12 CSRReview ΘΕΜΑ CSR&ESG Review Η ισορροπία ανάμεσα στην επαγγελματική και την οικογενειακή ζωή είναι το ζητούμενο για τους περισσότερους εργαζομένους, που συχνά θυσιάζουν τις χαρές της δεύτερης υπέρ της πρώτης… Αναζητώντας τη «χρυσή τομή» ανάμεσα στην εργασία και την οικογένεια, η Ε.Ε. δημιούργησε το πρόγραμμα Share, που σκοπό έχει τη συμφιλίωση μεταξύ επαγγελματικής και προσωπικής ζωής, με έμφαση στο εργασιακό περιβάλλον των εταιρειών. Αναζητώντας την ισορροπία μεταξύ εργασίας και οικογένειας Σήμα Ισότητας SHARE Πόσο εύκολο είναι να μη θυσιάζει κανείς την προσωπική και οικογενειακή του ζωή για χάρη της εργασίας του; Καθόλου εύκολο είναι η ειλικρινής απάντηση, που περιγράφει μια δύσκολη πραγματικότητα που βιώνουν καθημερινά εκατομμύρια εργαζόμενοι σε όλο τον κόσμο. Στην αναζήτηση της ισορροπίας μεταξύ εργασίας και οικογένειας, η Ευρωπαϊκή Ένωση δημιούργησε το έργο Share - «Προωθώντας τη συμφιλίωση μεταξύ επαγγελματικής και προσωπικής ζωής στις επιχειρήσεις και την ισότιμη κατανομή της φροντίδας μεταξύ αντρών και γυναικών», που συγχρηματοδοτείται από το Πρόγραμμα Rights, Equality and Citizenship της Ε.Ε. και έχει ως φορέα-συντονιστή τη Γενική Γραμματεία Δημογραφικής και Οικογενειακής Πολιτικής και Ισότητας των Φύλων (ΓΓΔΟΠΙΦ) και ως εταίρους το Κέντρο Ερευνών για Θέματα Ισότητας (ΚΕΘΙ) και τον οργανισμό για την επαγγελματική ενδυνάμωση των γυναικών και την ισότητα στην αγορά εργασίας, Women on Top. Το έργο εστιάζει στην αντιμετώπιση των παραδοσιακών ρόλων των φύλων εντός της οικογένειας και στην προώθηση της συμφιλίωσης μεταξύ επαγγελματικής και προσωπικής ζωής, με έμφαση στο εργασιακό περιβάλλον των εταιρειών. Ποιος είναι ο σκοπός του Share; Το Share έχει ως βασικό σκοπό την καταπολέμηση των έμφυλων στερεοτύπων που συνδέονται με τη φροντίδα και την προώθηση της συμφιλίωσης της εργασίας και της οικογενειακής/ιδιωτικής ζωής για εργαζόμενους/ες σε επιχειρήσεις. Για την επίτευξη των παραπάνω, περιλαμβάνει ποικίλες δράσεις που αφορούν την επιμόρφωση στελεχών επιχειρήσεων, την ανταλλαγή καλών πρακτικών, τη διαβούλευση με φορείς, την ευαισθητοποίηση και την απονομή Σήματος Ισότητας σε επιχειρήσεις που υλοποιούν πολιτικές για την προώθηση συνθηκών εργασίας που διευκολύνουν τη συμφιλίωση επαγγελματικής και οικογενειακής/ιδιωτικής ζωής. Ειδικότερα, στο πλαίσιο του έργου αναπτύσσονται δράσεις για πρώτη φορά στην Ελλάδα, προκειμένου να παρακινηθούν οι επιχειρήσεις, ώστε να αναλάβουν πρωτοβουλίες για την προώθηση της συμφιλίωσης μεταξύ επαγγελματικής και οικογενειακής/ιδιωτικής ζωής και τη δημιουργία φιλικού εργασιακού περιβάλλοντος τόσο για τις γυναίκες, όσο και για τους άνδρες. Οι στόχοι του Share Μπορεί όλα αυτά να ακούγονται εντελώς θεωρητικά και ανέφικτα, όμως το Share έχει συγκεκριμένους στόχους, τους οποίους και πρέπει να επιτύχουν οι επιχειρήσεις στις οποίες απονέμεται το Σήμα Ισότητας. Για την Ελλάδα αποτελεί μια πρωτοποριακή πρακτική, καθώς η πολύχρονη οικονομική κρίση είχε οδηγήσει πολλούς εργαζομένους σε θυσίες εις βάρος της προσωπικής τους ζωής, με σκοπό να καλύψουν περισσότερες επαγγελματικές υποχρεώσεις. Παράλληλα, και οι ανισότητες μεταξύ ανδρών και γυναικών, τόσο σε μισθολογικό επίπεδο όσο και σε ιεραρχία, αποτελούν μια εδώκαι χρόνιαπαγιωμένη τακτική για έναπολύμεγάλο ποσοστό ελληνικών επιχειρήσεων. Για τους λόγους αυτούς, το Σήμα Ισότητας Share φέρνει και στις ελληνικές επιχειρήσεις πρακτικές που εδώ και χρόνια εφαρμόζουν εταιρείες του εξωτερικού, ωθώντας τις στην επόμενη ημέρα του εγχώριου επιχειρείν. Προκειμένου, λοιπόν, οι επιχειρήσεις να λάβουν το Σήμα Ισότητας, θα πρέπει να πληρούν μια σειρά από προϋποθέσεις, αλλά και να θέσουν συγκεκριμένους στόχους. Πιο συγκεκριμένα, οφείλουν να αναπτύξουν μια μεθοδολογική διαδικασία ακριβείας για την απονομή πιστοποίησης/σημάτων Ισότητας των φύλων σε επιχειρήσεις, προκειμένου να εφαρμοστεί στην πράξη ο νόμος για την ουσιαστική ισότητα των φύλων. Παράλληλα, οι επιχειρήσεις θαπρέπει ναπροβούν σε ενέργειες με σκοπό την ενημέρωση και ευαισθητοποίηση στο ζήτημα της συμφιλίωσης μεταξύ επαγγελματικής και προσωπικής ζωής, με ιδιαίτερη έμφασηστο ρόλο των ανδρών και στην προβολή των οφελών
direction.grRkJQdWJsaXNoZXIy ODAxNzc=